Tourniquet: verschil tussen versies

Versie van 15 nov 2015 om 14:31

Een tourniquet of knevel is een hulpmiddel dat in vroeger tijden werd gebruikt om een ernstige actieve bloeding in een ledemaat tot staan te brengen. Hierbij wordt een riem of strook stof strak boven een bloeding (dus tussen het hart en de actieve bloeding) aangebracht om de aanvoer van slagaderlijk bloed tot stand te brengen en zo bloedverlies te beperken. Deze riem werd strak aangetrokken en vaak met een stokje nog extra aangetrokken. Inmiddels zijn er modernere en veiligere varianten op de markt, zoals het Combat Tourniquet (CAT) ^[1], waarbij een speciale constructie wordt gebruikt met onder andere klittenband.

De ouderwetse knevel (zeker wanneer verkeerd aangelegd) ernstige schade kan toebrengen aan de bloedvaten, spieren, zenuwen en weefsels. Daarom is deze methode in de reguliere Eerste Hulp in ongebruikt geraakt, het gebruik van een ouderwetse knevel wordt afgeraden en is obsoleet. In rampenomstandigheden of in situaties waar professionele hulp niet op korte termijn bereikt kan worden kan in uitzonderlijke gevallen nog wel gebruik gemaakt worden van een knevel wanneer men een bloeding niet met druk rechtstreeks op de wond tot staan krijgt.^[2]

Er zijn inmiddels verschillende commerciële tourniquets verkrijgbaar die veiliger en gemakkelijker in gebruik zijn dan de ouderwetse knevel. Een voorbeeld hiervan is de Combat Tourniquet (CAT). In toenemde mate wordt de CAT in de wereld gebruikt als levensreddend hulpmiddel bij ernstige bloedingen of amputaties van armen of benen. In de meest recente First Aid Guidelines van de ERC^[3] wordt aangeraden om een commercieel tourniquet zoals de CAT te gebruiken als een bloeding aan een ledemaat niet tot staan gebracht kan worden met directe druk op de wond of met een stollingsverband zoals Celox.

Bij het aanleggen van een tourniquet is het essentieel om op het slachtoffer te noteren hoe laat het tourniquet is aangelegd. Dit omdat de weefsels achter het tourniquet maar een bepaalde tijd zonder zuurstoftekort kunnen. Het tourniquet zal dan ook om de X uur kortdurend worden losgemaakt. Daarnaast bepaalt dit mede de urgentie voor ingrijpen. Indien een tourniquet onjuist gebruikt wordt of te lang aangedraaid is gebleven kan het aangedane lichaamsdeel afsterven en kan amputatie noodzakelijk zijn. Wanneer een tourniquet voor langere tijd moet blijven zitten rondom het aangedane lichaamsdeel, dan kan men overwegen om de extremiteit te koelen om schade te voorkomen.^[2]

Bronvermelding

Op deze pagina wordt gebruik gemaakt van de volgende bronnen:

1. ↑ Combat Tourniquet http://combattourniquet.com/applications/emergency/
2. ↑ ^{2,0 2,1} International first aid and resuscitation guidelines 2011, (International Federation of Red Cross and Red Crescent Societies, Geneva, 2011) http://www.ifrc.org
3. ↑ European Resuscitation Council Guidelines for Resuscitation 2015 Section 9. First aid (European Resuscitation Council, 2015) http://ercguidelines.elsevierresource.com/european-resuscitation-council-guidelines-resuscitation-2015-section-9-first-aid/fulltext