Cookies help us deliver our services. By using our services, you agree to our use of cookies.

Wijzigingen

Ga naar: navigatie, zoeken

Elektriciteitsletsel

930 bytes toegevoegd, 19 jan 2012 15:00
geen bewerkingssamenvatting
{{Status| class|mainauthor="wikitable"[[Supervisor:Pim de Ruijter|Pim]]|-coauthor= [[User:Jandg|Jan]] | controller= |supervisor= [[Supervisor:Pim de Ruijter|Pim]] |niveau= [[Handleiding#Niveau: '''|Beginner'''/Gevorderd]] |status= [[Handleiding#Status|Incompleet]]}}
===Inleiding===
'''Elektriciteitletsels ''' komen met enige regelmaat voor en stellen de hulpverlener voor een dillemma, immers is bij elektriciteitsletsel een gevaar voor de hulpverlener en zal hij de afweging moeten maken of hijzelf dat gevaar kan wegnemen. Elektriciteitletsels komen vaak thuis voor, als gevolg van defecte apparatuur of tijdens het klussen. Ook contact met bovenleidingen van trein of tram kunnen ernstige verwondingen veroorzaken. Blikseminslag is niet zeldzaam, maar komt relatief weinig voor.
<br><br>
De schade die de stroom in het lichaam aanricht is van een aantal factoren afhankelijk, onder andere:
* De weg die de stroom door het lichaam aflegt
* huidvochtigheid
Het eerste contact met de stroom is meestal via de huid, bijvoorbeeld door het vastpakken van een stroomdraad. Op de plaats van het eerste contact bepaalt de toestand van de huid de hoeveelheid stroom die het lichaam in gaat. Een droge huid zal een grotere weerstand opleveren dan een vochtige huid, waarbij de weerstand lager is en de stroom gemakkelijker het lichaam kan binnendringen. Ook het type stroom speelt een belangrijke rol in de schade die ontstaat: gelijkstroom geeft minder schade dan wisselstroom. Een grotere stroomsterkte geeft meer Hoe hoger de spanning is des te groter zal de stroom door het lichaam zijn en dus de veroorzaakte schade dan lage voltages. De stroom gaat op het punt van contact met de stroombron het lichaam in en zal het lichaam via de weg van de minste weerstand weer verlaten de grond in. Omdat een van beide aansluitingen van een normaal electriciteitsnet aan aarde ligt zal aanraken van deze aansluiting geen gevolgen hebben, de andere aansluiting des te meer. In laboratoria, enz. komen "zwevende spanningen" voor waarbij geen van beide aansluitingen aan aarde ligt. Hierbij kan alleen gevaar optreden als beide aansluitingen gelijktijdig worden aangeraakt.In moderne huisinstallaties is volgens voorschrift (NEN1010) altijd tenminste een aadlekschakelaar opgenomen, deze schakelt automatisch de electriciteit uit wanneer de de stroom door het lichaam naar aarde meer dan 30mA bedraagt. Tijdens de tweede wereldoorlog is via onethische proeven bepaald wat een veilige waarde voor deze stroom door het lichaam is en deze gegevens worden nog steeds gebruikt. Ook zonder dat er sprake is van direct contact kan er schade door electriciteit optreden, nl. als de frequentie van bijv. een zendende (schotel)antenne op korte afstand dusdanig hoog is dat de watermoleculen in het lichaam gaan resoneren kan het lichaam plaatselijk sterk verhit worden waardoor eiwitten vernietigd worden, het magnetron-effect.Ook kan overslag plaatsvinden als er sprake is van een hoge spanning (>1kV) en/of hoge luchtvochtigheid.
===Symptomen en klachten===
Diverse organen zijn gevoelig voor stroom en kunnen bij blootstelling aan stroom ontregelt raken.
<br>
Het hart is gevoelig voor stroom en kan na blootstelling in [[ventrikelfibrilleren]] raken, waarbij reanimatie noodzakelijk is. Bij hoge voltages spanning (>1000 volt) zullen de [[hersenen]] dusdanig beschadigd raken dat er een [[ademstilstand]] optreedt, waarna onvermijdelijk ook een hartstilstand zal optreden.
Ook spieren zullen reageren op de stroom. Spieren trekken hierdoor krachtig samen. Dit kan tot gevolg hebben dat er niet alleen schade aan de spieren en pezen ontstaat, maar dat zelfs botten breken. Indien de stroombron niet automatisch wordt onderbroken, kan het zijn dat door deze samentrekking het slachtoffer de stroombron niet meer los kan laten.
 
<br>
Beschrijf duidelijk welke vragen een hulpverlener moet stellen, en welke vragen belangrijke informatie kunnen opleveren over de aard van het ziektebeeld.
<br><br>
Na de symptomen en klachten beschreven te hebben, worden deze overzichtelijk in een tabel geplaatst, zodat ze in één oogopslag overzien kunnen worden.
 
{| class="wikitable"
|-
! Uitvragen !! Klachten !! Symptomen
|-
| Vraag 1 <br> Vraag 2 <br> Vraag 3 || Klacht 1 <br> Klacht 2 <br> Klacht 3 || Symptoom 1 <br> Symptoom 2 <br> Symptoom 3 <br> Symptoom 4 <br> Symptoom 5
|}
 
===Handelen===
Eerste en belangrijkste stap is het veiligstellen van de veilgheid van de hulpverlener. Indien de situatie niet veilig is en het niet mogelijk is de stroombron te onderbreken, dan zal de hulpverlener moeten wachten totdat de brandweer de stroom heeft uitgeschakeld. Indien het slachtoffer nog met de stroombron in contact staat, hij heeft bijvoorbeeld een boormachine nog in zijn hand, dan kan getracht worden de stekker van de boormachine uit de hand van het slachtoffer stopcontact te halen. Hiervoor In principe is electriciteit in huis zodanig veilig dat als er geen contact met aarde wordt gemaakt er geen gevaarlijke stroom kan gaan lopen, echter is goed isolatie het voor een hulpverlener zonder kennis van de hulpverlener essentieelelectra niet verantwoord om bijv. Hij gaat op een rubberen isolerende mat te gaan staanom een slachtoffer te redden. De enige echte veilige methode is de netspanning uitschakelen vanaf een veilige locatie, bijv. de meterkast. Voor hoge spanningen zoals de bovenleiding van een tram of trein is het risico voor een leek te groot, trekt handschoenen aan en pakt het uitschakelen ervan gaat ook meestal (te) lang duren. Een goede hint is : houd altijd een hand in de zak zodat de aanrakingskans verminderd wordt. Staan op een niet metalen voorwerpondergrond is veilig, zoals ervan afstappen NIET omdat dan contact wordt gemaakt tussen metalen ondergrond en aarde. Dit is bijv. het geval als een kraanwagen een houten bezemsteelbovenleiding raakt. Zolang de chauffeur op zijn plek blijft loopt hij geen enkel risico, om het voorwerp voorzichtig stapt hij uit dan loopt er een stroom vanaf de handen te grekkenauto via het slachtoffer naar aarde. De banden zijn immers isolator!
<br><br>
In ieder electriciteitsletsel moeten professionele hulpdiensten gewaarschuwd worden. Immers, de schade in het lichaam is niet aan de buitenzijde te zien en er kunnen na het ongeval nog steeds stoornissen optreden. Soms is [[reanimatie]] noodzakelijk.
Brandwonden worden behandeld door middel van koelen en steriel afdekken. Let op: er is altijd een ingangswond en een uitgangswond! Zoek hiernaar!
<br><br>
In het geval van hoogspanning gaat de veiligheid van de hulpverlener voor en wacht de hulpverlener met de benadering tot hij zeker is dat de stroom is uitgeschakeld. Houd veilige afstand, tenminste 10 meteren houd omstanders op een nog grotere afstand. Stroom kan zich bij hoogspanning ook door de lucht verplaatsen.
In deze sectie wordt beschreven hoe te handelen bij het beschreven letsel of ziektebeeld. Ook hierbij eerst een tekst in verhalende vorm, waarbij eventueel wat achtergrondinformatie gegeven wordt. Daarna volgt wederom een schematisch overzicht van de behandeling.
* Stap één van de behandeling
* Stap twee van de behandeling
* Stap drie van de behandeling
** Indien dit, dan dat
** Als dat, dan dit
* Stap vier van de behandeling
Zijn er dingen die echt niet vergeten moeten worden of essentieel zijn? Dan kunnen ze nogmaals extra in een kader benoemd worden:
{| class="wikitable"
|-
|}
===Overzicht Eerste HulpAchtergrondinformatie/Verdieping===Sommige thema's Volgens de wet van Ohm zal de stroom groter zijn naarmate de weerstand lager is. Kledingstukken vormen al een redelijke weerstand en zullen de de schade enigszins kunnen beperken. Aanraking via de blote huid zal een flinke stroom tot gevolg hebben. Als het lichaam echter erg uitgebreid vochtig is, bijv. door zweten, is de kans groot dat de stroom via de buitenkant van het lichaam zal vloeien en het slachtoffer er kan veel verteld wordenrelatief goed vanaf komt.Voor dieren wordt vaak schrikdraad gebruikt. Om Hierbij is de spanning vrij hoog maar is in het overzicht te bewaren voor beginnende én gevorderde Eerste Hulpverleners wordt circuit een samenvatting van ieder onderwerp in onderstaand schema gezet:weerstand opgenomen die de stroomsterkte tot ruim binnen de aanvaardbare grenzen zal beperken.
{| class="wikitable"
|-
! Koptekst !! Ziektebeeld 1 !! Ziektebeeld 2
|-
| '''Situatie''' || Wat is er aan de hand? || Hoe is de situatie?
|-
| '''Verschijnselen''' || Klacht 1 <br> Klacht 2 <br> Symptoom 1 <br> Symptoom 2|| Symptoom 1 <br> Symptoom 2 <br> Symptoom 3 <br>
|-
| '''Conclusie''' || Ziektebeeld 1 || Ziektebeeld 2
|-
| '''Handelen''' || Aanwijzing 1 <br> Aanwijzing 2 <br> Bel 112! <br> Aanwijzing 4 || Aanwijzing 1 <br> Aanwijzing 2 <br> Bel 112! <br> Aanwijzing 4
|-
| '''Opmerkingen''' || Denk er aan om... || Doe vooral niet...
|}
 
Zoals in bovenstaand voorbeeld worden twee (of meerdere) ziektebeelden besproken. Soms is dat handig omdat ziektebeelden op elkaar lijken en het fijn is om in één schema de verschillen te zien.
 
===Achtergrondinformatie/Verdieping===
Sommige onderwerpen lenen zich voor verdieping voor gevorderde hulpverleners. Hier kan achtergrond informatie besproken worden, maar bijvoorbeeld ook:
====Professionele hulpverleners====
Wat doen professionele Profesionele hulpverleners bij dit letselzoals brandweer zullen direct de spanning proberen uit te schakelen door in de meterkast de hoofdschakelaar uit te zetten. Let op, beschrijf hier alleen wat Als het slachtoffer zich voor de mogelijkheden zijn. Diepgaande uitleg van (voorbehouden) handelingen wordt niet op prijs gesteldhoofdschakelaar bevindt zal de netwerkbeheerder dit moeten doen.
====Wat zijn andere technieken====
Beschrijf bijvoorbeeld welke andere technieken er mogelijk zijn, of vroeger gebruikt werden.

Navigatiemenu