29
bewerkingen
Wijzigingen
→Secundaire verdrinking
{{Status| |mainauthor= [[Pim]] |supervisor= [[Pim]] |niveau= [[Handleiding#Niveau|Gevorderd]]
|status= [[Handleiding#Status|In aanbouw]]
}}
De definitie van '''Verdrinkingverdrinking''' ontstaat door is het hebben van [[ademhalingsproblemen]] als gevolg van gehele of gedeeltelijke onderdompeling van het gelaat in een vloeistof waardoor er stoornissen .<ref name="ehwater">Eerste Hulp bij Waterongevallen, H. van der Pols (Het Oranje Kruis 2007) ISBN 978-900692096-3</ref> Jaarlijks overlijden in Nederland ongeveer 600 mensen door verdrinking. Ruim 7000 raken te water en worden tijdig gered. Verdrinking vindt met name plaats in de [[vitale functies]] optredenbuitenwateren, rivieren, meren en plassen. Ongeveer 7 mensen verdrinken in een openbaar zwembad.
Preventie van verdrinking is essentieel. Met name jonge kinderen beseffen de gevaren van het water niet en moeten nauwlettend in de gaten gehouden worden. Daarnaast is het dragen van een reddingsvest een goede bescherming. In bepaalde groepen is er een verhoogd risico op verdrinking, als gevolg van watersport, door onvermogen om te zwemmen, door het optreden van [[bewustzijnsverlies]] door ziekte of door [[vergiftigingen]].
===Primaire verdrinking===
Primaire verdrinking ontstaat als een slachtoffer dat te water geraakt is door uitputting 'kopje onder gaat' of wanneer iemand niet goed kan zwemmen en zich niet boven water kan houden. In eerste instantie probeert het slachtoffer de mond nog dicht te houden, maar wanneerde [[ademreflex]]en de overhand krijgen slikt het slachtoffer het water in en zal het ook water inademen. Als gevolg van [[zuurstoftekort]] door het uitblijven van normale [[ademhaling]] treedt [[bewusteloosheid]] op.
===Secundaire verdrinking===
Secundaire verdrinking ontstaat als het slachtoffer eerst het bewustzijn verliest en vervolgens pas wordt ondergedompeld. Er is dan sprake van een andere oorzaak van het bewustzijnsverlies. Deze term mag echter nadrukkelijk niet verward worden met [[secondary drowning]]
Het bewustzijnsverlies kan verschillende oorzaken hebben, zoals:
* Vasovagale reflex ([[flauwte]]): overprikkeling van de [[nervus vagus]] door pijn, angst, koude, stress, emoties. Hierdoor daalt de hartslag en de bloeddruk en verliest het slachtoffer het bewustzijn.
* [[Zuurstoftekort]] als gevolg van: door belemmering van de luchtwegen
* [[Epileptische aanval]] door koude, weerkaatsend licht
* [[Diabetes mellitus]]: [[hypoglycemie]], [[hyperglycemie]]
* [[Hartinfarct]], [[Herseninfarct]]
* [[Allergische reactie]] door bijvoorbeeld [[kwallensteek]] of [[beet van de pieterman]]
* Activatie van het [[spijsverteringsstelsel]] na de maaltijd zorgt voor afname van doorbloeding van andere organen doordat bloed nodig is voor de vertering.
* [[Onderkoeling]] als gevolg van lage watertemperatuur of onvoldoende aanpassing van het lichaam aan de omgevingstemperatuur.
* Koudeshock
===Overige oorzaken=Oorzaken==== * Niet kunnen zwemmen (kleine kinderen)
* [[Dronkenschap]] of [[drugsgebruik]]
* (Over)vermoeidheid tijdens zwemmen* Kramp , kramp in de [[spieren]]* [[Onderkoeling]]
* [[Trauma]], duiken in ondiep water, klap tegen het hoofd
* Onwelwording ([[Kwallensteken]])
* Caissonziekte bij duiken door te snel stijgen
* Weggevoerd of onder water gesleept worden door stromingen
* Stoornissen in de [[vitale functies]]
* Ongevallen (door het ijs zakken; auto raakt te water; duikongeval) en rampen (schipbreuk, overstroming) * [[Zelfmoord]]
====Wat gebeurt er bij verdrinking?==Het verdrinkingsproces== Een verdrinkingsproces duurt 3 à 5 minuten, waarvan maximaal anderhalve minuut bij bewustzijn. Na eventueel een tijd spartelen volgt de onderdompeling, waarbij de adem wordt ingehouden (duikreflex). Uiteindelijk hapt een mens automatisch naar adem Op het moment dat het slachtoffer geheel ondergedompeld is in water of als reflex, hierdoor lopen vaak de [[longen]] vol gevuld zijn met water (natte verdrinking). Het water in de longen wordt opgenomen in de bloedbaan, is hij niet langer instaat om te ademen en treedt het watervolume verdrinkingsproces in het [[bloed]] neemt toewerking. De [[bloedcellen]] kunnen hier niet tegen en vallen uiteen waarbij het giftige kalium vrijkomt. Omdat Het verdrinkingsproces duurt tot het [[hart]] dat extra water op den duur niet meer kan rondpompen en door de kalium ontregeld raakt treedt er uiteindelijk een [[hartstilstand]] op. In ieder geval zullen de [[hersenen]] na verloop intreden van tijd geen zuurstof meer aangeleverd krijgen, waardoor de (hersen)dood intreedtongeveer 3 tot 5 minuten. Bij een droge verdrinking sluit het [[strotteklepje]] Toenemend tekort aan zuurstof in de longen afcellen, waardoor hooguit wat water in weefsels en organen leidt tot toenemende symptomen en schade aan de [[maag]] terecht komt. De dood treedt ook hier uiteindelijk in door [[zuurstofgebrek]]organen.
*De volgende fase is het intreden van 'schijndood'. Het slachtoffer is [[bewusteloos]] en de [[ademhaling]] is afwezig. Het slachtoffer wordt slap.
* Na ongeveer 6-7 minuten treedt de '[[klinische dood]]' in. Het hart stopt en de [[circulatie]] komt stil te staan. Soms treden [[hartritmestoornissen]] op.
* Indien niet wordt ingegrepen leidt toenemend [[zuurstoftekort]] tot onherstelbare schade aan de cellen.
====Koudeshock====
Koudeshock is een reactie van het lichaam op plotselinge onderdompeling in ijskoud water. Hierbij zal het slachtoffer snakken naar lucht, gevolgd door forse [[hyperventilatie]] die ruim 5 minuten kan aanhouden. De bloeddruk en hartslag stijgen snel, waardoor [[hartritmestoornissen]] kunnen optreden. De koudeshock zorgt ervoor dat mensen niet kunnen zwemmen en daardoor verdrinken.
====Duikreflex====
Bij jonge kinderen ontstaat bij onderdompeling van het gezicht in koud water een bijzondere reflex, waardoor de bloedvaten samentrekken ([[vaatvernauwing]]). Hierdoor stijgt de [[bloeddruk]] en zal de [[hartfrequentie]] dalen. Dit zorgt voor een gunstige daling van het zuurstofverbruik, er zal minder snel een [[zuurstoftekort]] optreden en de overleving is beter.
====Watertemperatuur ====
De watertemperatuur is een belangrijke factor voor de overleving. Hoe lager de temperatuur van het water waarin het slachtoffer is ondergedompeld, des te beter zijn de overlevingskansen. Door het koude water wordt het [[metabolisme]] in de [[cellen]] vertraagd, waardoor het [[zuurstofgebruik]] afneemt en er minder [[zuurstoftekort]] optreedt. Het [[hart]] gaat trager kloppen.
Indien de verdrinking optreedt nadat het slachtoffer onderkoeld is geraakt, is de overlevingskans beter, immers is er op dat moment relatief weinig zuurstoftekort ingetreden omdat de lichaamsprocessen al op een laag pitje stonden. Wanneer het slachtoffer al veel energie verbruikt heeft en dan ondergedompeld wordt (bijvoorbeeld na een overlevingsstrijd), is er een grotere kans op schade door [[zuurstoftekort]].
[[Onderkoeling]] heeft dus een gunstig effect op de nadelige verschijnselen van [[zuurstoftekort]].
Een verdrinkingsslachtoffer dat [[onderkoeld]] geraakt is mag pas dood verklaard worden door een arts als hij weer geheel tot 37 graden is opgewarmd en adequaat gereanimeerd is. Het is namelijk in onderkoelde toestand niet te bepalen of er hartactie is en of er schade is als gevolg van [[zuurstoftekort]]. In het Engels wordt dat ook wel genoemd: ''You're only dead when you're warm and dead''.
====Verdrinking in zoet water====
Bij verdrinking in ''zoet water'' treedt bij het binnendringen van water in de mond/keelholte een verkramping van de stembanden op ([[laryngospasme]]). Dit voorkomt dat water in de longen loopt. Echter zal het water in plaats daarvan in de maag terechtkomen. Het slachtoffer verstikt door de afsluiting van de luchtpijp op het niveau van de stembanden. Dit wordt 'droge verdrinking' genoemd, er komt immers geen water in de longen en het slachtoffer komt om door verstikking. In een later stadium ontspannen de stembanden weer en zal alsnog water in de longen komen.
Zoet water in de longen zorgt voor een verplaatsing van water van de longen naar het bloed. Hierdoor neemt het bloedvolume in de vaten toe. Water zorgt ervoor dat de [[rode bloedcellen]] zich opblazen en kapot gaan. Daarbij komen veel stoffen vrij in het bloed, waaronder kalium dat zorgt in verhoogde concentraties voor [[hartritmestoornissen]] zoals [[kamerfibrilleren]]. Dit proces verloopt snel en leidt in korte tijd tot de dood.
====Verdrinking in zout water====
Bij verdrinking in ''zout water'' wordt als gevolg van de samenstelling van het zeewater vocht vanuit de [[bloedvaten]] in de longen getrokken. Hierdoor komt vocht in de longen en ontstaat [[longoedeem]]. Door verplaatsing van vocht uit de bloedbaan naar de longen neemt het bloedvolume af, waardoor [[hypovolemische shock]] ontstaat. Door steeds verder vorderende [[shock]], toename van de hartfrequentie en uitputting van het hart zal na enige tijd een [[hartstilstand]] ontstaan.
==Eerste Hulp aan een drenkeling==
Een drenkeling met [[onderkoeling]] moet horizontaal uit het water gehaald worden. Iedere beweging kan zorgen dat afgekoeld bloed zich verder in het lichaam verplaatst en verdere afkoeling en hartritmestoornissen veroorzaakt. Indien een slachtoffer bewusteloos is heeft beademing prioriteit en is horizontale redding van ondergeschikt belang.
Tijdens redding van een drenkeling kan de zogenaamde '''reddingscollaps''' optreden, waarbij het slachtoffer bij het zien van zijn redders het [[bewustzijn]] verliest. Dit kan zowel optreden voor, tijdens en na de redding. Een reddingscollaps treedt op als gevolg van het wegvallen van de adrenaline-spiegel. Bij een slachtoffer in nood maakt het lichaam veel adrenaline aan, wat zorgt dat het slachtoffer een snelle hartslag krijgt en de bloeddruk stijgt. Wanneer de drenkeling merkt dat zijn redding nabij is, daalt de adrenaline spiegel en kan hij door de daling van de bloeddruk het bewustzijn verliezen. Wanneer dit in het water gebeurt bestaat het risico dat hij alsnog 'kopje onder' gaat.
==Na redding==
In principe moet ieder slachtoffer van verdrinking door een arts gezien worden. Als het slachtoffer ABCDE-instabiel geweest is, of aangeeft zich verslikt te hebben in het water is transport per [[ambulance]] aan te raden. In andere gevallen kan via de dienstdoend huisarts gekeken worden of er noodzaak is. Dit is belangrijk, omdat in de eerste uren en dagen na een verdrinking waarbij water in de [[longen]] terecht gekomen is levensgevaarlijke complicaties kunnen optreden.
====Secondary drowning====
Secondary drowning, of 'late verdrinking' ontstaat enige uren na redding, nadat het slachtoffer in eerste instantie verdronken was.
Water in de longen leidt tot irritatie aan de longblaasjes en er ontstaat vaak een een ernstige ontstekingsreactie. Veranderingen in de longblaasjes en kleine bronchiën zorgen voor stugheid en samenvallen van longblaasjes, wat de ademhaling bemoeilijkt. Door schade aan de cellen komen eiwitten vrij, die bij ademhaling zorgen voor een schuimend effect. Het slachtoffer hoest wittig of rozig schuim op en wordt steeds benauwder.
====Verslikkingslongontsteking====
Een andere mogelijk gevaarlijke complicatie is de [[aspiratiepneumonie]] (verslikkingslongontsteking). In tegenstelling tot secundary drowning gaat het hier om een '''bacteriële''' infectie (en geen '''steriele''' ontsteking, d.w.z. een ontsteking zonder bacterie) die het slachtoffer heeft opgelopen uit het water, nadat deze water in de longen heeft gekregen. In tegenstelling tot de verwachting is er nog geen duidelijk verband gevonden tussen het optreden van deze bacteriële longontsteking en de verontreinigingsgraad van het water. Ook vanuit een 'schoon' zwembad kan men een aspiratiepneumonie oplopen. Ook het standaard gebruiken van antibiotica bij drenkelingen ter voorkoming van de longontsteking staat nog sterk ter discussie.
====Ontregeling van organen====
Als gevolg van [[zuurstoftekort]] in weefsels en organen kunnen giftige stoffen vrijkomen in de bloedbaan. Deze stoffen zoals zuren en andere afvalstoffen ontstaan bij zuurstoftekort in de cellen en kunnen ernstige schade aan de nieren (nierinsufficientie) en hersenen ontstaan. De hersenen kunnen opzwellen (hersenoedeem) waardoor opnieuw zuurstoftekort optreedt en uitvalsverschijnselen ontstaan. Ook wordt het hart gevoeliger voor [[hartritmestoornissen]].
Met dank aan: http://www.verdrinking.nl
==Bronvermelding==
Voor deze pagina werd onder andere gebruik gemaakt van de volgende bronnen:<ref name="ehwater"/><ref name="verdrinking">[http://www.verdrinking.nl Verdrinking.nl]</ref>
<references/>
[[Categorie:Woordenlijst]][[Categorie:Waterongevallen]]
