Wijzigingen

|mainauthor= [[Wikipedia]]/[[Pim]]

|supervisor= [[Pim]],[[Arenda]]

'''COPD''' is een ernstige longaandoening die vroeger ook wel chronische bronchitis of longemfyseem genoemd werd. De term COPD is een afkorting van de Engelse term 'Chronic Obstructive Pulmonary Disease', dit betekent ofwel chronisch obstructieve longziekte (er is dus een aanhoudende obstructie . COPD komt in Nederland voor bij 20 op de longen1000 mensen (wat neerkomt op 320.000 COPD-patiënten). Het is een verzamelnaam voor de longaandoeningen chronische bronchitis en longemfyseem<ref>Smeele IJM, Van Weel C, Van Schayck CP, Van der Molen T, Thoonen B, Schermer T, et al. Vroeger vielen deze aandoeningen samen met [[astma]] onder de verzamelnaam CARA, maar deze term wordt niet meer officieel gebruiktHuisarts Wet 2007;50(8);362-79. </ref>

== Epidemiologie == De prevalentie van COPD Bij chronische bronchitis zijn de oorzaken vaak [[ontsteking]]sprocessen in Nederland is 20 op de 1000 (wat neerkomt op 320.000 COPD-patiënten). De incidentie van COPD is 2 per 1000 per jaar in Nederland. <ref>Smeele IJMkleine [[luchtwegen]], Van Weel C, Van Schayck CP, Van der Molen T, Thoonen B, Schermer T, et alde [[bronchioli]]. Hierdoor zwellen de [http://nhg.artsennet.nl/uri/?uri=AMGATE_6059_104_TICH_R202152755891712 NHG-Standaard COPD[slijmvliezen]]. Huisarts Wet 2007;50op en wordt er meer slijm geproduceerd, waardoor een gedeeltelijke obstructie (8vernauwing);362-79.</ref> Jaarlijks sterven er ongeveer 6.000 mensen aan COPDvan de luchtwegen ontstaat. Dit Bij longemfyseem is zo’n 4% de wand van de totale sterfgevallen [[longblaasjes]] beschadigd als gevolg van chronische [[ontsteking]]. De longblaasjes zijn in Nederlandtrosjes met de kleine luchtwegen (bronchioli) verbonden. Hiermee behoort COPD tot In het ontstekingsproces gaan de ziekten dunne wanden van de longblaasjes kapot en onstaan er grotere luchtruimtes met de hoogste sterfte.<ref> Boezen HM, Postma DS, Smit HA . netto minder [[http://wwwgaswisseling]]soppervlak.nationaalkompas.nl/gezondheid-Ook verliezen de bronchiolen hun stevigheid door de beschadiging en-ziekte/ziekten-en-aandoeningen/ademhalingswegen/copd/copd-samengevat/ COPD samengevat] Volksgezondheid Toekomst Verkenning, Nationaal Kompas Volksgezondheid. RIVM Bilthoven, 2007. <!-- geraadpleegd op 24 januari 2008 --></ref>zakken tijdens de uitademing in elkaar.

== Oorzaken == Bij chronische bronchitis zijn de oorzaken vaak [[ontsteking]]sprocessen in de kleine luchtwegenDe belangrijkste risicofactor voor het krijgen van COPD is roken, de bronchioli. Hierdoor zwellen de [[slijmvliezen]] op en wordt er meer slijm geproduceerd, waardoor waarbij langer roken een gedeeltelijke obstructie van de luchtwegen ontstaatgroter risico oplevert. Bij emfyseem is de wand van de [[longblaasje]]s beschadigd Daarnaast kan COPD optreden als gevolg van chronische ontstekinglangdurige blootstelling aan fijne stofdeeltjes. De longblaasjes Ook lijkt er een erfelijke component te zijn in trosjes met de kleine luchtwegen (bronchioli) verbonden. In die het risico op het ontstekingsproces gaan de dunne wanden krijgen van de longblaasjes kapot en onstaan er grotere luchtruimtes met netto minder gaswisselingsoppervlak. Ook verliezen de bronchiolen hun stevigheid door de beschadiging en zakken tijdens de uitademing in elkaarCOPD vergroot.

De belangrijkste risicofactor voor COPD is het roken van tabak. In ongeveer 80% van de gevallen wordt COPD veroorzaakt door roken. Hoe dit proces precies verloopt, is nog niet bekend. Uiteindelijk krijgt 10-20% van de rokers COPD. Het is niet voorspelbaar wie COPD krijgt. Hoe meer en hoe langer men gerookt heeft, hoe groter de kans op COPD. De meeste COPD-patiënten zijn ouder dan 40 jaar. Naast roken, zijn er nog andere mogelijke oorzaken van COPD. Bij ongeveer 15% van de mensen met COPD speelt langdurige blootstelling aan kleine stofdeeltjes tijdens het werk een rol (onder andere door meeroken en fijnstof). Ook kan een aangeboren enzymgebrek de oorzaak zijn van COPD. Volgens schatting hebben in Nederland tussen de 5.000 en 10.000 mensen deze erfelijke vorm van longemfyseem alpha-1-antitrypsine-deficiëntie.<ref>{{de}}Biedermann A, Köhnlein T [http://www.deutschesaerzteblatt.de/v4/archiv/artikel.asp?src=heft&id=51957 Alpha-1-Antitrypsin-Mangel – eine versteckte Ursache der COPD: Überblick über Pathogenese, Diagnostik, Klinik und Therapie] Deutsches Aerzteblatt, 2006, 103 (26)<!-- geraadpleegd op 24 januari 2008 --></ref> == Symptomen en diagnose == In de beginfase van COPD is er vooral sprake van een toename van slijmvorming en hoesten. Wanneer Bij het vorderen van de ziekte voortschrijdt, raakt de structuur van de longen in toenemende mate beschadigd en neemt de [[ventilatie]] (de hoeveelheid lucht in de longen die bij de ademhaling iedere [[ademteug]] ververst wordt, longen ) af. Bij ernstig COPD kan hierdoor, Hierdoor neemt de longfunctie sterk af en door een afname van de kracht van ademspierentreedt sneller [[kortademigheid]], waardoor de longfunctie met meer dan de helft verminderen. Een belangrijke klacht daarbij is kortademigheid: in eerste instantie alleen bij inspanning en in een ernstiger stadium continupatiënt zich steeds minder kan inspannen.

==== Symptomen en klachten====

==== Diagnose === = De diagnose COPD wordt gesteld door middel van een longfunctietest (spirometrie) op een moment dat de patiënt geen exacerbatie heeft. Er is sprake van COPD als de FEV1/FVC (maximale uitademingsvolume in 1 seconde gedeeld door maximale ademteugvolume) kleiner is dan 70% van de voorspelde waarde (bij de gezonde populatie). Dit heet ook wel de Tiffeneau-index. De ernst van de COPD wordt aangeduid in GOLD stadia. GOLD staat voor Global initiative for chronic Obstructive Lung Disease. GOLD I: FEV1 > 80% van voorspeld. GOLD II: FEV1 50-80% van voorspeld. GOLD III: FEV1 30-50% van voorspeld. GOLD IV: FEV1 <30% van voorspeld.

==== Behandeling == == COPD kan niet genezen worden. De behandeling richt zich dus op het verminderen van de klachten en het voorkomen van verslechtering. Het beste medicijn is stoppen met roken - indien de lijder rookt. Zolang patiënten blijven roken, zal de ziekte verergeren. Door te stoppen met roken, kan de versnelde verslechtering van de longen en longfunctie geremd worden. Daarnaast kunnen de symptomen worden verlicht: slijmoplossers om het ophoesten van slijm te vergemakkelijken, [[luchtwegverwijder]]s die de luchtwegen wat wijder maken, [[antibiotica]] om infecties te bestrijden en corticosteroïden om ontstekingen te voorkomen. Ook het onder begeleiding sporten kan soelaas bieden voor COPD patiënten. Er zijn daarom in Nederland steeds meer fitnesscentra die dergelijke faciliteiten bieden aan COPD-patiënten.

== Externe links ==Eerste Hulp bij ernstige benauwdheid====* Benader het slachtoffer met de [[ABCDE-methodiek]]* Waarschuw [[112]]* Laat het slachtoffer zitten in een houding die hij zelf prettig vindt, zoals een [[halfzittende houding]] of [[schrijfhouding]]* Indien getraind, wees voorzichtig met het [[toedienen van zuurstof]] ====Meer informatie====