58
bewerkingen
Wijzigingen
k
Eerst volgt in verhalende vorm Een onbehandelde astma geeft afwisselend klachten, er is een beschrijving constante [[ontsteking]] van de bij dit letsel of ziektebeeld behorende verschijnselenhet weefsel wat met name (nachtelijke) hoestklachten geeft, klachten zo nu en symptomendan met toename van de [[benauwdheid]]. Bedenk dat Soms treedt er als gevolg van blootstelling aan een allergeen een klacht iets is wat astma-aanval op, waarbij de [[benauwdheid]] plotseling toeneemt, het slachtoffer aan de hulpverlener kan vertellen, bijvoorbeeld: ik heb hoofdpijn,ik ben misselijk of ik heb gaat hoesten en er is vaak een pijnlijke grote teenpiepende uitademing hoorbaar. Een symptoom De piepende ademhaling is iets wat je als hulpverlener kan waarnemen en door het slachtoffer benoemd kan wordenalleen hoorbaar bij uitademing, bijvoorbeeld: brakendit is dus géén [[stridor]]. Je kunt als hulpverlener waarnemen dat iemand gebraakt heeft. Een bleke huid in het geval Er is vaak sprake van shock zal het slachtoffer niet snel noemen als klacht, maar wordt wel door de hulpverlener waargenomen. Dat wordt dan [[kortademigheid]] met een symptoom genoemd.<br>Beschrijf duidelijk welke vragen een hulpverlener moet stellen, en welke vragen belangrijke informatie kunnen opleveren over wat strak gevoel om de aard van het ziektebeeld.<br><br>Na de symptomen en klachten beschreven te hebben, worden deze overzichtelijk in een tabel geplaatst, zodat ze in één oogopslag overzien kunnen wordenborst.
{| class* Benauwdheid of kortademigheid* Piepende ademhaling* Strak gevoel om de borst, dicht geknepen gevoel in de keel* Hoesten, slijm opgeven ====Status astmaticus===="wikitable"|Een 'gewone' astma-! Uitvragen !! Klachten !! Symptomen|aanval is doorgaans niet levensbedreigend. In sommige (zeldzame) gevallen treedt echter een dusdanig ernstige reactie op dat een zeer ernstige astma-aanval ontstaat, de zogenaamde '''status astmaticus''', waarbij de [[ademhaling]] direct wordt bedreigt en een snelle behandeling noodzakelijk is. Deze status astmaticus treedt vaak op bij patiënten die veel aanvallen hebben, blijven roken ondanks het advies te stoppen en zij die de medicatie niet of onjuist innemen. In het ernstigste geval kan een patiënt aan een status-astmaticus overlijden.| Vraag 1 <br> Vraag 2 <br> Vraag 3 || Klacht 1 <br> Klacht 2 <br> Klacht 3 || Symptoom 1 <br> Symptoom 2 <br> Symptoom 3 <br> Symptoom 4 <br> Symptoom 5|}Een status astmaticus is een ernstige astma aanval waarbij het slachtoffer in ademnood is. Hij heeft grote moeite met ademhalen en is niet meer in staat om volzinnen te spreken. Er is grote angst. Doordat de uitademing fors bemoeilijkt wordt, is er vaak geen piepende ademhaling meer hoorbaar en kunnen ook de geluiden bij uitademing verminderd zijn. In eerste instantie zal de [[ademfrequentie]] verhoogd zijn, later neemt deze als gevolg van uitputting echter af. Het lijkt dan alsof er verbetering is, terwijl de toestand van het slachtoffer juist (veel) slechter geworden is.
In deze sectie wordt beschreven hoe te handelen bij het beschreven letsel De meeste slachtoffers met een astma-aanval zijn bekend met de ziekte en worden hiervoor door de huisarts, kinderarts of ziektebeeldlongarts behandeld. Ook hierbij eerst een tekst in verhalende vormZij hebben medicijnen voorgeschreven gekregen om (preventief) de ontstekingsreactie te remmen (met ontstekingsremmende hormonen zoals corticosteroïden), voorbeelden hiervan zijn Pulmicort, waarbij eventueel wat achtergrondinformatie Qvar en Flixotide. Deze medicijnen worden met name als onderhoudsmedicatie gegeven wordt. Daarna volgt wederom , ze remmen de onstekingsreactie en voorkomen daarmee dat een schematisch overzicht van de behandelingastma-aanval optreedt.* Stap één Daarnaast krijgen mensen met astma medicijnen om de vernauwing van de behandeling* Stap twee luchtwegen ([[bronchoconstrictie]]) als gevolg van de behandeling* Stap drie samentrekken van de behandeling** Indien ditgladde spieren tegen te gaan. Deze medicijnen kunnen bij een astma-aanval snel verlichting geven. Voorbeelden hiervan zijn: Ventolin (snel werkend), dan dat** Als dat, dan Serevent en Bricanyl. Met name [[Ventolin]] (ook wel bekend als [[salbutamol]]) kan bij een astma-aanval snel verbetering geven omdat diteen snel werkende bronchusverwijder is. Soms worden deze medicijnen ook als onderhoudsmedicatie gegeven.* Stap vier van de behandelingZijn er dingen die echt niet vergeten moeten worden of essentieel Tevens zijn? Dan kunnen ze nogmaals extra in deze medicijnen als combinatie medicijn verkrijgbaar, waarbij een onstekingsremmer gecombineerd wordt met een kader benoemd wordenbronchusverwijder. Dit zijn onder andere:Symbicort, Seretide, Combivent of Ipramol en Foster.{| class="wikitable"|Bij een astma-aanval is [[Ventolin]] dus het meest effectief omdat het snel werkt. De meeste andere bronchusverwijders werken minder snel, maar langer, terwijl Ventolin relatief kort werkt. ! Essentieel, vergeet niet:[[Ventolin]] kan als tijdelijke bijwerkingen lichte hoofdpijn en hartkloppingen hebben. Deze zijn in principe onschuldig en gaan na enige tijd weer over.|-| Om je De eerste hulp bij een slachtoffer met een astma aanval bestaat uit het geruststellen van het slachtoffer, knellende kleding rond de hals losmaken, het slachtoffer laten zitten in een houding die hijzelf het prettigste vindt (vaak is dat een [[halfzittende houding]] of aan te melden tafel zittend in een iets voorover gebogen houding, de zogenaamde [[schrijfhouding]]) en het slachtoffer eventueel zelf zijn medicijnen laten innemen. Je kan het slachtoffer ook helpen bij het innemen van zijn medicijnen, zolang hij nog bij bewustzijn is. Zorg voor professionele hulp als de astma-aanval aanhoudt, de Eerste Hulp Wiki!|}medicijnen niet werken, het slachtoffer buiten bewustzijn is of nog niet eerder een aanval heeft gehad.
===Overzicht Eerste Hulp===Sommige thema's zijn erg uitgebreid Bij een status astmaticus wordt het slachtoffer in een [[halfzittende houding]] gezet en wordt zo snel mogelijk 112 gewaarschuwd. Indien er kan veel verteld stoornissen in de [[vitale functies]] optreden dan wordendie behandeld. Om Men kan trachten het overzicht slachtoffer zijn medicijnen te bewaren voor beginnende én gevorderde Eerste Hulpverleners wordt een samenvatting van ieder onderwerp in onderstaand schema gezet:laten innemen, maar vaak lukt dat niet of nauwelijks.
Zoals in bovenstaand voorbeeld worden twee (of meerdere) ziektebeelden besproken. Soms is dat handig omdat ziektebeelden op elkaar lijken en het fijn is om in één schema de verschillen te zien. ===Achtergrondinformatie/Verdieping=Bronvermeldingen==Sommige onderwerpen lenen zich voor verdieping voor gevorderde hulpverleners. Hier kan achtergrond informatie besproken worden, maar bijvoorbeeld ook:====Professionele hulpverleners====Wat doen professionele hulpverleners bij dit letsel. Let op, beschrijf hier alleen wat de mogelijkheden zijn. Diepgaande uitleg van (voorbehouden) handelingen Op deze pagina wordt niet op prijs gesteld.====Wat zijn andere technieken====Beschrijf bijvoorbeeld welke andere technieken er mogelijk zijn, of vroeger gebruikt werden. Benauwdheid: Astma BronchialeInleidingAstma (bronchiale) is een chronische ontsteking in de luchtwegen, waarvan de oorzaak nog nietvolledig bekend is. Bij astma spelen meerdere factoren een rol, waaronder allergie voor bepaaldeinhalatieallergenen (zoals huisstofmijt, gras- of boompollen, honden-, katten- of paardenhaar of andereallergenen) of is er sprake gebruik gemaakt van een verhoogde gevoeligheid voor prikkels zoals koude lucht,sigarettenrook, inspanning, parfum, emoties en sommige medicatie. Deze allergenen en prikkels zorgenvoor een astma-aanval die door middel van medicatie zoals salbutamol (Ventolin®) gecoupeerd kanworden.Astma komt vrij vaak voor: de prevalentie bij schoolkinderen is 10%! Na de pubertijd nemen de klachtenaf en daarmee ook de prevalentie.PathofysiologieHoewel de oorzaak onbekend is, is de pathofysiologie wel bekend. De chronische, niet infectieuzeontsteking van de luchtwegen leidt tot luchtwegobstructie door contractie van het bronchiale gladdespierweefsel, mucosazwelling en slijmsecretie. De contractie van het bronchiale gladde spierweefselontstaat door prikkeling van zenuwen, of door mediatoren (stoffen zoals histamine) die vrijkomen uitontstekingscellen. Hierdoor contraheert het gladde spierweefsel dat over de gehele bronchiale boom zitnaast dat de mucosa door de prikkeling ook al opgezwollen was. Samen zorgen ze dat het lumenkleiner wordt (de holte waar de lucht doorheen kan). Ook is er meer slijmsecretie, dat vooral in de‘grotere’ luchtwegen zit. Ook dit vermindert de luchtstroom naar de alveoli. Met de combinatie van deze3 factoren kun je dus minder goed ventileren.Symptomen en klachten· Hoesten· Piepende ademhaling· Strak gevoel om de borst (vaak ’s nachts erger)· Benauwd gevoel· KortademigheidDifferentiaaldiagnoseAstma cardialevolgende bronnen: Door (linker)hartfalen stijgt de druk in de longvenen (het hart pompt het bloed dat uit delongvenen komt niet meer goed de aorta in<ref name="medicals">Acute Medical Emergencies, waardoor er meer bloed in de longvenen achterblijft en ditveroorzaakt een hogere druk op de longvaatwand ). Door de verhoogde longvaatdruk treedt er vocht uitde bloedbaan en gaat het vocht het interstitium van de long inThe Practical Approach, en rond kleine luchtwegen zitten.Hierdoor is er geen goede zuurstofwisseling meer mogelijk op het niveau van de longblaasjes (alveoli)en dit veroorzaakt ook benauwdheidklachten die op astma lijken.Corpus alienum: Het inademen van een vreemd lichaam kan zorgen voor een hevige benauwdheid methoesten. Een corpus alienum blijft meestal hoog in de luchtwegen vastzitten en veroorzaakt daarom eeninspiratoire stridor. De luchtwegobstructie bij astma zit laag in de luchtwegen en meestal ontstaat deprikkeling bij de expiratieSecond Edition, daarom geeft het een piepend geluid bij uitademen. Indien het slachtoffer eenstridor Advanced Life Support Group (piepen bij inademen) heeft, dient deze meteen naar de SEH vervoerd te worden.Externe obstructie: Van buitenaf drukt een gezwollen klier of tumor de luchtwegen verder dicht,waardoor je benauwt wordt. Daarnaast kan ook bij anafylaxie benauwdheid optreden als gevolg vanzwelling van de slijmvliezen in het hoofdWiley-hals gebied (Quinckes oedeem).Aspiratie van voedsel: Door slikstoornissen (vooral ouderenBlackwell 2010) en gastroISBN 978-oesofageale reflux (het opbrakenvan de maaginhoud) kan het voedsel in de long komen (aspiratie) en daar benauwdheidklachtenveroorzaken. Vaak ontwikkelt de patiënt een pneumonie.Hyperventilatie: zie paragraaf “Hyperventilatie”5BOSA2 – Vaardigheden 76 Acute GeneeskundeHandelenVaak weet het slachtoffer zelf dat hij astma heeft en weet deze wat het best gedaan kan worden. Laathet slachtoffer een positie innemen waar in hij het gemakkelijkste kan ademhalen. Vaak is dit eenzittende houding waarbij het slachtoffer iets voorover leunt, bijvoorbeeld zoals bij leunen aan een tafel.Soms vinden mensen het juist prettig om in een halfzittende houding iets achterover te zitten. Help hetslachtoffer eventueel bij het innemen van de medicatie. Deze medicatie werkt snel en zal dus snelklachtenverminderend werken. Let op: er kan ook een verlate allergische reactie plaatsvinden (na 20-6uur). Een slachtoffer met astma heeft een stoornis in de B. We zullen eerst dit oplossen voor we verdergaan met het controleren van de vitale functies. (C)Status astmaticusStatus astmaticus is relatief zeldzaam. Status astmaticus is een ernstig astma7279-aanval die respiratoireinsufficiëntie veroorzaakt of dreigt te veroorzaken. Ongeveer 51854-10% van de astmatici is at risk. Hetbetreft dan vaak patiënten met herhaalde aanvallen, rokers en patiënten met een slechtegeneesmiddelencompliance. Een status astmaticus is een levensbedreigende vorm van een astmaaanval.Vrijwel alle mensen die overlijden als gevolg van astma komen voor rekening van een statusastmaticus (deze wordt geschat op 1:100.000). Deze vorm van astma kan ontstaan als het slachtofferaan een zeer hoge dosis allergenen is blootgesteld, of als het slachtoffer geen of te weinig medicatieheeft ingenomen.Symptomen status astmaticus· Expiratoire stilte· Het slachtoffer is niet in staat om volzinnen uit te spreken· Het slachtoffer is angstig· Uiteindelijk decompenseert het slachtoffer en gaat de ademhalingsfrequentie juist omlaag. Hetslachtoffer is te uitgeput om nog adem te halen waardoor het lijkt alsof verbetering isopgetreden, terwijl het slachtoffer juist achteruit gaat· Sterke toename kortademigheid· Optreden pneumothoraxDit slachtoffer heeft direct medisch hulp nodig. Status astmaticus is een levensbedreigendeaandoening, hiervoor dient altijd 112 gebeld te worden. Bij een aanhoudend bestaande astma aanval enuitputting moet het slachtoffer per ambulance naar de SEH worden vervoerd, zodat de vitale functies alvoor het transport kunnen worden veiliggesteld.3</ref>
In het Wetboek van Strafrecht, artikel 450, is bepaald dat iemand die in levensgevaar verkeert (zoals bij een hartstilstand) geholpen moet worden, voor zover de hulpverlener daarbij zelf geen gevaar loopt. Dat betekent dat bijvoorbeeld iemand die heeft leren reanimeren niet alleen mag reanimeren, maar zelfs moet reanimeren, indien dat noodzakelijk en mogelijk is. Doet hij dat niet en het slachtoffer overlijdt dan kan hij worden gestraft met een hechtenis van ten hoogste drie maanden of geldboete van de tweede categorie. In de praktijk is deze strafrechtelijke aansprakelijkheid echter vooral theoretisch. Het is bijvoorbeeld moeilijk te bewijzen dat iemand heeft nagelaten een ander – die in levensgevaar verkeert - hulp te bieden terwijl dit hij dit zonder gevaar voor zichzelf of derden had kunnen doen. <references />
[[Categorie:Incompleet]]
→Handelen
{{Status| |mainauthor=[[Pim]]|coauthor=[[]]|controller=Inleiding op onderwerp|supervisor=[[Pim]] |niveau=[[Handleiding#Niveau|Beginner/Gevorderd]] |status=[[Handleiding#Status|Concept]]}} In '''Astma''' is een ziekte van de inleiding kleinere [[luchtwegen]] in de [[longen]] die met name op de kinderleeftijd veel voorkomt. Onder schoolkinderen heeft ruim 1 op de 10 kinderen astma, na de pubertijd nemen de klachten echter vaak af en komt ook astma steeds minder voor, al wordt het nog wel op de volwassen leeftijd gezien. Astma is een chronische ontsteking van de luchtwegen, onder andere veroorzaakt door allergische prikkels van buitenaf. Deze prikkels kunnen onder andere bestaan uit veel voorkomende stoffen zoals huisstofmijt, haren van honden of katten, pollen van grassen of bomen, etc. Daarnaast kan een astma aanval worden uitgelokt door sigarettenrook, parfums, door koude lucht, verfdampen of als gevolg van lichamelijke inspanning. Bij een 'astma- aanval' nemen de benauwdheidsklachten plotseling fors toe. En heeft het slachtoffer last vab benauwdheid, kortademigheid, soms een piepende ademhaling of een strak gevoel op de borst. Tussen de aanvallen door kan de patiënt klachten vrij zijn, maar soms blijft er een milde benauwdheid, hoestklachten of een korte introductie gegeven verminderde inspanningstolerantie bestaan. De precieze oorzaak van astma is niet bekend. Wel is duidelijk hoe een astma-aanval ontstaat. Als gevolg van blootstelling aan een allergene prikkel, zoals huisstofmijt, treedt een [[ontsteking]]sreactie op in het onderwerpslijmvlies en de rondom liggende weefsels van de kleinere [[bronchiolen]] (de kleinere vertakkingen van de luchtwegen). Hierdoor treedt zwelling op van de slijmvliezen, de gladde spiercellen in de wand van de bronchiën trekken samen ([[bronchoconstrictie]]) en de aanmaak van slijm neemt toe. Hierdoor wordt de doorgankelijkheid van de bronchiën verminderd. Hierdoor ontstaan hoest- en benauwdheidsklachten.
===Symptomen en klachten===
Een status astmaticus is een levensbedreigende aandoening waarvoor direct 112 gewaarschuwd moet worden.
===Handelen===
Zijn er dingen die echt niet vergeten moeten worden of essentieel zijn? Dan kunnen ze nogmaals extra in een kader benoemd worden:
{| class="wikitable"
|-
! Koptekst !! Ziektebeeld 1 !! Ziektebeeld 2Let op:
|-
| '''Situatie''' || Wat is Denk er aan dat [[benauwdheid]] in de hand? || Hoe volwassen leeftijd meerdere oorzaken kan hebben, ook al is de situatie?|-| '''Verschijnselen''' || Klacht 1 <br> Klacht 2 <br> Symptoom 1 <br> Symptoom 2|| Symptoom 1 <br> Symptoom 2 <br> Symptoom 3 <br>|-| '''Conclusie''' || Ziektebeeld 1 || Ziektebeeld 2|-| '''Handelen''' || Aanwijzing 1 <br> Aanwijzing 2 <br> Bel 112het slachtoffer bekend met astma! <br> Aanwijzing 4 || Aanwijzing 1 <br> Aanwijzing 2 <br> Bel 112! <br> Aanwijzing 4|-| '''Opmerkingen''' || Denk er ook aan om... || Doe vooral niet..: [[allergische reactie]], [[hartinfarct]], [[klaplong]], [[hyperventilatie]], [[luchtwegbelemmering]].
|}
[[Categorie:Woordenlijst]][[Categorie:Breathing]][[Categorie:Eerste Hulp aan Kinderen]][[Categorie:Kinderziekten]]
