Wijzigingen

|mainauthor= [[Supervisor:Pim de Ruijter|Pim]]|coauthor= [[]] |controller= |supervisor= [[Supervisor:Pim de Ruijter|Pim]]

{{LinkBox1| |LinkCategorie=Algemeen|LinktitleOK=Wonden en bloedverlies|LinkOK=Inleidinghttp://www.ehbo.nl/tips/bloedverlies-wonden/|LinktitleRK= |LinkRK= }}  Iedere verwonding kan leiden tot '''actief bloedverlies'''. Waar vroeger vooral werd gesproken over een '''ernstige bloeding''' of een '''slagaderlijke bloeding''' is in de hedendaagse Eerste Hulp het meer gebruikelijk om te spreken over actief bloedverlies. Immers, iedere verwonding -zowel inwendig als uitwendig- kan leiden tot actief bloedverlies met een ernstige achteruitgang van de toestand van het slachtoffer als gevolg. Actief bloedverlies geeft aan dat de bloeding nog gaande is.<ref>Handleiding Instructeurs Eerste Hulp, bij 26ste druk, 2e oplage (Het Oranje Kruis, 2011)</ref> Ook een kleine wond kan tot veel bloedverlies leiden als hij lang door bloed. Het onderscheid tussen een [[slagader]]lijke bloeding en een [[ader]]lijke bloeding is voor de eerstehulpverlener minder relevant, immers kan ook een aderlijke bloeding in korte tijd tot veel bloedverlies leiden.  Actief bloedverlies kan leiden tot een [[hypovolemische shock]] en indien niet tijdig wordt ingegrepen zal de dood intreden. Bij zowel de inwendige als de uitwendige bloedingen speelt de eerstehulpverlener een belangrijke rol. Hij zal de eerste tijdig moeten herkennen en bij de tweede het bloedverlies proberen te beperken. [[Professionele hulp]] inschakelen is essentieel en zal dan ook zo snel mogelijk dienen te gebeuren. Een actieve bloeding wordt op natuurlijke wijze beperkt als gevolg van het [[bloedstollingsmechanisme]] van het lichaam, maar ook door het leegraken van het [[circulatiestelsel]] en het dalen van de [[bloeddruk]]. De laatste twee mechanismen zijn uiteraard niet gunstig voor de toestand van het slachtoffer. ===Type bloeding===Er Op grond van het type bloeding kan de volgende indeling gemaakt worden twee typen :* '''[[Slagaderlijk]]e''' (arteriële) bloedingen, waarbij helderrood bloed pulserend uit de wond komt en er vaak veel bloedverlies optreedt in korte tijd. Deze zijn levensbedreigend.* '''[[Aderlijk]]e''' (veneuze) bloedingen, waarbij vaak donkerrood bloed uit de wond stroomt. Soms slechts in kleine mate, maar ook bij aderlijke bloedingen kan ernstig actief bloedverlies optreden met ernstige gevolgen.* '''Spataderlijke''' bloedingen onderscheiden: , waarbij een spatader gesprongen is. Dit type bloeding is minder bekend, is doorgaans niet levensbedreigend, maar kan ook in korte tijd veel donkerrood bloedverlies tot gevolg hebben.* Bloeding van de inwendige '''[[haarvaten]]''', zoals bij een schaafwond. Over het algemeen weinig bloedverlies en leiden zelden tot [[shock]]. Bij grote oppervlakken kan echter veel bloedverlies optreden. Het type bloeding en is voor de uitwendige behandeling niet primair relevant. Centraal staat het feit dat er actief bloedverlies is. Ook een aderlijke bloedingkan leiden tot veel bloedverlies.  Daarnaast wordt er onderscheid gemaakt of het actief bloedverlies '''inwendig''' of '''uitwendig''' plaatsvindt. Deze bloedingen kunnen zowel [[slagaderlijk]], [[aderlijk]], spataderlijk als uit de haarvaten komen. De '''inwendige bloeding ''' ontstaat door een ongeval of een spontaan optredende bloeding in een orgaan, een weefsel , een botstructuur of bij het scheuren van een botstructuurgroot [[bloedvat]]. Het bloedverlies is niet aan de buitenzijde van het lichaam waarneembaar en de eerstehulpverlener zal dan ook op grond van andere symptomen een inwendige bloeding vermoeden. In de eerste plaats is dat het [[ongevalsmechanisme]], bij een [[stomp trauma]] in de buik kunnen de diverse orgaanstructuren beschadigd raken, grote bloedvaten scheuren kan er bloedverlies optreden. Voorbeelden hier van zijn: een stuur in de buik krijgen bij een ongeval. Ook kunnen bij [[fracturenbotbreuken]] grote bloedingen optreden, afhankelijk van de grootte van het bot. Van een polsfractuur zal het slachtoffer niet in [[shock]] raken, echter kan bij een bovenbeensfractuur ruim 1,5 liter bloed en bij een [[gebroken bekken]] ruim 3 liter bloed verloren gaan.<br><br>Een bijzonder type inwendige bloeding is de 'spontane' inwendige bloeding. Deze kan bijvoorbeeld optreden bij afwijkingen in de [[bloedvaten ]] in organen, of bij afwijkingen aan de [[aorta]]. Hierbij kan men denken aan een [[aneurysma]] waarbij de wand van de [[aorta]] verzwakt en vergroot is. Deze kunnen spontaan barsten en geven een levensgevaarlijke bloeding.<br><br>Een '''uitwendige bloeding ''' valt direct op door het vele bloedverlies. Afhankelijk van welke vaten zijn aangedaan kan er sprake zijn van een [[slagaderlijke bloedingslagader]] lijke bloeding of een [[aderlijke bloedingader]]lijke bloeding. Een slagaderlijke bloeding kenmerkt zich door pulserend bloedverlies, waarbij het bloed helderrood van kleur is. Een aderlijke bloeding stroomt gelijkmatig en is doorgaans donkerrood van kleur.<br><br>

Een uitwendige bloeding kenmerkt zich door veel bloedverlies en kan zowel [[slagaderlijk]] als [[aderlijk]] zijn.Een slagaderlijke bloeding geeft pulserend bloedverlies, aderlijk en spataderlijk gelijkmatig bloedverlies en een bloeding van de haarvaten druppelsgewijs. 

* Vertraagde [[capillairy capillary refill]]

Bij uitwendige bloedingen is de essentie van de Eerste Hulp: '''Voorkom verder bloedverlies!''' Dat betekent rechtstreeks druk uit oefenen op de wond. Deze methode is zeer het meest effectief in het stoppen van de bloedingdoor eerstehulpverleners en verdient de voorkeur boven het gebruik van [[drukpunten]]. <ref name="IFARG11">International first aid and resuscitation guidelines 2011, (International Federation of Red Cross and Red Crescent Societies, Geneva, 2011) http://www.ifrc.org</ref> Dat wordt tenminste 10 minuten gedaan. Bij voorkeur wordt er een snelverband of een schone doek op de wond gedrukt en draagt de hulpverlener handschoenen. Daarnaast wordt (indien mogelijk) kan het aangedane lichaamsdeel omhoog gehoudenworden, boven het niveau van het hart. De gedachte hierbij is dat de zwaartekracht zal de bloeding dan al fors zou verminderen. <ref>De effectiviteit van hoogstand van ledemaat en indirecte druk op de aanvoerende slagader wordt in twijfel getrokken. Vandaar dat de IFRC-richtlijnen en EFAM ook niet meer als standaard aanbevelen. Daarentegen houdt een slachtoffer meest de arm zelf omhoog en is het soms makkelijk deze zo te verbinden : International first aid and resuscitation guidelines 2011, (International Federation of Red Cross and Red Crescent Societies, Geneva, 2011) http://www.ifrc.org</ref> Druk rechtstreeks op de wond is net zo effectief als het gebruiken van [[drukpunten]], het is echter veiliger omdat bij gebruik van [[drukpunten]] schade kan ontstaan aan omliggende weefsels, zoals zenuwen. Het gebruik van een [[tourniquet]] of [[knevel]] is obsoleet, omdat dit tot ernstige schade kan leiden, dit wordt niet gebruikt in normale omstandigheden(rampen, oorlogssituaties of [[outdoor medicine]] kunnen een uitzondering vormen}. Bij een ernstige bloeding buiten het ziekenhuis die niet met druk rechtstreeks op de wond tot staan kan worden gebracht, kan eventueel gebruik gemaakt worden van een [[hemostatisch middel]], zoals het [[stollingsverband]] of [[stollingsgranulaat]].<brref name="IFARG11">International first aid and resuscitation guidelines 2011, (International Federation of Red Cross and Red Crescent Societies, Geneva, 2011) http://www.ifrc.org<br/ref> 

* Blijf de [[vitale functies ]] controleren tot de [[Hulpdiensten:Ambulance|ambulance]] is gearriveerd ==Bronvermeldingen==Op deze pagina wordt gebruik gemaakt van de onderstaande bronnen:<references/> [[Categorie:Circulation]] ==Bronvermelding==<references/> [[Categorie:Trauma]]