Wijzigingen

{{Status| |mainauthor= [[Supervisor:Pim de Ruijter|Pim]]|coauthor= [[]] |controller= |supervisor= [[Supervisor:Pim de Ruijter|Pim]] |niveau= [[Handleiding#Niveau|Beginner/Gevorderd]] |status= [[Handleiding#Status|IncompleetConcept]]

Warmte-uitputting treedt vaak op bij hoge temperaturen of bij zware inspanning met te warme kleding (marathonlopers) aan of bij inspanning bij hoge temperaturenBeide groepen kunnen zelf ook weer onderverdeeld zijn in een aantal ziektebeelden. Als gevolg van inspanning en warmte treedt verlies van lichaamsvocht op, met name door transpiratie en ademhaling. Indien het vochtverlies niet voldoende wordt aangevuld door eten en drinken treedt er uitputting op. Alleen water drinken is niet voldoende, door transpiratie gaan er ook zouten verloren Deze pagina beschrijft een aantal mechanismen die ook aangevuld dienen te worden. De behandeling is in essentie: het aanvullen van vocht door te drinken met toevoeging van zouten en suikers (bijvoorbeeld met zoute chips en cola of met de [[Oral Rehydration Solutionlichaamstemperatuur]] reguleren en welke (omgevings)factoren de [[ORSlichaamstemperatuur]]))kunnen doen stijgen en dalen.

De belangrijkste klachten zijn:* Veel dorst* Vermoeidheid lichaamstemperatuur wordt geregeld door een goede afstemming van de balans tussen warmte-productie en warmte-afvoer. Wanneer dit evenwicht verstoord raakt kunnen lichaamsprocessen ontregeld raken met ernstige gevolgen. Wanneer de warmte-opname en zwakte* Kortademigheid* Soms bewustzijnsverlies (zie productie de afvoer van warmte overstijgen ontstaat een toename van de lichaamstemperatuur, ook warmtecollaps)wel [[hyperthermie]] genoemd. * Spierkrampen* MisselijkheidEen stijging van de lichaamstemperatuur leidt tot verstoring van diverse processen en kan leiden tot directe schade aan de cellen, activering van de bloedstolling, soms met braken* Hoofdpijnontstekingsreacties en celdood. Een temperatuur van 41.6°C veroorzaakt binnen enkele uren ernstige schade aan de cellen.

Er zijn diverse factoren van invloed op de lichaamstemperatuur, zowel in het lichaam zelf als van buitenaf. De symptomen van uitputting lichaamstemperatuur wordt gereguleerd door zout en/of vochtverlies overlappen voor een groot deel.Doordat uitputting vaak bij sporters voorkomt zal er klein gebied in de hersenen, gelegen in het beeld vaak ook een hittecomponent aanwezigzijn. Het kan zijn dat de sporter nauwelijks zweet en hypothalamus, dat zijn huid warm, droog en gestuwd is. Vaak komtconstant de zweetproductie weer op gang als temperatuur van het slachtoffer zich in een koelere ruimte bevind. Hettegenovergestelde kan ook: een klamme koude huid in combinatie met hevige transpiratielichaam bijstelt via verschillende feedbackmechanismen.

===Warmtecollaps=Warmte-afvoer====Er zijn een aantal mechanismen waarmee het lichaam warmte kan kwijt raken, zowel om de lichaamstemperatuur op peil te houden, als onbedoeld waardoor problemen ontstaan:* Doormiddel van straling (radiatie): afgifte van warmte door rechtstreekse uitstraling vanaf de naakte huid door een medium (bijvoorbeeld lucht) om weer door een ander lichaam te worden opgenomen. Het grootste deel van de lichaamswarmte wordt afgeven door middel van radiatie.* Doormiddel van geleiding (conductie): afgifte van warmte via direct contact met een ander oppervlak, zoals water of natte kleding, waarbij de warmte wordt geleid naar een koeler oppervlak. Slechts een zeer klein deel van de lichaamswarmte wordt afgegeven door conductie.* Als gevolg van verdamping (evaporatie) via zweet en via de luchtwegen. Hierbij gaat tevens vocht verloren.* Via convectie, als gevolg van verplaatsing van lichaamsdelen in bewegende lucht (wind) of in een vloeistofstroom (water).

Warmtecollaps is net zoals bij een gewone [[syncope]] of [[flauwte]] een tijdelijke bewustzijnsdaling als gevolg De warme afgifte van het lichaam kan onder andere gereguleerd worden door regulatie van onvoldoende aanvoer de doorbloeding van bloed en dus zuurstof naar de hersenenhuid, door vaatverwijding (vasodilatatie) wordt meer warmte afgegeven aan de omgeving, terwijl door vaatvernauwing (vasoconstrictie) de warmte juist behouden blijft. Bij een Daarnaast kan het lichaam doormiddel van zweetproductie overtollige warmte collaps is tijdens inspanning kwijtraken. Verdamping zorgt dan voor de oorzaak echter anders: als gevolg afgifte van de warmte zijn alle vaten in de huid open gaan staan om . De warmte-afvoer en warmte af -afgifte kunnen echter beperkt worden door een hoge omgevingstemperatuur en hoge luchtvochtigheid, door te voeren, waardoor de [[bloeddruk]] daalt dikke kleding en de hersendoorbloeding afneemteen verminderde afvoer of als gevolg van uitdroging.

De belangrijkste klachten zijn:* DuizeligheidHet lichaam heeft ook een aantal mechanismen om bij een te lage lichaamstemperatuur het warmteverlies juist tegen te gaan. Het metabolisme kan worden verhoogd, licht rillen wordt gestimuleerd en de vaten in het hoofd* Kortdurend bewustzijnsverlies* Hoofdpijn * Misselijkeid* Veel zweten* Een warme en vaak vochtige de huid* Vermoeidheidknijpen samen ([[vasoconstrictie]]) om verder warmte verlies te voorkomen.

===Hitteberoerte=Warmteproductie====Het lichaam genereert warmte door verbranding van brandstoffen en vertering van voedsel (metabolisme), door inspanning van de spieren en door opname van warmte uit de omgeving. Een toename van de lichaamstemperatuur kan veroorzaakt worden door een toename in de warmteproductie in het lichaam en in de spieren, zoals bij inspanning en een een verhoogd metabolisme.

Een hitteberoerte is een zeer ernstig warmteletselToegenomen warmteproductie kan het gevolg zijn van forse lichamelijke inspanning, zoals sporten of zware arbeid, maar ook als gevolg van drugs ([[XTC]], [[cocaïne]], wat bij niet [[amfetamine]]) of te laat ingrijpen medicijnen die het metabolisme in korte tijd tot de dood kan leiden. De lichaamstemperatuur is dusdanig opgelopen dat er schade optreedt aan de weefsels spieren en organen. De normale werking raakt gestoord en de schade is vaak onherstelbaar. Als dit proces niet tijdig wordt onderbroken kan door de orgaanschade het slachtoffer komen te overlijden. Hitteberoerte wordt vaker bij ouderen gezien omdat het lichaam niet adequaat reageert op de veranderingen en zij niet voldoende drinken. Daarnaast kan het optreden bij hevige inspanning in een warme omgeving, waarbij de mechanismen om warmte kwijt te raken tekortschietenverhogen.

Belangrijkste klachten en symptomen:==Bronvermelding==* Rode droge warme huid (let opOp deze pagina wordt gebruik gemaakt van de volgende bronnen: soms is dit niet het geval en is de huid bleek en koud<ref name="SEHBSL">Spoedeisende Hulpverlening. RG van Kesteren, terwijl de lichaamstemperatuur wel ernstig verhoogd isTh W Wulterkens. (BSL 2007)* Afwezigheid van voldoende transpiratie* Bewustzijnsdaling* Verwardheid en bizar gedrag* Epileptische aanval* Hoge lichaamstemperatuur ISBN 9031340278</ref> 40,5° C * Snelle hartslag (120-200<references /min)* Snelle >

Een zonnesteek ontstaat door een te grote blootstelling van het hoofd en de nek aan zonnestraling en warmte. Hierdoor raakt de warmtehuishouding ontregeld. Het risico op een zonnesteek is verhoogd bij mensen met een kaal hoofd, kinderen, ouderen, lichamelijke inspanning in een warme omgeving en bij een hoge UV-index waarbij de zon extra sterk is. Daarbij is er vaak sprake van een vochttekort ten gevolge van het transpireren. Hierbij kan een warmte-uitputting ontstaan. Als de zonnesteek ernstig is loopt de lichaamstemperatuur hoog op en is er sprake van een hitteberoerte.   Belangrijkste klachten:* Hoofdpijn* Duizeligheid* Misselijkheid* Symptomen passend bij uitputting of hitteberoerte ==Onwelwording door koude== {{Status| |mainauthor= [[UserCategorie:Guusje|Guusje]]|coauthor= [[Warmte-en_koudeletsels]] |supervisor= [[SupervisorCategorie:Pim de Ruijter|Pim]] |niveau= [[Handleiding#Niveau|Beginner/Gevorderd]] |status= [[Handleiding#Status|Incompleet]]}}===Onderkoeling=== Onderkoeling of hypothermie is een lagere centrale lichaamstemperatuur (kerntemperatuur) dan voor een individu normaal is. ====Hoe ontstaat onderkoeling?==== Het menselijk lichaam verbrandt de hele dag en nacht door energie om zijn basale functies (homeostase) te vervullen. Tijdens deze verbranding komt ook warmte vrij. Deze warmte gebruiken we om onze temperatuur huishouding (thermoregulatie) op peil te houden.Onderkoeling ontstaat wanneer de warmteproductie van ons lichaam niet voldoende is om de kerntemperatuur op peil te houden. Dit kan komen door een verminderde productie van warmte of een verhoogde afgifte.  Warmte wordt afgegeven via een aantal routes, straling (radiatie), luchtstroming (convectie), geleiding (conductie), en verdamping (evaporatie). Wanneer warmteverlies via een of meer van deze routes de productie overstijgt kan men onderkoeld raken. Onderkoeling kan dus voorkomen als het koud is buiten, maar ook bijvoorbeeld als iemand nat is (evaporatie, convectie en conductie) ([[BLS:drenkelingen|Drenkeling]]),iemand na een ongeluk op straat ligt, of als iemand zich heeft ingespannen en daarna teveel warmte kwijtraakt [[Thermische_letsels|Thermische Letsels]]. ====Hoe herken je onderkoeling?====De symptomen van onderkoeling zijn divers. Het enige definitieve symptoom is een lage lichaamstemperatuur in de kern.Daarnaast kan er sprake zijn van rillen, sloomheid of sufheid, trage hartslag en ademhaling, slaperigheid en bleke huid.Rillen kan ook afwezig zijn, wat een teken is van sterke onderkoeling, alsmede een trage hartslag ([[bradycardie]]) en ademhaling ([[bradypneu]]). ====Hoe voorkom je onderkoeling?====Onderkoeling kan voorkomen worden door de straling, luchtstroming, geleiding en verdamping tegen te gaan. Dit doet men door een goede isolerende laag kleding aan te trekken, en natte kleding uit te trekken. ====Hoe behandel je onderkoeling?====Als EHV-er kun je alleen passieve maatregelen nemen om de lichaamstemperatuur weer op peil te brengen, het lichaam moet zelf de warmte die het nodig heeft om weer warm te worden produceren. Je voorkomt met je maatregelen alleen verder warmteverlies. =====Methoden:=====Wanneer je een onderkoeld persoon wilt helpen dan is de belangrijkste actie het onderbreken van warmteverlies zoals hierboven gemeld. Dit doe je door het slachtoffer in te pakken in dekens.Ideaal gezien heb je minstens 2 gewone (wollen)dekens en 2 [[isolatie dekens]] (ook wel [[reddingsdeken]] genoemd) (zilver binnen). Het uiteindelijke principe is dat alle ledematen en het torso en hoofd apart worden ingepakt in een isolerende laag die de verschillende routes van warmteverlies afsnijdt.er zijn echter vele verschillende methoden om dit te bereiken. Ook kunnen er meer dekens en isolatiedekens gebruikt worden, 2 van elk is echter het minimum.