Wijzigingen

Diabetes mellitusMellitus, oftewel Suikerziekte is een veel voorkomende aandoening waarbij de glucose huishouding in het bloed gestoord is. ==Onderwerp 1==(deze kop alleen als er meerdere niveau 2 koppen gebruikt worden, zie lager) ===Inleidingop onderwerp=== Diabetes mellitus, ook wel bekend als suikerziekte, wat vrij vertaald betekent 'zoete urine' is een ziekte aandoening waarbij de glucoseconcentratie glucose (suiker) huishouding in hetbloed gestoord is toegenomen door . Door een ‘tekort’ tekort aan het hormoon insuline. Insuline is een hormoon dat geproduceerd wordtdoor , wat zorgt voor de eilandjes opname van Langerhans glucose uit het bloed in de pancreas. Het zorgt ervoor dat glucose in spier- en vetcellenkan worden opgenomen en bevordert cellen, neemt de vorming concentratie van glycogeen glucose in de leverhet bloed toe. Ook speelt insuline Dit wordt ook wel [[hyperglycaemie]] genoemd, een rolte hoge concentratie suiker in het vet- en eiwitmetabolisme, het bevordert namelijk de productie van eiwitten en triglyceridenbloed. Insuline is een lichaamseigen hormoon dat geproduceerd wordtdoor de eilandjes van Langerhans in de pancreas[[alvleesklier]]. Het zorgt ervoor dat glucose in spier- en vetcellenkan worden opgenomen en bevordert Behalve de vorming opname van glycogeen glucose in de lever. Ook cellen, speelt insuline ook een rolin het bij de vet- en eiwitmetabolismeeiwithuishouding. Bij suikerziekte kennen we twee voor de eerstehulpverlener relevante ziektebeelden, het bevordert namelijk de productie van eiwitten [[hypoglycaemie]] (een tekort aan glucose in het bloed) en triglyceridende eerder genoemde [[hyperglycaemie]].Pathofysiologie

 ===Symptomen en klachten===Logischerwijs zou je verwachten dat de hyperglycaemie het meest door de eerstehulpverlener gezien zou worden, immers is dat het probleem bij suikerziekte. Dat is echter niet waar. Veel vaker zal de eerstehulpverlener te maken krijgen met de hypoglycaemie.====Hypoglycaemie====Bij een hypoglycaemie is er een te kort aan glucose in het bloed. Dat zorgt voor een scala aan symptomen die samen karakteristiek zijn voor de hypoglycaemie, afgekort als 'hypo'. Een hypoglycaemie ontstaat als het slachtoffer te veel insuline bijspuit, te weinig gegeten heeft of te veel inspanning heeft geleverd (lees energie verbruikt) en daarbij onvoldoende gegeten. De symptomen bij een hypoglycaemie ontstaan vaak in korte tijd, denk aan minuten tot uren.<br><br> Hyperglycaemie leidt tot de volgende symptomen:* Hongerig gevoel, geen dorst* Zich flauw voelen, behoefte aan zoet* Bleke, klamme huid, soms bezweet* Duizeligheid, misselijkheid en hoofdpijn* Trillerigheid* Onrust, geprikkeldheid, verwardheid en soms agressie* Coördinatiestoornissen* GeeuwenIndien er sprake is van een ernstige hypoglycaemie kunnen bewustzijnsstoornissen optreden en kan het slachtoffer bewusteloos raken.  ====Hyperglycaemie==== Hyperglycaemie is een staat waarin de patiënt zoals beschreven een te hoge glucoseconcentratie in het bloed heeft. Dit is doorgaans het beeld waarbij mensen voor het eerst bij de dokter komen voordat de diagnose hyperglycaemie gesteld wordt. Ook hier is een breed scala aan symptomen. Dehoge glucose concentratie kan door de nieren niet goed verwerkt worden waardoor er veel glucose in de urine komt en deze 'zoet' wordt. Het slachtoffer gaat meer plassen omdat de uitgescheiden glucose water aan het lichaam onttrekt. Verlies van veel water betekent ook een toegenomen dorst en slachtoffers gaan dan ook veel drinken.De symptomen bij een hyperglycaemie ontstaan geleidelijk langzaam, in dagen tot weken en komen voornamelijk zal slechts in een klein deel van de gevallen tot ernstige problemen leiden, omdat in veel gevallen het slachtoffer zich al voor die tijd meldt bij mensen die de huisarts. Symptomen passende bij een hyperglycaemie zijn:* Veel dorst, veel drinken, veel plassen* Warme en droge huid* Misselijkheid en braken* Moeheid en niet bekend zijn metvooruit kunnen* Hyperventilatie en een adem ruikend naar aceton (keto-acidose)* Weke pole* Bewustzijnsstoornissen indien er een ernstige hyperglycaemie bestaat Beschrijf duidelijk welke vragen een hulpverlener moet stellen, en welke vragen belangrijke informatie kunnen opleveren over de aard van het ziektebeeld.<br><br>Na de symptomen en klachten beschreven te hebben, worden deze overzichtelijk in een tabel geplaatst, zodat ze in één oogopslag overzien kunnen worden. {| class="wikitable"|-! Uitvragen !! Klachten !! Symptomen|-| Vraag 1 <br> Vraag 2 <br> Vraag 3 || Klacht 1 <br> Klacht 2 <br> Klacht 3 || Symptoom 1 <br> Symptoom 2 <br> Symptoom 3 <br> Symptoom 4 <br> Symptoom 5|}  ===Behandeling===diabetes In deze sectie wordt beschreven hoe te handelen bij het beschreven letsel of mensen ziektebeeld. Ook hierbij eerst een tekst in verhalende vorm, waarbij eventueel wat achtergrondinformatie gegeven wordt. Daarna volgt wederom een schematisch overzicht van de behandeling onvoldoende werkzaam is. De hoge glucoseconcentratiezorgt * Stap één van de behandeling* Stap twee van de behandeling* Stap drie van de behandeling** Indien dit, dan dat** Als dat, dan dit* Stap vier van de behandelingZijn er dingen die echt niet vergeten moeten worden of essentieel zijn? Dan kunnen ze nogmaals extra in een kader benoemd worden:{| class="wikitable"|-! Essentieel, vergeet niet:|-| Om je aan te melden voor vele symptomende Eerste Hulp Wiki!|} ===Overzicht Eerste Hulp===Sommige thema's zijn erg uitgebreid en er kan veel verteld worden. Zo kunnen Om het overzicht te bewaren voor beginnende én gevorderde Eerste Hulpverleners wordt een samenvatting van ieder onderwerp in onderstaand schema gezet: {| class="wikitable"|-! Koptekst !! Ziektebeeld 1 !! Ziektebeeld 2|-| '''Situatie''' || Wat is er aan de nieren hand? || Hoe is de hoge concentratie glucose situatie?|-| '''Verschijnselen''' || Klacht 1 <br> Klacht 2 <br> Symptoom 1 <br> Symptoom 2|| Symptoom 1 <br> Symptoom 2 <br> Symptoom 3 <br>|-| '''Conclusie''' || Ziektebeeld 1 || Ziektebeeld 2|-| '''Handelen''' || Aanwijzing 1 <br> Aanwijzing 2 <br> Bel 112! <br> Aanwijzing 4 || Aanwijzing 1 <br> Aanwijzing 2 <br> Bel 112! <br> Aanwijzing 4|-| '''Opmerkingen''' || Denk er aan om... || Doe vooral niet...|} Zoals in bovenstaand voorbeeld worden twee (of meerdere) ziektebeelden besproken. Soms is dat handig omdat ziektebeelden op elkaar lijken en het fijn is om in één schema de verschillen te zien. ===Achtergrondinformatie/Verdieping=== Diabetes mellitus kent twee vormen, type 1 en type 2. Bij type 1 is er sprake van een absoluutinsulinetekort (insulinedeficiëntie), doordat de voorurine nietpancreas geen insuline meer aanmaakt. Insuline isvolledig resorberen wat leidt tot noodzakelijk voor het transport van glucose de cel in. Daarom resulteert dit insulinetekort in een verhoogde excretie concentratie van het glucose (vandaar de naam in het bloed. Type 1 diabeteskomt op alle leeftijden voor. Doormellitus: honingzoete urine) en daarmee ook de volledige afwezigheid van waterinsuline kunnen deze patiënten alleen behandeld worden met insulineinjecties. Het slachtoffer moet zodoende veel plassenType 2 diabetes is een combinatie tussen verminderde gevoeligheid voor insuline (polyurieinsulineresistentie)gevolgd door een insulinedeficiëntie. In eerste instantie kan de insulineresistentie nog gecompenseerdworden door een toename van de insuline productie, wat leidt tot erge dorst maar uiteindelijk kan het lichaam ditcompensatiemechanisme niet meer waarmaken en ontstaat er diabetes mellitus type 2. Type 2 komtvooral voor bij patiënten met overgewicht en veel drinken (polydipsie)ouder dan 40 jaar. Risicofactoren voor type 2 zijn onderandere een positieve familieanamnese. Type 2 diabetes heeft meerdere behandelopties. Vanwege hetfeit dat vetcellen zorgen voor een verminderde gevoeligheid voor insuline is de behandeling in eersteinstantie gericht op het verminderen van het overgewicht met behulp van een dieetadvies. Indien de vochtinname hetafvallen niet lukt of onvoldoende iseffect heeft kunnen er bloedsuikerverlagende middelen wordengebruikt. Als ook deze onvoldoende werkzaam zijn kan dit dehydratie tot gevolg hebbener met insuline worden gestart.  

Symptomen passende bij een hyperglycaemie zijn:====Professionele hulpverleners====· Veel dorst, veel drinken, veel plassen· Warme en droge huid· Weke pols· Hyperventileren en een adem ruikend naar aceton, wat past Wat doen professionele hulpverleners bij een keto-acidose (voornamelijkbij diabetes mellitus type 1)· Misselijkheid en braken5BOSA2 – Vaardigheden Acute Geneeskunde 125· Slaperigheid, moeheid en indien er sprake is van een ernstige hyperglycaemie eenbewustzijnsdaling die kan leiden tot een comaHypoglycaemieAls de glucoseconcentratie te laag is, is er sprake van een hypoglycaemiedit letsel. Een hypoglycaemie kan bijeen diabeet door verschillende zaken worden veroorzaakt, bijvoorbeeld door te weinig eten, teveelenergie gebruik door veel inspanning maar ook door teveel gespoten insuline. Er is dan een gebrekkigeglucosetoevoer naar de hersenen. Dit glucosetekort in de hersenen kan leiden tot symptomen als:· Verhoogde hartfrequentie en krachtige pols· Hyperventilatie en geeuwen· BlekeLet op, klamme en/of bezwete huid· Duizeligheid en hoofdpijn· Trillen en zwak voelen· Hongerig, geen dorst· Ongecoördineerd, verward en onrustig gedrag (beschrijf hier alleen wat sterk op dronkenschap kan lijken)· Bij een ernstige hypoglycaemie kan een bewustzijnsdaling en uiteindelijk een coma ontstaanEen belangrijk verschil tussen de hyper en hypoglycaemie is het tijdsbeloopmogelijkheden zijn. Een hyperglycaemieontstaat langzaam (bijna sluipend) en de klachten ontwikkelen zich in de loop Diepgaande uitleg van enkele dagen ofweken. De klachten bij een hypoglycaemie daarentegen ontstaan in korte tijd (in minuten tot uren) enkunnen (met name bij pas gediagnosticeerde diabeten) onverwacht optreden. De EHBO-er zaldoorgaans vaker te maken krijgen met een hypoglycaemie, omdat slachtoffers met een hyperglycaemiezich meestal bij de huisarts melden met klachten als polyurie en polydipsie.Overzichtstabel symptomen diabetes mellitusHyperglycaemie Hypoglycaemiedroge, warme huiderge dorst, veel plassenslaperig en moeadem ruikend naar aceton (keto-acidosevoorbehouden)misselijkheid en brakenweke polshyperventilatiebleke, klamme huidhongerigverward, onrustig en ongecoördineerd gedragtrillerig en zwak voelenverhoogde hartfrequentie en krachtige polshyperventilatie en geeuwenHandelenGa bij een hyperglycaemie na of het slachtoffer bekend is met diabetes en zo ja of hij insuline gebruikt.Is het slachtoffer bekend met diabetes mellitus en bij bewustzijn dan dient het slachtoffer zelf debloedsuikerconcentratie te bepalen en indien hij insuline gebruikt, in overleg met de huisarts extrainsuline te spuiten. Een EHBO-er dient nooit zelfstandig insuline toe. Als het slachtoffer geen insulinegebruikt of onbekend is met diabetes mellitus, dient het slachtoffer naar de huisarts te worden gebrachtvoor verdere behandeling en beleid. Is het slachtoffer verminderd bij bewustzijn of zelfs comateus danhandelingen wordt er gehandeld volgens het comaprotocol en moet een ambulance worden gebeld.Iemand met een hypoglycaemie heeft zo snel mogelijk suiker nodig. Indien het slachtoffer goed bijbewustzijn is, kan je suikerwater laten drinken of suikerklontjes, jam of honing geven. Dextro Energy iseen zeer effectieve druivensuiker. Laat het slachtoffer hierna ook een boterham eten om een nieuwehypoglycaemie te voorkomen. Als het slachtoffer buiten bewustzijn is, dient er zo snel mogelijk eenambulance te komen. Let op, geef een slachtoffer met een hypoglycaemie nooit insuline, dit verlaagt deglucoseconcentratie nog meer en verergert de situatie van het slachtoffer.5BOSA2 – Vaardigheden 126 Acute GeneeskundeHandelenHyperglycaemie Hypoglycaemielaat bloedsuiker meten en eventueel insulinetoedienen (niet door EHBO-er)indien het slachtoffer onbekend is met diabetes,naar de huisarts brengenindien het slachtoffer comateus is, slachtoffer alszodanig behandelen en een ambulancewaarschuwengeef suikerwater en een boterhamindien het slachtoffer comateus is, slachtoffer alszodanig behandelen en een ambulancewaarschuwenNOOIT insuline toedienenGerelateerde problemenDiabetes mellitus is een chronische systeemziekte die op de lange termijn vele complicaties kentprijs gesteld. Deze====Wat zijn onder te verdelen in macrovasculaire complicaties en microvasculaire complicaties. Deandere technieken====macrovasculaire complicaties Beschrijf bijvoorbeeld welke andere technieken er mogelijk zijn onder andere CVA, TIA, myocardinfarct en angina pectoris. Demicrovasculaire complicaties kunnen problemen aan perifere zenuwen (neuropathie), aan de ogen(retinopathie) of aan de nieren (nefropatie) zijn. Hierover zal in andere blokken uitgebreid op wordenteruggekomenvroeger gebruikt werden.