Een van de ongevallen waarbij het ongevalsmechanisme een belangrijke rol speelt is het{{Status| |mainauthor= [[Pim]]|coauthor= [[]]|controller= |supervisor= [[Pim]] |niveau= [[Handleiding#Niveau|Gevorderd]] |status= [[Handleiding#Status|Incompleet]]}} Het '''hoogenergetisch trauma''', ofwel het ook wel afgekort als '''HET. Hierbij ''', is sprake van een ongevalstype verzamelnaam voor ongevallen waarbij een groteoverdracht van energie heeft plaatsgevonden op het slachtoffer, of op het voertuig waar in het slachtofferzit plaatsvindt. Het [[BasisEH:Ongevalsmechanisme|ongevalsmechanisme]] speelt hierbij een belangrijke rol. in zitIn de Eerste Hulp wordt onderscheid gemaakt tussen een hoogengergetisch trauma en een laagenergetisch trauma. Dit onderscheid wordt gemaakt op grond van de hoeveelheid energie (of kracht) die wordt overgedragen op het slachtoffer tijdens het ongeval. De formule van [[http://nl.wikipedia. org/wiki/Kinetische_energie|kinetische energie]] geeft weer welke factoren een rol spelen bij de overdracht van energie"
<br><br>
Bij ongevalsmechanismen waarbij Ek = ½mv<sup>2</sup> ofwel: ½ x massa x snelheid<sup>2</sup> <br><br>In deze vergelijking spelen twee factoren een rol: massa ofwel gewicht (m) en snelheid (v) (in het kwadraat) resulterend in een bepaalde energie (Ek). De factoren massa en snelheid kunnen als het volgt gezien worden:* Een vrachtauto van 10.000 kilo (hoge massa/gewicht) die met een snelheid van 10 kilometer (lage snelheid) per uur tegen een voetganger aan rijdt, draagt een hoge energie over aan de voetganger. Immers, er is sprake van een grote overdracht uitkomst uit de formule.* Een wielrenner van 75 kilo (lage massa/gewicht) en een snelheid van 80 kilometer per uur (hoge snelheid) tegen een betonnen muur rijdt, draagt een hoge energie over op de muur en de muur op hem. De massa is dan wel laag, maar de snelheid hoog waardoor grote energieoverdracht plaatsvindt.* Een persoon van 75 kilo die van de tiende verdieping van een flat valt zal tijdens zijn val meer snelheid opbouwen dan een persoon die van 1 meter valt. De massa is in beide personen gelijk, echter is er een groot verschil in (opgebouwde) snelheid en daarmee de energieoverdracht die plaatsvindt kan men denken. Afgeleid betekent een grotere hoogte dus meer energie. De eerste persoon is waarschijnlijk ernstig gewond, terwijl de tweede persoon nauwelijks letsel zal hebben. [[Bestand:Valsteiger.jpg|200px|thumb|right|Val van hoogte.]]aanEen aantal voorbeelden van ongevallen en situaties waarin sprake is van een hoogenergetisch trauma:
* Val van 2-3x hoger dan de lichaamslengte van het slachtoffer
* Aanrijding van een voetganger met een voertuig met een snelheid groter dan 10 km/h
* Vrijgekomen airbags
* Ernstige schade aan buitenzijde van het voertuig
<br><br>In de acute geneeskunde wordt er onderscheid gemaakt tussen een hoogengergetisch trauma en eenlaagenergetisch trauma. Zoals beschreven is er bij een HET sprake van een grote overdracht vanenergie op het slachtoffer. Belangrijk is om je te realiseren dat bij energie-overdracht meerdere factoreneen rol spelen, immers: de formule van kinetische energie is: 1/2 x massa x snelheid2 ofwel 1/2mv2. Ditbetekent dat ook een ongeval met een vrachtauto die met een snelheid van 10 km/uur een ongevalveroorzaakt kan worden beschouwd als een HET, omdat de vrachtauto een grote massa bezit en er bijhet ongeval dus veel energie wordt overgebracht.<br><br>Een wielrenner van 80 kilogram die met 60 km/h een boom raakt is dus net zo goed een HET als devrachtauto die met 15 km/h een boom raakt. Hetzelfde geldt voor een voetganger die wordtaangereden; de impact van een fiets is (in de meeste gevallen) een LET, terwijl de aanrijding door eenauto met 30 km/h al een HET is.<br><br>
Bij een val van hoogte kan men de volgende vuistregel aanhouden: een val van een hoogte die 2-3 maal
groter is dan de lichaamslengte van het slachtoffer kan worden beschouwd als een HEThoogenergetisch trauma. Houdt er bijkleine kinderen dus rekening mee dat een val van een commode al een HET hoogenergetisch trauma kan zijn!Wanneer Het laagenergetisch trauma, ook wel LET genoemd omvat alle 'kleinere letsels' waarbij slechts een kleine hoeveelheid energie op het slachtoffer bij het sporten ‘door zijn wordt overgedragen. Het verstuiken van een enkel gaat’, tijdens voetbal is dan ook een laagenergetisch trauma. Dat wil echter niet zeggen dat er sprake van geen grote schade in de enkel kan zijn, immers kan het verstappen ook leiden tot een LETfractuur. Het verschil Ofschoon de bovenstaande formule een getalsmatige uitkomst heeft, is er in de praktijk geen hard onderscheid tussen LET een laagenergetisch en HET is dat bij een hoogenergetisch trauma. De bovenstaande vuistregels geven enig houvast, maar de hoogenergetische traumata de inwerkende energie veel groter hulpverlener zal per situatie moeten beoordelen wel trauma er is en deverplaatsingen over de gewrichtsvlakken groter, waardoor welke letsels er meer en ernstiger weefselschade ontstaatop grond van het [[BasisEH:Ongevalsmechanisme|ongevalsmechanisme]] te verwachten zijn. Bij een HET is hoogenergetische trauma's verwacht men ernstige letsels (denk aan shock, wervelletsel), en zal men preventief maatregelen nemen om verergering van letsels te voorkomen, zoals het risico dat immobiliseren van de nek en rugwervelkolom, snel transport naar het slachtoffer ziekenhuis organiseren. Lees ook: [[LetselsBasisEH:FracturenOngevalsmechanisme|fracturenongevalsmechanisme]] of andere letsels heeft opgelopen dus groter; . ook bij de wervels.[[Categorie:Woordenlijst]][[Categorie:Trauma]]
