Wijzigingen

{{Status| |mainauthor= [[Supervisor:Pim de Ruijter|Pim]]|coauthor= [[]] |controller= |supervisor= [[Supervisor:Pim de Ruijter|Pim]] |niveau= [[Handleiding#Niveau|Beginner/Gevorderd]] |status= [[Handleiding#Status|IncompleetConcept]]

Om correct te functioneren is het lichaam continu bezig met het reguleren '''Warmte- en koudeletsels''' zijn een groep aandoeningen die optreden als gevolg van veranderingen in de lichaamstemperatuur rond de normaalwaarde tussen de 36° buitentemperatuur en 38° graden Celcius. Veranderingen in de lichaamstemperatuur kunnen leiden tot ernstige ziektebeelden en indien niet tijdig behandeld de dood tot gevolg hebben.

Er zijn diverse factoren van invloed op de lichaamstemperatuurDeze groep kan, zowel in het lichaam als van buitenaf. De lichaamstemperatuur wordt gereguleerd door een klein gebied in zoals de hersenennaam al aangeeft, gelegen worden onderverdeeld in de hypothalamus, dat constant de temperatuur van het lichaam bijstelt via verschillende mechanismen.twee groepen:* '''[[onderkoeling]]''' of '''hypothermie'''* '''[[oververhitting]]''' of '''hyperthermie'''

Het lichaam genereert warmte door verbranding van brandstoffen Beide groepen kunnen zelf ook weer onderverdeeld zijn in een aantal ziektebeelden. Deze pagina beschrijft een aantal mechanismen die de [[lichaamstemperatuur]] reguleren en vertering van voedsel welke (metabolismeomgevings), door inspanning van de spieren en door opname van warmte uit de omgeving. Een toename van factoren de [[lichaamstemperatuur kan veroorzaakt worden door een toename in de warmteproductie in het lichaam en in de spieren, een verminderde afvoer of afgifte van warmte, de omgevingstemperatuur, luchtvochtigheid ]] kunnen doen stijgen en uitdrogingdalen.

Toegenomen warmteproductie kan het gevolg zijn ==Regulatie van forse lichamelijke inspanning, zoals sporten of zware arbeid, maar ook als gevolg van drugs ([[XTC]], [[Cocaïne]], [[amfetamine]]) of medicijnen. Verminderde warmteafgifte kan worden veroorzaakt door te warme kleding, bijvoorbeeld de hardloper met een regenjack bij een lichaamstemperatuur==Om correct te hoge temperatuur, door gebruik van [[alcohol]], maar ook door factoren in functioneren is het lichaam zoals verminderde werking continu bezig met het reguleren van warmteregulatie bij oudere leeftijd, een slechte conditie of obesitasde lichaamstemperatuur rond de normaalwaarde tussen de 36° en 38° graden Celcius. Warmteverlies kan ook beperkt zijn Veranderingen in de lichaamstemperatuur kunnen leiden tot ernstige ziektebeelden en indien het lichaam niet meer in staat is om voldoende te zweten (verdampen), bijvoorbeeld als tijdig behandeld de dood tot gevolg van uitdroging bij forse inspanning, [[drugsgebruik]] en ziekte. Bij een hoge luchtvochtigheid zal het lastiger zijn om via verdamping warmte kwijt te raken. Vaak is er een combinatie van een toegenomen warmteproductie met een verminderde warmte-afgifte, zoals bijvoorbeeld een marathonloper die na een regenbui en bij stijgende temperatuur te lang doorloopt in zijn regenjackhebben.

De lichaamstemperatuur wordt geregeld door een goede afstemming van de balans tussen warmte-productie en warmte-afvoer. Wanneer dit evenwicht verstoord raakt kunnen lichaamsprocessen ontregeld raken met ernstige gevolgen. Wanneer de warmte-opname en productie de afvoer van warmte overstijgen ontstaat een toename van de lichaamstemperatuur, ook wel [[hyperthermie]] genoemd.

Wanneer Er zijn diverse factoren van invloed op de afvoer lichaamstemperatuur, zowel in het lichaam zelf als van warmte groter is dan buitenaf. De lichaamstemperatuur wordt gereguleerd door een klein gebied in de hersenen, gelegen in de warmte productie daalt hypothalamus, dat constant de lichaamstemperatuur en ontstaat [[onderkoeling]] ook wel genoemd [[hypothermie]]temperatuur van het lichaam bijstelt via verschillende feedbackmechanismen.

==Onwelwording door warmte==Deze pagina is nog onder constructie. Suggesties? Schrijf mee! ===Hittekramp======Warmestuwing=== ===Warmte-uitputtingafvoer==== Warmte-uitputting treedt vaak Er zijn een aantal mechanismen waarmee het lichaam warmte kan kwijt raken, zowel om de lichaamstemperatuur op bij hoge temperaturen of bij zware inspanning met peil te warme kleding houden, als onbedoeld waardoor problemen ontstaan:* Doormiddel van straling (marathonlopersradiatie) aan of bij inspanning bij hoge temperaturen. Als gevolg : afgifte van inspanning en warmte treedt verlies van lichaamsvocht op, met name door transpiratie en ademhaling. Indien het vochtverlies niet voldoende wordt aangevuld rechtstreekse uitstraling vanaf de naakte huid door eten en drinken treedt er uitputting op. Alleen water drinken is niet voldoende, een medium (bijvoorbeeld lucht) om weer door transpiratie gaan er ook zouten verloren die ook aangevuld dienen een ander lichaam te wordenopgenomen. De behandeling is in essentie: het aanvullen Het grootste deel van vocht de lichaamswarmte wordt afgeven door te drinken met toevoeging middel van radiatie.* Doormiddel van zouten en suikers geleiding (bijvoorbeeld conductie): afgifte van warmte via direct contact met zoute chips en cola een ander oppervlak, zoals water of met [[Oral Rehydration Solution]] ([[ORS]]))natte kleding, waarbij de warmte wordt geleid naar een koeler oppervlak. Slechts een zeer klein deel van de lichaamswarmte wordt afgegeven door conductie.   De belangrijkste klachten zijn:* Veel dorst* Vermoeidheid Als gevolg van verdamping (evaporatie) via zweet en zwaktevia de luchtwegen. Hierbij gaat tevens vocht verloren.* Kortademigheid* Soms bewustzijnsverlies Via convectie, als gevolg van verplaatsing van lichaamsdelen in bewegende lucht (wind) of in een vloeistofstroom (zie ook warmtecollapswater)* Spierkrampen* Misselijkheid, soms met braken* Hoofdpijn.

De symptomen van uitputting Verminderde warmteafgifte kan worden veroorzaakt door zout en/of vochtverlies overlappen voor een groot deel.Doordat uitputting vaak bij sporters voorkomt zal er in het beeld vaak ook een hittecomponent aanwezigzijn. Het kan zijn dat de sporter nauwelijks zweet en dat zijn huid warmte warme kleding, droog en gestuwd is. Vaak komtbijvoorbeeld de zweetproductie weer op gang als het slachtoffer zich in een koelere ruimte bevind. Hettegenovergestelde kan ook: hardloper met een klamme koude huid in combinatie met hevige transpiratie. ===Warmtecollaps=== Warmtecollaps is net zoals regenjack bij een gewone [[syncope]] of [[flauwte]] een tijdelijke bewustzijnsdaling als gevolg van onvoldoende aanvoer van bloed en dus zuurstof naar de hersenen. Bij een warmte collaps is de oorzaak echter anders: als gevolg van de warmte zijn alle vaten in de huid open gaan staan om warmte af te voerenhoge temperatuur, waardoor de door gebruik van [[bloeddrukalcohol]] daalt en de hersendoorbloeding afneemt.  De belangrijkste klachten zijn:* Duizeligheid, licht maar ook door factoren in het hoofd* Kortdurend bewustzijnsverlies* Hoofdpijn * Misselijkeid* Veel zweten* Een warme en vaak vochtige huid* Vermoeidheid  ===Hitteberoerte=== Een hitteberoerte is lichaam zelf zoals verminderde werking van warmteregulatie op oudere leeftijd, een zeer ernstig warmteletsel, wat bij niet slechte conditie of te laat ingrijpen in korte tijd tot de dood kan leiden. De lichaamstemperatuur is dusdanig opgelopen dat er schade optreedt aan de weefsels en organen. De normale werking raakt gestoord en de schade is vaak onherstelbaarobesitas. Als dit proces niet tijdig wordt onderbroken Warmteverlies kan door de orgaanschade het slachtoffer komen te overlijden. Hitteberoerte wordt vaker bij ouderen gezien omdat ook beperkt zijn indien het lichaam niet adequaat reageert op de veranderingen en zij niet meer in staat is om voldoende drinken. Daarnaast kan het optreden te zweten (warmte verlies via verdamping), bijvoorbeeld als gevolg van uitdroging bij hevige forse inspanning in , [[drugsgebruik]] en ziekte. Bij een warme omgeving, waarbij de mechanismen hoge luchtvochtigheid zal het lastiger zijn om via verdamping warmte kwijt te raken tekortschieten.   Belangrijkste klachten en symptomen:* Rode droge warme huid (let op: soms Bij hitteletsels is dit niet het geval en is de huid bleek en koud, terwijl de lichaamstemperatuur wel ernstig verhoogd is)* Afwezigheid van voldoende transpiratie* Bewustzijnsdaling* Verwardheid en bizar gedrag* Epileptische aanval* Hoge lichaamstemperatuur > 40,5° C * Snelle hartslag (120-200/min)* Snelle  ===Zonnesteek=== Een zonnesteek ontstaat door er vaak een te grote blootstelling combinatie van het hoofd en de nek aan zonnestraling en warmte. Hierdoor raakt de warmtehuishouding ontregeld. Het risico op een zonnesteek is verhoogd bij mensen toegenomen warmteproductie met een kaal hoofdverminderde warmte-afgifte, kinderen, ouderen, lichamelijke inspanning in zoals bijvoorbeeld een marathonloper die na een warme omgeving regenbui en bij stijgende temperatuur te lang doorloopt in zijn regenjack of bij een hoge UV-index waarbij de zon extra sterk is. Daarbij is er vaak sprake van een vochttekort ten gevolge van het transpireren. Hierbij kan een warmte-uitputting ontstaan. Als de zonnesteek ernstig is loopt de lichaamstemperatuur hoog op verhoogde spieractiviteit en is er sprake van metabolisme in een hitteberoertewarme zaal bij drugsgebruik.   Belangrijkste klachten:* Hoofdpijn* Duizeligheid* Misselijkheid* Symptomen passend bij uitputting of hitteberoerte ==Onwelwording door koude== {{Status| |mainauthor= [[User:Guusje|Guusje]]|coauthor= [[]] |supervisor= [[Supervisor:Pim de Ruijter|Pim]] |niveau= [[Handleiding#Niveau|Beginner/Gevorderd]] |status= [[Handleiding#Status|Incompleet]]}}===Onderkoeling===

Onderkoeling of hypothermie is Het lichaam heeft ook een lagere centrale aantal mechanismen om bij een te lage lichaamstemperatuur het warmteverlies juist tegen te gaan. Het metabolisme kan worden verhoogd, rillen wordt gestimuleerd en de vaten in de huid knijpen samen (kerntemperatuur[[vasoconstrictie]]) dan voor een individu normaal isom verder warmte verlies te voorkomen.

====Warmteproductie====Het menselijk lichaam verbrandt de hele dag en nacht genereert warmte door energie om zijn basale functies (homeostase) te vervullen. Tijdens deze verbranding komt ook warmte vrij. Deze warmte gebruiken we om onze temperatuur huishouding van brandstoffen en vertering van voedsel (thermoregulatiemetabolisme) op peil te houden.Onderkoeling ontstaat wanneer , door inspanning van de warmteproductie spieren en door opname van ons lichaam niet voldoende is om warmte uit de kerntemperatuur op peil te houdenomgeving. Dit Een toename van de lichaamstemperatuur kan komen veroorzaakt worden door een verminderde productie van warmte of toename in de warmteproductie in het lichaam en in de spieren, zoals bij inspanning en een een verhoogde afgifteverhoogd metabolisme.

Warmte wordt afgegeven via een aantal routes, straling (radiatie), luchtstroming (convectie), geleiding (conductie)Toegenomen warmteproductie kan het gevolg zijn van forse lichamelijke inspanning, en verdamping (evaporatie). Wanneer warmteverlies via een zoals sporten of meer van deze routes de productie overstijgt kan men onderkoeld raken. Onderkoeling kan dus voorkomen als het koud is buitenzware arbeid, maar ook bijvoorbeeld als iemand nat is gevolg van drugs (evaporatie[[XTC]], convectie en conductie) ([[BLS:drenkelingen|Drenkelingcocaïne]]),iemand na een ongeluk op straat ligt, of als iemand zich heeft ingespannen en daarna teveel warmte kwijtraakt [[Thermische_letsels|Thermische Letselsamfetamine]]) of medicijnen die het metabolisme in de spieren en organen verhogen.

====Hoe herken je onderkoeling?====De symptomen Wanneer de thermostaat van onderkoeling zijn divers. Het enige definitieve symptoom het lichaam (de in de hersenen gelegen hypothalamus) registreert dat de lichaamstemperatuur te laag is een lage lichaamstemperatuur in , zal deze via zenuwen en hormonen trachten de kernwarmteproductie te verhogen.Daarnaast Dat kan er sprake zijn bijvoorbeeld door het verhogen van het metabolisme in de cellen en het stimuleren van het rillenvan de spieren, sloomheid of sufheid, trage hartslag en ademhaling, slaperigheid en bleke huidwaardoor warmte wordt geproduceerd.Rillen kan ook afwezig zijn, wat een teken is Het optreden van sterke onderkoeling, alsmede kippenvel legt een trage hartslag ([[bradycardie]]) en ademhaling ([[bradypneu]])laagje lucht rondom de huid waardoor minder warmte verloren gaat.

====Hoe voorkom je onderkoeling?==Bronvermelding==Onderkoeling kan voorkomen worden door Op deze pagina wordt gebruik gemaakt van de straling, luchtstroming, geleiding en verdamping tegen te gaanvolgende bronnen:<ref name="SEHBSL">Spoedeisende Hulpverlening. Dit doet men door een goede isolerende laag kleding aan te trekkenRG van Kesteren, en natte kleding uit te trekkenTh W Wulterkens.(BSL 2007) ISBN 9031340278</ref><references />

=====Methoden:=====Wanneer je een onderkoeld persoon wilt helpen dan is de belangrijkste actie het onderbreken van warmteverlies zoals hierboven gemeld. Dit doe je door het slachtoffer in te pakken in dekens.Ideaal gezien heb je minstens 2 gewone (wollen)dekens en 2 [[isolatie dekensCategorie:Warmte-en_koudeletsels]] (ook wel [[reddingsdekenCategorie:Incompleet]] genoemd) (zilver binnen). Het uiteindelijke principe is dat alle ledematen en het torso en hoofd apart worden ingepakt in een isolerende laag die de verschillende routes van warmteverlies afsnijdt.er zijn echter vele verschillende methoden om dit te bereiken. Ook kunnen er meer dekens en isolatiedekens gebruikt worden, 2 van elk is echter het minimum.