Cookies help us deliver our services. By using our services, you agree to our use of cookies.

Wijzigingen

Ga naar: navigatie, zoeken

Elektriciteitsletsel

1.068 bytes toegevoegd, 19 jan 2012 15:00
geen bewerkingssamenvatting
{{Status| |mainauthor=[[Supervisor:Pim de Ruijter|Pim]]|coauthor=[[User:Jandg|Jan]] |controller=Inleiding|supervisor=[[Supervisor:Pim de Ruijter|Pim]] |niveau=[[Handleiding#Niveau|Beginner/Gevorderd]] |status=[[Handleiding#Status|Incompleet]]}}
 '''Elektriciteitletsels ''' komen met enige regelmaat voor en stellen de hulpverlener voor een dillemma, immers is bij elektriciteitsletsel een gevaar voor de hulpverlener en zal hij de afweging moeten maken of hijzelf dat gevaar kan wegnemen. Elektriciteitletsels komen vaak thuis voor, als gevolg van defecte apparatuur of tijdens het klussen. Ook contact met bovenleidingen van trein of tram kunnen ernstige verwondingen veroorzaken. Blikseminslag is niet zeldzaam, maar komt relatief weinig voor.
<br><br>
De schade die de stroom in het lichaam aanricht is van een aantal factoren afhankelijk, onder andere:
* De stroomsterkte en de spanning
* Gelijkstroom of wisselstroomen de frequentie daarvan
* De duur van het contact
* Het geslacht en het gewicht
* De leeftijd en conditie van het slachtoffer
* De weg die de stroom door het lichaam aflegt
* huidvochtigheidHet eerste contact met de stroom is meestal via de huid, bijvoorbeeld door het vastpakken van een stroomdraad. Op de plaats van het eerset eerste contact bepaalt de toestand van de huid de hoeveelheid stroom die het lichaam in gaat. Een droge huid zal een grotere weerstand opleveren dan een vochtige huid, waarbij de weerstand lager is en de stroom gemakkelijker het lichaam kan binnendringen. Ook het type stroom speelt een belangrijke rol in de schade die ontstaat: gelijkstroom geeft minder schade dan wisselstroom. Een grotere stroomsterkte geeft meer Hoe hoger de spanning is des te groter zal de stroom door het lichaam zijn en dus de veroorzaakte schade dan lage voltages. De stroom gaat op het punt van contact met de stroombron het lichaam in en zal het lichaam via de weg van de minste weerstand weer verlaten de grond in. Omdat een van beide aansluitingen van een normaal electriciteitsnet aan aarde ligt zal aanraken van deze aansluiting geen gevolgen hebben, de andere aansluiting des te meer. In laboratoria, enz. komen "zwevende spanningen" voor waarbij geen van beide aansluitingen aan aarde ligt. Hierbij kan alleen gevaar optreden als beide aansluitingen gelijktijdig worden aangeraakt.In moderne huisinstallaties is volgens voorschrift (NEN1010) altijd tenminste een aadlekschakelaar opgenomen, deze schakelt automatisch de electriciteit uit wanneer de de stroom door het lichaam naar aarde meer dan 30mA bedraagt. Tijdens de tweede wereldoorlog is via onethische proeven bepaald wat een veilige waarde voor deze stroom door het lichaam is en deze gegevens worden nog steeds gebruikt. Ook zonder dat er sprake is van direct contact kan er schade door electriciteit optreden, nl. als de frequentie van bijv. een zendende (schotel)antenne op korte afstand dusdanig hoog is dat de watermoleculen in het lichaam gaan resoneren kan het lichaam plaatselijk sterk verhit worden waardoor eiwitten vernietigd worden, het magnetron-effect.Ook kan overslag plaatsvinden als er sprake is van een hoge spanning (>1kV) en/of hoge luchtvochtigheid.
===Symptomen en klachten===
Diverse organen zijn gevoelig voor stroom en kunnen bij blootstelling aan stroom ontregelt raken.
<br>
Het hart is gevoelig voor stroom en kan na blootstelling in [[ventrikelfibrilleren]] raken, waarbij reanimatie noodzakelijk is. Bij hoge voltages spanning (>1000 volt) zullen de [[hersenen]] dusdanig beschadigd raken dat er een [[ademstilstand]] optreedt, waarna onvermijdelijk ook een hartstilstand zal optreden.
Ook spieren zullen reageren op de stroom. Spieren trekken hierdoor krachtig samen. Dit kan tot gevolg hebben dat er niet alleen schade aan de spieren en pezen ontstaat, maar dat zelfs botten breken. Indien de stroombron niet automatisch wordt onderbroken, kan het zijn dat door deze samentrekking het slachtoffer de stroombron niet meer los kan laten.
===Handelen===Eerste en belangrijkste stap is het veiligstellen van de veilgheid van de hulpverlener. Indien de situatie niet veilig is en het niet mogelijk is de stroombron te onderbreken, dan zal de hulpverlener moeten wachten totdat de brandweer de stroom heeft uitgeschakeld. Indien het slachtoffer nog met de stroombron in contact staat, hij heeft bijvoorbeeld een boormachine nog in zijn hand, dan kan getracht worden de stekker van de boormachine uit het stopcontact te halen. In principe is electriciteit in huis zodanig veilig dat als er geen contact met aarde wordt gemaakt er geen gevaarlijke stroom kan gaan lopen, echter is het voor een hulpverlener zonder kennis van electra niet verantwoord om bijv. op een isolerende mat te gaan staan om een slachtoffer te redden. De enige echte veilige methode is de netspanning uitschakelen vanaf een veilige locatie, bijv. de meterkast. Voor hoge spanningen zoals de bovenleiding van een tram of trein is het risico voor een leek te groot, het uitschakelen ervan gaat ook meestal (te) lang duren. Een goede hint is : houd altijd een hand in de zak zodat de aanrakingskans verminderd wordt. Staan op een metalen ondergrond is veilig, ervan afstappen NIET omdat dan contact wordt gemaakt tussen metalen ondergrond en aarde. Dit is bijv. het geval als een kraanwagen een bovenleiding raakt. Zolang de chauffeur op zijn plek blijft loopt hij geen enkel risico, stapt hij uit dan loopt er een stroom vanaf de auto via het slachtoffer naar aarde. De banden zijn immers isolator!<br><br>Beschrijf duidelijk welke vragen een hulpverlener moet stellenIn ieder electriciteitsletsel moeten professionele hulpdiensten gewaarschuwd worden. Immers, de schade in het lichaam is niet aan de buitenzijde te zien en welke vragen belangrijke informatie er kunnen opleveren over de aard na het ongeval nog steeds stoornissen optreden. Soms is [[reanimatie]] noodzakelijk.<br><br>Brandwonden worden behandeld door middel van het ziektebeeldkoelen en steriel afdekken.Let op: er is altijd een ingangswond en een uitgangswond! Zoek hiernaar!
<br><br>
Na In het geval van hoogspanning gaat de symptomen veiligheid van de hulpverlener voor en klachten beschreven te hebbenwacht de hulpverlener met de benadering tot hij zeker is dat de stroom is uitgeschakeld. Houd veilige afstand, worden deze overzichtelijk in tenminste 10 meter en houd omstanders op een tabel geplaatst, zodat ze in één oogopslag overzien kunnen wordennog grotere afstand. Stroom kan zich bij hoogspanning ook door de lucht verplaatsen.
{| class="wikitable"
|-
! Uitvragen !! Klachten !! Symptomen
|-
| Vraag 1 <br> Vraag 2 <br> Vraag 3 || Klacht 1 <br> Klacht 2 <br> Klacht 3 || Symptoom 1 <br> Symptoom 2 <br> Symptoom 3 <br> Symptoom 4 <br> Symptoom 5
|}
 
 
===Handelen===
 
Handelen
Onmiddellijk onderbreken van de stroom door deze uit te schakelen of, als men zelf geïsoleerd is, het
slachtoffer van de stroombron los te trekken. Het is mogelijk om jezelf te isoleren door op een nietmetalen
voorwerp te gaan staan en je handen om te wikkelen met een dikke laag niet-geleidend
materiaal (droog textiel, rubber, papier, leer).
Er moet een ongevalorganisatie gewaarschuwd worden (112). Waar nodig volgt reanimatie met
eventueel defibrilleren, of beademen. Verder moet er gezocht worden naar brandwonden, spier- en
peesletsels en fracturen. Deze kunnen indien nodig behandeld worden.
Let op: bij elektriciteitsverwondingen is er altijd een ingangswond op de plaats waar het slachtoffer in
contact kwam met de stroombron en een uitgangswond waar de stroom het lichaam weer verliet (‘de
aarde’). Hier dient men actief naar te zoeken!
Onthoud ten allen tijde dat de eigen veiligheid voor gaat!
Hoogspanning
Bij een ongeval met hoogspanning (meer dan 1000 volt) gaat de stroom over het lichaam en veroorzaakt
zo brandwonden met een groot oppervlak. Door luchtverplaatsingen om het lichaam kan het slachtoffer
worden weggeslingerd en kunnen kledingstukken worden weggerukt.
 
Bel 112 maar blijf zelf op afstand (minimaal 10 meter) van het slachtoffer. Hoogspanning kan namelijk
op jezelf overspringen zonder dat je het slachtoffer aanraakt.
 
 
 
In deze sectie wordt beschreven hoe te handelen bij het beschreven letsel of ziektebeeld. Ook hierbij eerst een tekst in verhalende vorm, waarbij eventueel wat achtergrondinformatie gegeven wordt. Daarna volgt wederom een schematisch overzicht van de behandeling.
* Stap één van de behandeling
* Stap twee van de behandeling
* Stap drie van de behandeling
** Indien dit, dan dat
** Als dat, dan dit
* Stap vier van de behandeling
Zijn er dingen die echt niet vergeten moeten worden of essentieel zijn? Dan kunnen ze nogmaals extra in een kader benoemd worden:
{| class="wikitable"
|-
! Essentieel, vergeet niet:
|-
| Om je aan te melden voor de Eerste Hulp WikiEigen veiligheid is bij elektriciteitletsels essentieel!
|}
===Overzicht Eerste HulpAchtergrondinformatie/Verdieping===Sommige thema's Volgens de wet van Ohm zal de stroom groter zijn naarmate de weerstand lager is. Kledingstukken vormen al een redelijke weerstand en zullen de de schade enigszins kunnen beperken. Aanraking via de blote huid zal een flinke stroom tot gevolg hebben. Als het lichaam echter erg uitgebreid vochtig is, bijv. door zweten, is de kans groot dat de stroom via de buitenkant van het lichaam zal vloeien en het slachtoffer er kan veel verteld wordenrelatief goed vanaf komt.Voor dieren wordt vaak schrikdraad gebruikt. Om Hierbij is de spanning vrij hoog maar is in het overzicht te bewaren voor beginnende én gevorderde Eerste Hulpverleners wordt circuit een samenvatting van ieder onderwerp in onderstaand schema gezet:weerstand opgenomen die de stroomsterkte tot ruim binnen de aanvaardbare grenzen zal beperken.
{| class="wikitable"
|-
! Koptekst !! Ziektebeeld 1 !! Ziektebeeld 2
|-
| '''Situatie''' || Wat is er aan de hand? || Hoe is de situatie?
|-
| '''Verschijnselen''' || Klacht 1 <br> Klacht 2 <br> Symptoom 1 <br> Symptoom 2|| Symptoom 1 <br> Symptoom 2 <br> Symptoom 3 <br>
|-
| '''Conclusie''' || Ziektebeeld 1 || Ziektebeeld 2
|-
| '''Handelen''' || Aanwijzing 1 <br> Aanwijzing 2 <br> Bel 112! <br> Aanwijzing 4 || Aanwijzing 1 <br> Aanwijzing 2 <br> Bel 112! <br> Aanwijzing 4
|-
| '''Opmerkingen''' || Denk er aan om... || Doe vooral niet...
|}
 
Zoals in bovenstaand voorbeeld worden twee (of meerdere) ziektebeelden besproken. Soms is dat handig omdat ziektebeelden op elkaar lijken en het fijn is om in één schema de verschillen te zien.
 
===Achtergrondinformatie/Verdieping===
Sommige onderwerpen lenen zich voor verdieping voor gevorderde hulpverleners. Hier kan achtergrond informatie besproken worden, maar bijvoorbeeld ook:
====Professionele hulpverleners====
Wat doen professionele Profesionele hulpverleners bij dit letselzoals brandweer zullen direct de spanning proberen uit te schakelen door in de meterkast de hoofdschakelaar uit te zetten. Let op, beschrijf hier alleen wat Als het slachtoffer zich voor de mogelijkheden zijn. Diepgaande uitleg van (voorbehouden) handelingen wordt niet op prijs gesteldhoofdschakelaar bevindt zal de netwerkbeheerder dit moeten doen.
====Wat zijn andere technieken====
Beschrijf bijvoorbeeld welke andere technieken er mogelijk zijn, of vroeger gebruikt werden.

Navigatiemenu