Automatische controleur, bot, bureaucraat, developer, redacteur, nuke, eindredacteur, toezichthouder, beheerder
5.533
bewerkingen
Wijzigingen
geen bewerkingssamenvatting
|mainauthor= [[Pim]],[[Sija]]
|coauthor= [[Sija]]
|controller=
|supervisor= [[Pim]]
|niveau= [[Handleiding#Niveau|Beginner/Gevorderd]]
}}
'''Benauwdheid ''' en '''kortademigheid ''' zijn twee klachten die in de volksmond veel door elkaar gebruikt worden en in de volksmond verschillende betekenissen kunnen hebben. Benauwdheid kan verschillende oorzaken hebben en kan ontstaan met of zonder voorafgaand trauma. * '''Benauwdheid''' is vaak een gevoel van moeizame ademhaling, een benauwd gevoel op de borst of in de keel. Vaak zijn er ademhalingsmoeilijkheden.* '''Kortademigheid''' of kort van adem zijn wordt vaak omschreven als men na wat inspanning even op adem moet komen. Doorademen of doorzuchten is vaak niet goed mogelijk. Beide klachten kunnen subjectief zijn, dat wil zeggen dat het slachtoffer ze ervaart, maar ze niet door de hulpverlener te objectiveren zijn aan de hand van veranderingen in de [[vitale functies]] of tijdens het onderzoek. Objectieve tekenen van kortademigheid en benauwdheid zijn: versnelde (>29/min) of vertraagde (<10/min) [[ademfrequentie]], [[cyanose]], gebruik van [[hulpademhalingsspieren]], zichtbare ademhalingsmoeilijkheden en bijgeluiden bij de ademhaling.
==Benauwdheid na trauma==
* Acute benauwdheid en pijn op de borst die vast zit aan de ademhaling
* Schouderpijn of pijn tussen de schouderbladen
* Mogelijk beweegt een helft van de borstkas niet mee met de ademhaling
* Mogelijk opgeven van helderrood, schuimend bloed
* [[Zuigende borstwond]] bijvoorbeeld bij steekwond
* Plak een eventuele zuigende borstwond af zoals beschreven bij [[zuigende borstwond]]
* Blijf de vitale functies controleren
* Maak knellende kleding los
* Laat het slachtoffer eventueel zitten in een [[halfzittende houding]]
===Gebroken/gekneusde ribben===
* Oppervlakkige (versnelde) ademhaling
Een fladderthorax is een levensbedreigende aandoening, waarbij snel ingrijpen door professionele hulpverleners vereist is. Omdat een fladderthorax alleen ontstaat bij ernstige verkeersongevallen/ aanrijdingen, men moet dus ook bedacht zijn op inwendige bloedingen (let dus op [[shock]]). Laat het slachtoffer (indien mogelijk en geen verdenking op letsels van de nekwervelkolom) in een halfzittende houding zitten.
'''Handelen''':
* Bel 112
* Blijf de vitale functies controleren
* Maak knellende kleding los
* Laat het slachtoffer eventueel zitten in een [[halfzittende houding]], tenzij verdenking op [[wervelletsel]]
===Bloeding in de borstkas===
Als gevolg van een trauma aan de borstkas, bijvoorbeeld een steekwond, schotwond, stomp trauma of breuken van ribben kunnen behalve een klaplong ook bloedingen in de borstkas optreden. De borstkas kan veel bloed bevatten en behalve ademhalingsmoeilijkheden kunnen er ook tekenen van [[shock]] zijn.
Tekenen van een bloeding in de borstkas zijn:
* Ernstige benauwdheid
* Ophoesten van (helderrood) bloed, vaak schuimend
* Tekenen van zuurstoftekort
* Tekenen van [[shock]]
'''Handelen''':
* Let op eigen veiligheid met name bij steek/schotwonden
* Bel 112
* Als er nog een voorwerp (zoals een mes) in de borstkas zit, laat je deze zitten
* Plak een eventuele zuigende borstwond af zoals beschreven bij [[zuigende borstwond]]
* Blijf de vitale functies controleren
* Maak knellende kleding los
* Laat het slachtoffer eventueel zitten in een [[halfzittende houding]], laat het slachtoffer bij tekenen van [[shock]] liggen
===Stomp buiktrauma===
Voor uitgebreide informatie zie [[stomp buiktrauma]]
Bij een stomp buiktrauma is er meestal alleen in het begin sprake van benauwdheid. Een aantal keer diep inademen verhelpt meestal de klachten van benauwdheid. Vaak ligt iemand na een stomp buiktrauma in foetushouding. Door rustig te ademen ontspannen de verkrampte spieren. Als dit niet helpt moet professionele hulp ingeschakeld worden. Soms ontstaat na een stomp buiktrauma als gevolg van [[shock]] en pijn als gevolg van bloedverlies in de buik door . De bloeding geeft prikkeling van het [[buikvlies]]. Pijn in de buik kan ademhalingsmoeilijkheden geven, met name bij mensen met een [[buikademhaling]].
==Benauwdheid zonder voorafgaand trauma==
Vaak is het slachtoffer bekend met de klachten. Adviseer het slachtoffer om in halfzittende houding te zitten en laat het slachtoffer zijn medicijnen (zoals [[Ventolin]] of Bricanyl) innemen. Hiermee nemen de klachten normaliter binnen 10-20 minuten af. Als de klachten niet afnemen of erger worden moet afhankelijk van de ernst contact opgenomen worden met de huisarts of ambulance.
Als het slachtoffer niet bekend is met astma, moet er verder uitgevraagd worden. Er kan bijvoorbeeld sprake zijn van [[hyperventilatie]], hoewel hierbij geen piepende ademhaling wordt gehoord. Als de benauwdheid niet afneemt of erger wordt, moet professionele hulp ingeschakeld worden.
===Anafylactische reactie===
Voor uitgebreide informatie zie [[Anafylaxie]].
Bij een ernstige allergische reactie ([[anafylaxie]]) kan als gevolg van zwelling van de slijmvliezen ook benauwdheid optreden, die snel toeneemt en tot verstikking kan leiden. Er is vaak een allergie voor medicijnen (zoals antibiotica of pijnstillers), noten, pinda's, wespen, bijen of schaaldieren. De belangrijkste symptomen zijn:
* Benauwdheid
* Gierende of piepende ademhaling, zowel bij in- als bij uitademing
* Zwelling van het gelaat, lippen en tong
* Huiduitslag, jeuk
* Tekenen van [[anafylactische shock]]
===Hyperventilatie===
* Blijf de vitale functies controleren
=== Hartinfarct===
Voor uitgebreide informatie zie [[Hartinfarct]]
'''Handelen''':
* Schakel professionele hulp in (112)
===Pijn in de buik===
Zie [[Pijn in de buik]]
{| class="wikitable"
