Cookies help us deliver our services. By using our services, you agree to our use of cookies.

Wijzigingen

Ga naar: navigatie, zoeken

Typen letsels van het bewegingsapparaat

106 bytes verwijderd, 29 jan 2012 17:34
geen bewerkingssamenvatting
{{Status|
|mainauthor= [[Supervisor:Pim de Ruijter|Pim]]|coauthor= [[]] |controller= |supervisor= [[Supervisor:Pim de Ruijter|Pim]]
|niveau= [[Handleiding#Niveau|Beginner/Gevorderd]]
|status= [[Handleiding#Status|IncompleetConcept]]
}}
==Inleiding==
Het bewegingsapparaat is een belangrijk en onmisbaar deel van het menselijk lichaam. Zonder het bewegingsapparaat zouden we niet in staat zijn ons voort te bewegen, ons werk te doen of zelfs maar recht op te staan. Het bewegingsapparaat krijgt veel te verduren, het wordt het hele leven gebruikt en moet zich aanpassen aan zeer wisselende omstandigheden in het dagelijks leven. Het bewegingsapparaat is opgebouwd uit het skelet, bestaande uit botten die door pezen en gewrichten verbonden worden. Onze spieren zijn met pezen verbonden aan botten en zorgen voor zeer diverse bewegingsmogelijkheden. Letsels aan eht bewegingsapparaat komen zeer vaak voor, van een eenvoudige verstuiking als men zich verstapt tot zeer ernstige fracturen (botbreuken) bij grote ongevallen. Op deze pagina worden de algemene letsels besproken.
<br><br>
Ga naar '[[Letsels aan het bewegingsapparaat op locatie]]' voor letsels in specifieke delen van het bewegingsapparaat.
==(R)ICE-regel en drukverband==Het behandelen van letsels aan het '''bewegingsapparaat volgt een bepaald principe, dat globaal voor alle letsels kan worden toegepast. De (R)ICE regel ''' is een geheugensteun voor deze behandelingbelangrijk en onmisbaar deel van het menselijk lichaam.*Rust is de eerste stap, stoppen met de inspanning om Zonder het aangedane lichaamsdeel rust bewegingsapparaat zouden we niet in staat zijn ons voort te geven.*ICE ofwel ijs, staat voor het koelen van het aangedane lichaamsdeelbewegen, om zwelling ons werk te voorkomen en pijn te verminderen. Men koelt 15 minuten en kan daarvoor gebruik maken van koud water doen of een [[coldpack]]. Let er wel zelfs maar recht op dat er geen bevriezing van de huid optreedt, gebruik de coldpack altijd met een laag ertussente staan. Het koelen zorgt voor een verminderde aanvoer van bloedbewegingsapparaat krijgt veel te verduren, waardoor er minder vocht uit de vaten treedt het wordt het hele leven gebruikt en minder zwelling optreedtmoet zich aanpassen aan zeer wisselende omstandigheden in het dagelijks leven. Langer dan 15 minuten koelen Het bewegingsapparaat is niet zinvol.*Immobilisatie van opgebouwd uit het aangedane lichaamsdeelskelet, zodat het niet meer bewogen wordt om verdere schade bestaande uit botten die door pezen en gewrichten verbonden worden. Onze spieren zijn met pezen verbonden aan botten en pijn te voorkomenzorgen voor zeer diverse bewegingsmogelijkheden.*CompressieLetsels aan eht bewegingsapparaat komen zeer vaak voor, ofwel het geven van druk op het aangedane lichaamsdeel om zwelling te voorkomeneen eenvoudige verstuiking als men zich verstapt tot zeer ernstige fracturen (botbreuken) bij grote ongevallen. Op deze pagina worden de algemene letsels besproken. Dit wordt gedaan met een   Ga naar '[[drukverbandBewegingsapparaat|Letsels aan het bewegingsapparaat op locatie]]*Elevatie, het hooghouden ' voor letsels in specifieke delen van het aangedane lichaamsdeel om zwelling te voorkomenbewegingsapparaat
==Letsels aan het bot==
In tegenstelling tot wat vaak gedacht wordt zijn botten zeer goed doorbloed, zowel in het bot zelf als in het beenmerg. Dit betekent dat bij een fractuur een forse bloeding kan optreden, zeker in de grotere botten. Hierdoor kan als gevolg van ([[inwendig bloedverlies]]) een [[shock]] optreden, terwijl aan de buitenzijde van het lichaam geen bloeding te zien is. Een fractuur van het bovenbeen kan bijvoorbeeld al 1,5 liter bloedverlies geven!
<br>
Afhankelijk van de locatie van de fractuur kunnen scherpe botsplinters omliggende structuren beschadigen, met bijvoorbeeld een [[pneumothorax]] als gevolg van ribfracturen.  De een scherpe botpunt kan echter ook door de huid prikken en zodoende een open wond veroorzaken, de zogenaamde [[open fractuur]] of [[open botbreuk]]. Dit is een speciale categorie botbreuken (en [[huidverwondingen]]) omdat er behalve een standsafwijking ook een groot [[infectie]]gevaar is doordat de beschermende werking van de huid verstoord is en [[ziektekiemen]] direct toegang hebben tot het bot. Ook kan door de fractuur de bloedvoorziening in het aangedane lichaamsdeel in gevaar komen. Hierbij wordt het lichaamsdeel bleek en koud. Dit is altijd een reden om snel medische hulp te zoeken.Zeldzamer is het optreden van een vet[[vetembolieembolie]], waarbij er door de fractuur vetdeeltjes uit het beenmerg in de bloedsomloop terecht komen en een [[longembolie]] of [[herseninfarct]] veroorzaken.
<br><br>
In de praktijk is het vaak lastig om definitief de diagnose te stellen. Een röntgenfoto in het [[ziekenhuis]] zal dan ook uitsluitsel geven. Men gaat in principe uit van een fractuur, tot het tegendeel bewezen is.
 
{| class="wikitable"
|-
! Lichaamsdeel !! Bloedverlies !! Zie ook:
|-
| Bovenarm || 100-800ml || [[Gebroken bovenarm]]
|-
| Onderarm || 50-400ml || [[Gebroken onderarm]]
|-
| Bekken || 500-5000ml || [[Bekkenletsel]]
|-
| Bovenbeen || 300-2000ml || [[Gebroken bovenbeen]]
|-
| Onderbeen || 100-1000ml || [[Gebroken onderbeen]]
|}
===Handelen===
* Geef steun en rust aan de fractuur
* Koel de plaats van de fractuur 10-15 minuten met stromend water of een [[coldpack]]
* [[Stabiliseren van een botbreuk|Stabiliseer de fractuur botbreuk]] indien mogelijk, voorkom onnodige beweging
** De wijze van stabilisatie is afhankelijk van de plaats van de fractuur
** Maak indien nodig een [[dekenrol]] of [[spalk]]
* Indien er sprake is van een open fractuur, dek dan de wond af met een snelverband en kleefpleister
* Ben bij fracturen van grote botten bedacht op [[shock]]
 
===Fracturen===
[[Heupfractuur]], [[Polsfractuur]], [[Enkelfractuur]]
==Letsels aan gewrichten==
Gewrichten zijn functionele verbindingen tussen botten die bewegingen mogelijk maken. Deze gewrichten hebben het zwaar te verduren en vangen regelmatig forse schokken op. Een gewricht is opgebouwd uit bot, gewrichtsvlakken, kraakbeen, kapsel en ligamenten (pezen die een gewricht verbinden). De belangrijkste gewrichtletsels spelen zich af in de ligamenten, het kapsel en het kraakbeen. Er zijn twee groepen gewrichtletsels: [[verstuikingen ]] ([[distorsies]]) en [[ontwrichtingen ]] ([[luxaties]]) ('uit de kom').
Een [[verstuiking ]] ontstaat doordat overmatige rek wordt uitgeoefend op de ligamenten die het gewricht bijeen houden. Hierbij kan schade ontstaan aan het ligament, maar ook aan het gewrichtskapsel en kraakbeen. Er kan sprake zijn van lichte overrekking, maar ook kunnen er scheuren in het ligament en kapsel ontstaan. Er ontstaat dan een bloeding in en rond het gewricht. Gebruik voor beoordeling van enkelletsels de [[Ottawa Ankle Rules]].
Een [[ontwrichting ]] wordt in de volksmond 'uit de kom' genoemd. Het gewricht is niet meer op de juiste plaats, door een plotselinge kracht aan het ledemaat. De [[schouderluxatie]] komt het meeste voor. Bij een luxatie kan schade ontstaan aan het gewrichtsvlak, het kraakbeen en de ligamenten. Soms raken ook omliggende structuren zoals spieren, pezen en zenuwen beschadigd.
===Symptomen en klachten===
Spier en peesletsels kunnen zowel ontstaan door direct trauma als door indirect trauma. Bij een direct trauma is er een kracht die rechtstreeks op de spier inwerkt, zoals een klap. Bij een indirect trauma komt er overmatige spanning op een spier te staan door een onverwachte beweging of overbelasting, waardoor scheuren in de spier en/of pezen ontstaan. Ook kan er in de spier kramp ontstaan als gevolg van vermoeidheid of overbelasting
<br><br>
Bij een direct trauma treedt [[kneuzing]] ([[contusie]]) van de spier en weefsels op, als gevolg van het samendrukken van de huid, onderhuidse weefsels en spier op een onderliggend bot. Dit leidt tot bloedingen in de weefsels. Er is lokale pijn, zwelling, roodheid en [[hematoom]] vorming ([[bloeduitstorting]]). Soms is er ook functiebeperking.
<br><br>
Bij (plotselinge) overbelasting van een spier kan er scheuring [[spierscheuring]] optreden in de spier zelf, of aan de pezen die de spieren met de botten en gewrichten verbinden. Bij een volledige afscheuring is de functie ernstig beperkt en zal de spier niet meer werken. Hierdoor kan het aangedane lichaamsdeel niet meer functioneren. Er is vaak een kuiltje te voelen op de plaats waar de pees van het bot is afgescheurd. Soms heeft het slachtoffer een knap gevoeld. Een scheuring in de spier zelf is pijnlijk en leidt als gevolg van bloedverlies tot forse zwelling [[bloeduitstorting]].
<br><br>
Spierkramp kenmerkt zich door het plotseling optreden van pijn in een spier, het gevoel alsof er een knoop in de spier zit. Doorgaans is dat een teken van onvoldoende opwarming of van overbelasting.
 
Zie ook: [[Spierscheuring]], [[Achillespeesruptuur]], [[Tennisarm]], [[Golfarm]], [[Springersknie]], [[Voetbalknie]], [[Logesyndroom]], [[Etalagebenen]].
===Handelen===
 
De algemene principes bij de behandeling van kneuzingen en spierscheuren door eerstehulpverleners zijn als volgt:
Pas de (R)ICE regel:
* Stuur het slachtoffer bij twijfel over de aanwezigheid van een fractuur naar een arts
* Stuur ieder slachtoffer met een spier of peescheuring altijd naar een arts
 
[[Categorie:Bewegingsapparaat]]

Navigatiemenu