Wijzigingen

{{Status| class|mainauthor= [[Supervisor:Pim de Ruijter|Pim]]|coauthor="wikitable"[[]]|-controller= | supervisor= [[Supervisor:Pim de Ruijter|Pim]] |niveau= [[Handleiding#Niveau: '''|Beginner/gevorderd'''Gevorderd]] |status= [[Handleiding#Status|Concept]]}} Dit is een voorbeeldpagina voor het schrijven van hoofdstukken op Eerste Hulp Wiki. ==Brandwonden==

Hoofdstuk 10 Thermische letsels'''Thermische letsels ''' is een verzamelnaam voor verwondingen ontstaan door warme en koude invloeden die inwerken op het lichaam. Er zijnverschillende categorieën te onderscheiden:· brandwondeno door warmteo door chemische vloeistoffeno door elektriciteit· elektriciteitsletsel· bevriezingBrandwondenInleidingJaarlijks verbranden ongeveer 65.000 mensen zich, de één erger dan de ander. Hiervan worden jaarlijks1550 slachtoffers opgenomen in een ziekenhuis en nog eens 400 mensen behandeld in eenbrandwondencentrum. Brandwonden komen in alle leeftijdscategorieën voor. Onder 0-4-jarigen is deincidentie echter twee maal zo hoog als in oudere leeftijdsgroepen. Onder jonge kinderen worden vooraljongentjes getroffen, bij ouderen vooral vrouwen. Waarschijnlijk spelen huishoudelijke bezighedenhierbij een rol.De lagere sociale klassen zijn onder de slachtoffers oververtegenwoordigd. In de zomer wordt eenhogere incidentie waargenomen.PathofysiologieOnder brandwonden wordt rechtstreekse weefselschade van de huid verstaan die het gevolg is vaninwerking van warmtetemperatuur, wrijving, chemische stoffen en elektriciteit.De ernst van brandwonden wordt bepaald door of de diepte inwerking van een chemische stof op de verwonding en de omvang van hethuidoppervlak dat is aangetasthuid. Naast de ernst van de Hieronder vallen zowel letsels wordt de prognose sterk beïnvloed ontstaan doorde lokalisatie(extreme) koude, de leeftijd en het al of niet optreden van complicaties. Kleine kinderen en bejaardenworden in deze opzichten bij brandwonden meer bedreigd dan volwassenen. Complicaties vanbrandwonden zijn infecties, contractuur- en littekenvorming, anurie, shock als door verlies van vocht eneiwitten en luchtwegverbrandingenwarmte.

SymptomenDe diepte van een brandwond wordt vastgesteld aan de hand van de kenmerken van de beschadigingvan de huid (epidermis en dermis).Onderscheiden worden:· Eerstegraads: roodheid (erytheem), pijn Ziektebeelden zoals [[oververhitting]] en soms zwelling; een forse zonneverbranding. Er isgeen essentiële beschadiging van de huid opgetreden.· Tweedegraads: erytheem en blaarvorming bij een normale gevoeligheid van de huid (priktestvoor sensibiliteit is intact).o Oppervlakkig: capillary refill ter plaatse van brandwond is aanwezig, de dermis is nieternstig aangedaano Diep: capillary refill ter plaatse van brandwond is sterk vertraagd of afwezig, debeschadiging is tot diep in de dermis aanwezig(de capillaire refill wordt bij brandwonden in principe niet getest door [[onderkoeling]] vallen onder de EHBOgroep [[Warmte-er)· Derdegraads: dieprode of witte kleur, necrose en soms verkoling. De capillary refill ter plaatsevan de brandwond is afwezig, de sensibiliteit verstoord, er is geen pijnperceptie meer.Doorgaans komen meerdere gradaties in één wond voor. Bij een derdegraads brandwond zaldaaromheen een gebied met tweede en eerstegraads verbranding liggen. Bedenk dat de ernst vanderdegraads brandwonden onderschat kan worden doordat deze brandwonden minder pijnlijk zijn doorverminderde of afwezige pijnperceptie.5BOSA2 – Vaardigheden 138 Acute GeneeskundeDe omvang van een brandwond wordt uitgedrukt in een schatting van het percentage aangedane huid.De ‘regel van negen’ geeft daarbij enig houvast.Een ander hulpmiddel om de uitgebreidheid van een brandwond te bepalen is het handoppervlak metgestrekte vingers. Het handoppervlak van het slachtoffer omvat ongeveer 1 procent van zijnlichaamsoppervlak.Figuur 11koudeletsels]].1 Regel van negena: volwasseneb: kind van 5 tot 15 jaarc: kind van 0 tot 5 jaar

! Uitvragen !! Klachten [[Brandwonden|Verbranding door hitte]] !! Symptomen[[Chemische verbranding|Inwerking chemische stof]] !! [[Bevriezing]]

| Vraag 1 <br> Vraag 2 <br> Vraag 3 '''Situatie''' || Klacht 1 <br> Klacht 2 <br> Klacht 3 || Symptoom 1 <br> Symptoom 2 <br> Symptoom 3 <br> Symptoom 4 <br> Symptoom 5|}  ===Handelen===  HandelenDe manier van handelen Er is afhankelijk van de oorzaak van de brandwonden.Algemene criteria voor doorverwijzing naar ziekenhuis:· Derdegraads verbranding· Verbrandoppervlak is meer dan 9% 2e of 3e graads· Diepe verbranding door elektriciteit of bliksem· Chemische verbrandingen· Brandwonden over functionele gebieden (gelaat, handen, genitaliën, gewrichten)· Luchtwegverbrandingen· Circulaire brandwonden aan hals, thorax en ledematen· Brandwonden bij kinderen of bejaardenTweede en derdegraads brandwonden dienen in principe zo schoon mogelijk en bij voorkeur steriel teworden afgedekt. Hiervoor wordt het metallinegaas gebruikt. Dit bestaat uit een kompres contact geweest met eendunne laag aluminium of een niet-verklevende laag die op de wond gelegd wordt, zodat het gaas nietaan de wond plakt. Een andere mogelijkheid is het gebruiken van speciale kompressen zoals WaterJel®of Burnshield®, die een speciale gel bevatten. Deze gel zorgt voor verkoeling (praktisch wanneer ergeen water voorhanden is) en vermindering van de pijn. Daarnaast heeft het ook een positieve invloedop de wondgenezing. Deze gel mag in tegenstelling tot brandzalf wel gebruikt worden wanneer hetslachtoffer doorgestuurd wordt naar een arts.Brandwonden door warmte· Heet voorwerp verwijderen of vlammen doven:o Doof de vlammen met water, waarbij je het slachtoffer laat liggen. Ook slootwater kanhiervoor gebruikt worden, het infectiegevaar weegt niet op tegen de verdere schade diedoor het vuur veroorzaakt kan worden.o Is er geen water, dan kan een deken gebruikt worden. Gebruik hiervoor nóóit een zilvergoudenreddingsdeken, deze zijn uiterst brandbaar! Sluit de deken eerst om de hals omeen schoorsteeneffect te voorkomen. Laat het slachtoffer liggen.5BOSA2 – Vaardigheden Acute Geneeskunde 139o Als er geen deken is, kan je het slachtoffer over de grond rollen. In geen beding rondhollen, want dat vergroot de vlammen. Niet hollen, maar rollen.o Brandende hete vloeistof of smeulende kleding mag niet verwijderd worden. De huid kleeft aan dekleding en verwijderen zorgt voor (ernstige) beschadiging van de verbrandde huid.· DRS. ABCDE : Vitale functies controleren en direct starten met koelen· Wondverzorging:o Eerst koelen met water en dit minimaal 10 minuten lang. Het liefst met lauw water datzacht over de wond stroomt. Ook hiervoor kan indien niet anders mogelijk slootwatergebruikt worden. Koelen geeft een pijnstillend effect, beperkt de vorming van blaren envoorkomt verdere schade door dieper inwerken van de hitte in de huid.Eventueel kan ook Burnshield of Waterjel gebruikt worden.o Tweede- en derdegraads wonden moeten steriel afgedekt worden met Metallinegaas ofmet niet-verklevende gazen. Indien Metallinegaas niet voorhanden is, kan ook eennormaal steriel gaas worden gebruikt of een schone doek. Bij grote oppervlakten kanmen gebruik maken van een Metalline-deken of een schoon laken.o Brandblaren mogen nooit worden doorgeprikt, dit geeft onnodig infectiegevaar.o heet voorwerp || Er mag geen brandzalf gebruikt worden, dit vergroot de kans op infecties. Daarnaastverkleurt het de wond, waardoor het moeilijker door een arts te beoordelen is.Burnshield of Waterjel is hierop een uitzondering.· Eventueel doorsturen naar huisarts of ziekenhuis (zie criteria)Houdt er bij slachtoffers die hete lucht of rook hebben ingeademd altijd rekening mee dat er ook eenverbranding van de luchtwegen aanwezig kan zijn. Denk hier bij aan slachtoffers die uit een brandendhuis of auto komen, of die in contact zijn geweest met een explosie of steekvlam.Luchtwegverbrandingen presenteren zich onder andere door: ademhalingsproblemen, roetsporen enverschroeiing van haren rond neus, mond en wenkbrauwen en een hese stem of gierende ademhaling.chemische vloeistof || Een verbranding deel van de luchtwegen is een spoedgeval omdat door zwelling van de slijmvliezen eenluchtwegobstructie kan ontstaan. Lees meer hierover in het hoofdstuk Airway & C-Spine.Brandwonden door heet waterVerwijder zo snel mogelijk de kleding en handel verder zoals bij brandwonden door vuur.Brandwonden door chemische stoffen· Verwijderen van de chemisch stoffen door het uittrekken van kleding en verwijderen vanmaterialen waar de stof in zit. Verwijder ook alle sieraden, kleding en schoenen. Probeer de huidbij het verwijderen van kleding niet te beschadigen! Het slachtoffer moet minimaal 30 minutengekoeld en afgespoeld worden om verdere schade te beperken. In veel laboratoria zijn(oog)douches aanwezig. Denk bij het verwijderen van de chemische stoffen aan je eigenveiligheid.· DRS. ABCDE : Vitale functies controleren en direct starten met koelen· Wondverzorging:o Tweede- en derdegraads wonden moeten steriel afgedekt worden met Metallinegaas ofmet niet-verklevende gazen. Indien Metallinegaas niet voorhanden is, kan ook eennormaal steriel gaas worden gebruikt of een schone doek. Bij grote oppervlakten kanmen gebruik maken van een Metalline-deken of een schoon laken.o Blaren mogen niet doorgeprikt worden, dit geeft onnodig infectiegevaar.o Er mag geen brandzalf gebruikt worden, dit vergroot de kans op infecties. Daarnaastverkleurt het de wond, waardoor het moeilijker door een arts te beoordelen is.· Doorsturen naar ziekenhuis (zie criteria)Wees bij het koelen van (grote) brandwonden altijd bedacht op onderkoeling van het slachtoffer. Metname bij grote oppervlakken en bij bejaarden en kinderen is het risico op onderkoeling aanwezig. Koelaltijd met lauw water De waterstraal mag niet rechtstreeks op de wond gericht worden, probeer dezeboven de wond te richten en het water langs de wond af te laten stromen. Ook bij het gebruik vanWaterJel® of Burnshield® op grote oppervlakken is onderkoeling beschreven.Brandwonden door elektriciteitZie paragraaf elektriciteitsletsel  In deze sectie wordt beschreven hoe te handelen bij het beschreven letsel of ziektebeeld. Ook hierbij eerst een tekst in verhalende vorm, waarbij eventueel wat achtergrondinformatie gegeven wordt. Daarna volgt wederom een schematisch overzicht van de behandeling.* Stap één van de behandeling* Stap twee van de behandeling* Stap drie van de behandeling** Indien dit, dan dat** Als dat, dan dit* Stap vier van de behandelingZijn er dingen die echt niet vergeten moeten worden of essentieel zijn? Dan kunnen ze nogmaals extra in een kader benoemd worden:{| class="wikitable"bevroren geraakt

| Om je aan te melden voor de Eerste Hulp Wiki!'''Conclusie''' |} ===Overzicht Eerste Hulp===Sommige thema's zijn erg uitgebreid en er kan veel verteld worden. Om het overzicht te bewaren voor beginnende én gevorderde Eerste Hulpverleners wordt een samenvatting van ieder onderwerp in onderstaand schema gezet: {| class="wikitable"Brandwond || Chemische Brandwond ||-! Koptekst !! Ziektebeeld 1 !! Ziektebeeld 2Bevriezingswond

| '''SituatieHandelen''' || Wat is er Koelen gedurende 10-15 minuten <br> Oppervlakte en gradatie? <br> [[Hulpdiensten:112|Professionele hulp?]] <br> Steriel afdekken || Denk aan de handveiligheid! <br> Spoelen gedurende 30 minuten <br> Oppervlakte en gradatie? <br> [[Hulpdiensten:112|Professionele hulp?]] <br> Steriel afdekken || Passief opwarmen <br> Oppervlakte en gradatie? <br> [[Hulpdiensten:112| Hoe is de situatieProfessionele hulp?]] <br> Steriel afdekken

| '''VerschijnselenOpmerkingen''' || Klacht 1 <br> Klacht 2 <br> Symptoom 1 <br> Symptoom 2|| Symptoom 1 <br> Symptoom 2 <br> Symptoom 3 <br>|-| '''Conclusie''' || Ziektebeeld 1 || Ziektebeeld 2|-| '''Handelen''' || Aanwijzing 1 <br> Aanwijzing 2 <br> Bel 112Denk aan [[shock]]! <br> Aanwijzing 4 || Aanwijzing 1 <br> Aanwijzing 2 <br> Bel 112Denk aan stoornissen in de [[vitale functies]]! <br> Aanwijzing 4|-| '''Opmerkingen''' || Denk er aan om... || Doe vooral niet...[[onderkoeling]]!

Zoals in bovenstaand voorbeeld worden twee (of meerdere) ziektebeelden besproken. Soms is dat handig omdat ziektebeelden op elkaar lijken en het fijn is om in één schema de verschillen te zien. ===Achtergrondinformatie/Verdieping===Sommige onderwerpen lenen zich voor verdieping voor gevorderde hulpverleners. Hier kan achtergrond informatie besproken worden, maar bijvoorbeeld ook[[Categorie:====Professionele hulpverleners====Wat doen professionele hulpverleners bij dit letsel. Let op, beschrijf hier alleen wat de mogelijkheden zijn. Diepgaande uitleg van (voorbehouden) handelingen wordt niet op prijs gesteld.====Wat zijn andere technieken====Beschrijf bijvoorbeeld welke andere technieken er mogelijk zijn, of vroeger gebruikt werden. ==Ander ziektebeeld binnen dit ziektebeeld==Nog een ander ziektebeeld beschrijven dat past bij dit ziektebeeld of er een onderdeel van is? BijvoorbeeldWoordenlijst]][[Categorie: Diabetes Mellitus is onderverdeeld in Hypoglycemie en Hyperglycemie. Dat wordt dan met de Niveau 2 kop aangeduid. Voor de onderverdeling zoals bovenstaand gebruikt men de Niveau 3 kop.  ===Inleiding op onderwerp===Zoals bovenstaand ===Symptomen en klachten===Zoals bovenstaand ===Handelen===Zoals bovenstaand ===Overzicht Eerste Hulp===Zoals bovenstaand ===Achtergrondinformatie/Verdieping===Zoals bovenstaandThermische letsels]]