Automatische controleur, bot, bureaucraat, developer, redacteur, nuke, eindredacteur, toezichthouder, beheerder
5.533
bewerkingen
Wijzigingen
geen bewerkingssamenvatting
{{Status|
|mainauthor= [[Pim]]
|coauthor= [[]]
|controller=
|supervisor= [[Pim]]
|niveau= [[Handleiding#Niveau|Gevorderd]]
|status= [[Handleiding#Status|Concept]]
}}
Een '''subduraal hematoom''' ook wel '''subdurale bloeding''' genoemd is een ernstig [[hoofd-hersenletsel]] dat ontstaat na een (klein) [[trauma]]. Er wordt op grond van het ontstaan en het beloop een onderscheid gemaakt tussen het acute, het sub-acute en het chronische subduraal hematoom.
===Inleiding op onderwerp===
Een subduraal hematoom ([[hematoom]] = bloeding of [[bloeduitstorting]]) bevindt zich tussen het harde hersenvlies ([[dura mater]]) en het spinnenwebvlies ([[arachnoïdea]]). De subdurale ruimte is dus gelegen onder de [[dura mater]], waar zich met name [[aders]] bevinden. Als gevolg van een ongeval of klap op het hoofd kunnen deze kleine bloedvaten scheuren en een ophoping van bloed in de subdurale ruimte vormen. Deze aders worden zwakker naarmate de leeftijd vordert en zullen reeds bij een relatief klein trauma van het hoofd beschadigd raken en een bloeding veroorzaken. Als gevolg van de afname van de grootte van de hersenen komt er meer spanning op deze vaatjes (ook wel ankervenen genoemd) te staan waardoor ze sneller scheuren. Bij gebruik van bloedverdunners is er een verhoogd risico op bloeding.
Het '''acute subduraal hematoom''' ontstaat vaak direct na een ernstig trauma en gaat gepaard met andere ernstige [[hoofd-hersenletsel]]s. De klachten ontstaan snel en er is een snelle toename van [[bewustzijnsstoornissen]], [[uitvalsverschijnselen]] en stoornissen in de [[vitale functies]]. Vaak is er dan ook ernstige schade aan het hersenweefsel en is de prognose slecht. Na een ernstig ongeval ([[trauma capitis]]) kan een subduraal hematoom zowel bij jonge (gezonde) mensen als bij ouderen voorkomen, het wordt vaker gezien dan het [[epiduraal hematoom]].
Het '''chronisch subduraal hematoom''' onstaat vaak na een minimaal trauma en klachten ontwikkelen zich in de loop van enkele dagen tot weken. Vaak is er slechts sprake van een minimaal trauma aan het hoofd, zoals het stoten van het hoofd tegen een keukenkastje door een bejaarde, dat bij het ontstaan van klachten niet meer herinnerd wordt. De klachten ontstaan langzaam en worden vaak in eerste instantie niet opgemerkt. Met name ouderen die vaak vallen, of een ziekte hebben waardoor zij vaak vallen hebben een verhoogd risico op het ontstaan van een subduraal hematoom.
===Symptomen en klachten===
Het acuut subduraal hematoom gaat gepaard met bewustzijnsstoornissen, met symptomen als hoofdpijn, misselijkheid en braken. Indien er drukopbouw in de hersenen plaatsvind kan er een [[verschil in pupilgrootte]] optreden en kunnen lichaamsdelen verlamd raken. Als gevolg van bijkomende hersenletsels is het slachtoffer vaak niet aanspreekbaar na het ongeval.
In het geval van een licht trauma zal de bloeding klein zijn en treden langzaam steeds meer symptomen op. Er is dan sprake van een chronisch subduraal hematoom. Met name bij ouderen is dit lastig te observeren, omdat de klachten erg kunnen lijken op beginnende dementie. Er kan een slecht humeur zijn, lichte aandachtsstoornissen en geheugenstoornissen, die langzaam toenemen. Vaak is er sprake van een wisselend bewustzijn, veel slapen overdag met soms moeilijk werkbaar zijn afgewisseld met heldere perioden. Soms klaagt men over hoofdpijn. Bij een plotselinge verslechtering van een oudere moet altijd gedacht worden aan een subduraal hematoom, ook al kan men zich geen voorafgaand trauma herinneren. Naarmate het hematoom groter wordt treden bewustzijnsstoornissen op, slaperigheid en bewusteloosheid. Het duurt vaak lang voordat de klachten herkent worden.
===Handelen===
Het is lastig om de diagnose subduraal hematoom zonder [[aanvullend onderzoek]] zoals een [[CT-scan]] te stellen. Op grond van de symptomen kan er een vermoeden bestaan op een subduraal hematoom en zal men [[Hulpdiensten:112|professionele hulp]] inschakelen.
De [[vitale functies]] moeten worden gecontroleerd en stoornissen behandeld. Houdt er bij trauma altijd rekening mee dat er meerdere hersenletsels aanwezig kunnen zijn en dat er een verhoogd risico is op schedel en [[wervelletsel]].
{| class="wikitable"
|-
! Let op:| Niveau: '''Gevorderd'''-| Vaak is er een gemengd beeld van hersenletsels. Handel zoals bij [[hersenletsels]] in het algemeen.
|}
[[Categorie:Trauma]]===Inleiding===Een subduraal hematoom is gelokaliseerd tussen de dura mater en de arachnoïdea. In het algemeen iser sprake van een veneuze bloeding door verscheuring van venen die aan het oppervlak van hethersenparenchym lopen. Er wordt aangenomen dat er altijd een schedeltrauma aan vooraf is gegaan, alwas het maar het stoten van het hoofd tegen een kastje of iets dergelijks. Lang niet altijd is er dan ooksprake van een schedelfractuur. De klachten kunnen acuut ontstaan (bij ernstige letsels) of geleidelijk(sub[[Categorie:Hoofd-acuut door een trivialer ongevalsmechanisme), en kunnen het gevolg zijn van het hematoom zelf,maar ook van de ontstekingsreactie die volgt op de bloeding. Anders dan bij een epiduraal hematoom iser vaak een bijkomende contusie van het hersenparenchym. Het is deze hersencontusie die uiteindelijkde prognose bepaald. Net als bij het epiduraal hematoom kan verplaatsing van hersenweefsel ontstaanen inklemming. Door de kneuzing en het oedeem is het positieve effect van een ontlastende operatiegeringer dan bij een epiduraal hematoom.SymptomenEr kan sprake zijn van een wisselend bewustzijn, slaperigheid of cognitieve veranderingen. Ook kan erdoor de contusie sprake zijn van coma en kan aan de kant van het hematoom de pupil wijd en lichtstijfworden en aan de contralaterale zijde verlamming van de lichaamshelft optreden.Bij plotselinge achteruitgang van neurologische of cognitieve functies bij ouderen moet altijd aan eensubduraal hematoom gedacht worden, zeker bij het gebruik van bloedverdunnende medicijnen. Hetongeval is dan in sommige gevallen al meer dan een dag eerder voorgevallen. Het klassieke voorbeeldvan een sub-acuut subduraal hematoom is de bejaarde die het hoofd aan een kastje heeft gestoten(minimaal trauma) en in de loop van de dag of enkele dagen steeds suffer wordt.HandelenHet subduraal hematoom wordt uitgevraagd in het protocol bij Disability 1. Na het vaststellen van hetsubduraal hematoom belt men direct 112 en gaat men uiteraard, indien het slachtoffer bij bewustzijn is,verder met het protocol. Het is van groot belang om de vitale functies te blijven controleren en dezeveilig te stellen. Indien het slachtoffer in coma raakt, start dan met het protocol voor slachtoffers buitenbewustzijn.Houdt er bij trauma altijd rekening mee dat er meerdere hersenletsels aanwezig kunnen zijn en dat ereen verhoogd risico is op schedel en wervelletsel._en_hersenletsel]]
