Verstuikte enkel

Auteur: Pim / Supervisor: Pim / Co-auteur: [[]] / Niveau: Beginner / Paginastatus: Concept. Laatste bewerking: Pim. Zie ook Handleiding. Eerste Hulp Wiki zoekt schrijvers! Schrijf jij ook mee?

Een verstuikte enkel of enkeldistorsie is een letsel van de weke delen rond het enkelgewricht. Vaak zijn de enkelbanden en omliggende structuren aangedaan. Er zijn geen botbreuken. Een verstuikte enkel is een zeer vaak voorkomend letsel waarvoor vele mensen de huisarts en spoedeisende hulp bezoeken. Het is in de praktijk vaak lastig om het onderscheid te maken tussen een gebroken enkel en een verstuikte enkel.

Ongevalsmechanisme

Een verstuikte enkel ontstaat meestal na het zogenaamde 'inversietrauma', waarbij de voet naar binnen toedraait wanneer het slachtoffer zich verstapt. Ruim 90% van de enkelletsels betreft een inversietrauma. Het naar buiten draaien van de voet ('eversietrauma') komt veel minder vaak voor.

Een inversietrauma ontstaat na het verstappen op een oneven stukje weg, een afstapje dat verkeerd genomen wordt en soms na een val waarbij de voet blijft haken.

Symptomen en klachten

• Zie de Ottawa Ankle Rules
• Soms onvermogen om op de enkel te staan
• Pijn in de enkel in rust en bij beweging
• Pijn bij buigen en strekken van de enkel
• Zwelling en bloeduitstorting aan de binnen of buitenzijde van de enkel
• Meestal geen asdrukpijn over de enkel/onderbeen

Eerste Hulp

• Ga het ongevalsmechanisme kortstondig na
• Benader het slachtoffer met de ABCDE-methodiek
• Stel het slachtoffer gerust
• Koel de enkel gedurende 10-20 minuten met een coldpack omhuld door een theedoek of driekanten doek, stop met koelen indien de pijn toeneemt
• Geef steun en rust aan de enkel, staak inspanning en houdt de enkel hoog
• Leg een steunverband aan
• Verwijs het slachtoffer bij twijfel over een botbreuk naar een arts
• Geef het slachtoffer het advies om bij aanhoudende klachten naar een arts te gaan

Het koelen mag eventueel nog 4-5 keer herhaald worden in de eerste 24 uur na het enkeltrauma. Koelen na 24 uur is niet zinvol. Eventueel mag een volwassen slachtoffer gedurende maximaal 4 dagen paracetamol gebruiken ter pijnbestrijding, in de volgens de bijsluiter geadviseerde dosering.

Aandachtspunten

Het is vaak erg lastig om bij een flink pijnlijke enkel het onderscheid te maken tussen een verstuiking en een gebroken enkel. Wanneer het slachtoffer na het enkeltrauma niet in staat is om zonder hulp vier stappen te zetten, verwijs het slachtoffer dan naar de (huis)arts voor beoordeling (zie ook de Ottawa Ankle Rules). De arts kan dan besluiten om een röntgenfoto te maken. Het kan geen kwaad om te koelen en een steunverband aan te leggen indien er mogelijk een breuk in de enkel aanwezig is.