Cookies help us deliver our services. By using our services, you agree to our use of cookies.

Wijzigingen

Ga naar: navigatie, zoeken

Anafylaxie

1.553 bytes toegevoegd, 4 jul 2012 19:21
geen bewerkingssamenvatting
Een hevige allergische reactie die kan leiden tot: {{Status| |mainauthor= [[Pim]]|coauthor= [[]]|controller= |supervisor= [[Pim]] |niveau= [[Handleiding#Niveau|Gevorderd]] |status= [[Aandoeningen:ShockHandleiding#Distributieve_shockStatus|Anafylactische shockConcept]]}}
'''Anafylaxie''' is een '''ernstige allergische reactie''' van het lichaam op een lichaamsvreemde stof (het [[allergeen]]) en kan leiden tot een levensbedreigende situatie. Het lichaam reageert op de stof met een uit de hand gelopen [[allergische reactie]], waarbij veel verschillende symptomen kunnen optreden. Een reactie kan snel verlopen en bij inadequaat ingrijpen tot de dood leiden. Een hevige allergische reactie die kan leiden tot: [[anafylactische shock]].
===Inleiding Na contact met de lichaamsvreemde stof via de huid, mond of andere slijmvliezen treedt er een [[ontstekingsreactie]] op onderwerp===. Het immuunsysteem wordt geactiveerd en zet zijn cellen aan tot het produceren van stoffen verschillende stoffen die de ontstekingsreactie verder in gang zetten. Stoffen zoals [[histamine]] komen vrij in de bloedbaan en zorgen in het gehele lichaam voor het optreden van verschijnselen. Wat deze verschijnselen zijn hangt af van het weefsel waar de stoffen terecht komen. In de huid zullen bijvoorbeeld de kleine vaten verwijden ([[vasodilatatie]]). Ook gaan de bloedvaten 'lekken', waardoor vocht (geen bloed, de bloedcellen blijven in de bloedbaan) in de weefsels komt en zwelling veroorzaakt. Ook kunnen reacties en zwelling optreden in de [[luchtwegen]], de [[longen]] en op andere plaatsen.
Anafylaxie is een ernstige allergische reactie van het lichaam op een lichaamsvreemde stof (het allergeen) en kan leiden tot een levensbedreigende situatie. Het lichaam reageert op de stof met een uit de hand gelopen allergische reactie, waarbij veel verschillende symptomen kunnen optreden. Een reactie kan snel verlopen en bij inadequaat ingrijpen tot de dood leiden.<br><br>Na contact met de lichaamsvreemde stof via de huid, mond of andere slijmvliezen treedt er een ontstekingsreactie op. Het immuunsysteem wordt geactiveerd en zet zijn cellen aan tot het produceren van stoffen verschillende stoffen die de ontstekingsreactie verder in gang zetten. Stoffen zoals histamine komen vrij in de bloedbaan en zorgen in het gehele lichaam voor het optreden van verschijnselen. Wat deze verschijnselen zijn hangt af van het weefsel waar de stoffen terecht komen. In de huid zullen bijvoorbeeld de kleine vaten verwijden ([[vasodilatatie]]). Ook gaan de vaten 'lekken', waardoor vocht (geen bloed, de bloedcellen blijven in de bloedbaan) in de weefsels komt en zwelling veroorzaakt. Ook kunnen reacties optreden in de luchtwegen, de longen en op andere plaatsen.<br><br>Om een allergische reactie uit te lokken moet er sprake zijn van een [[allergeen]], een stof die bij een persoon met een allergie een allergische reactie opwekt. Dit kunnen zeer verschillende stoffen zijn, zoals voedsel, voedseltoevoegingen, medicijnen, insectengif(met name wespen en bijen), latex (rubber). Bekende voedingsallergenen zijn onder andere pinda,s noten, schaaldieren, sesam en sommige fruitsoorten. Ook latex (zoals gebruikt in handschoenen, kleding en (medische) producten) kan een hevige reactie uitlokken. Sommige mensen zijn ook allergisch voor bepaalde medicijnen, zoals antibiotica.
===Symptomen en klachten===
Na contact met de stof waarvoor het slachtoffer allergisch is treden er in het lichaam diverse reacties op. Afhankelijk van de ernst van de allergie kan het slachtoffer [[allergische reactie|lichte klachten]] krijgen, waarbij alleen lokale (op de plaats van het contact) verschijnselen ontstaan. Dit wordt beschreven op de pagina [[allergische reactie]]. Bij een ernstige allergische reactie treedt een levensbedreigende situatie op, waarbij ook een [[anafylactische shock]] kan optreden. Een allergische reactie kan lokaal beginnen en zich vervolgens (direct, of na enige tijd) uitbreiden over het hele lichaam.
Doordat dat de stoffen die door het immuunsysteem Lokale klachten bij een '''lokale [[allergische reactie geproduceerd worden door het hele lichaam verspreid worden, zullen er overal klachten op kunnen treden. Een van de belangrijkste en gevaarlijkste reacties is de [[Aandoeningen:Shock#Obstructieve_Shock|anafylactische shock]]. Ook kan er een acute belemmering van de [[luchtwegen]] ontstaan.Airway en C-spine· Vernauwing van de larynx door oedeem en contractie van gladde spiercellen. Dit leidt tot''':· Benauwdheid· Stridor (piepend geluid bij inademing)· Hese stem· * Jeuk, beklemd gevoel in de halsBreathing· Contractie (vernauwen) van de lagere luchtwegen. Dit leidt tot:· Benauwdheid· Hoesten· Beklemmend gevoel op de borst (echter geen angina pectoris)· PiepenCirculationDoor het lekken plaats van vocht uit de bloedbaan en vasodilatatie daalt de bloeddruk. Slachtoffers komendaardoor in anafylactische shock. Zie daarvoor ook het hoofdstuk Circulation paragraaf Shock. Bij eencontactanafylactische shock is er, zoals bij alle vormen van shock, een snelle * Roodheid en weke pols. Echter blijft decapillaire refill normaal. Let op: deze patiënten worden meestal niet bleek, maar juist rood vanhuidskleur, de zogenaamde “warme shock”.Disability· Slachtoffers kunnen een gevoel van naderend onheil, doodsangst krijgen· Hoofdpijn en duizeligheid· Verwardheid5BOSA2 – Vaardigheden Acute Geneeskunde 135zwellingOverige klachten* Soms pijn· Huid en slijmvliezen: roodheid, zwelling (met name van lippen en tong), * Soms enkele galbulten, uitslag, jeuk· Gastro-intestinaal: misselijkheid, overgeven, diarree.<br>Beschrijf duidelijk welke vragen een hulpverlener moet stellen, en welke vragen belangrijke informatie kunnen opleveren over rondom de aard plaats van het ziektebeeld.<br><br>Na de symptomen en klachten beschreven te hebben, worden deze overzichtelijk in een tabel geplaatst, zodat ze in één oogopslag overzien kunnen worden.contact
{| class="wikitable"Wanneer echter een '''ernstige allergische reactie''' optreedt in het gehele lichaam, kunnen zeer uitgebreide en levensbedreigende klachten ontstaan. De plaats waar de klachten optreden is deels afhankelijk van de plaats waar het slachtoffer met het allergeen in contact gekomen is.|-Lichamelijke klachten bij een ernstige allergische reactie:* Jeuk over het gehele lichaam* Jeuk in de mond, keel en tong* Galbulten of rode uitslag* Tranende ogen, loopneus* Zwelling van de mond, keel en tong (bedreiging van de [[luchtwegen]]! Uitvragen !! Klachten !! Symptomen)* Benauwdheid, soms met piepende ademhaling* Gierend geluid bij inademing ([[stridor]])* Druk of beklemmend gevoel op de borst* Duizeligheid* Misselijkheid, braken* Buikpijn, soms diarree* [[Anafylactische shock]]** Rode en warme huid, soms droog, soms bezweet** Normale [[capillary refill]]** Bewustzijnsdaling** Snelle weke pols** Snelle ademhaling |Een ernstige allergische reactie geeft een bedreiging van de luchtwegen, door zwelling luchtwegen en mond-keel holte. Dit geeft onder andere benauwdheid, een piepend geluid bij de inademing (soms ook bij uitademen, net als bij [[astma]]), de stem kan hees worden. Door het uittreden van vocht uit de vaten treedt vaak ook zwelling van het gelaat en nek op. Ook in en rond de mond treedt zwelling op, van onder andere lippen, tong en keel. Dit kan leiden tot een ernstige obstructie van de luchtwegen.| Vraag 1 <br> Vraag 2 <br> Vraag 3 || Klacht 1 <br> Klacht 2 <br> Klacht 3 || Symptoom 1 <br> Symptoom 2 <br> Symptoom 3 <br> Symptoom 4 <br> Symptoom 5|}Ook in de longen treden veranderingen op. De spieren rond de bronchien trekken samen, de slijmproductie neemt toe en het waardoor er vernauwing optreedt en het slachtoffer benauwd wordt. Vaak wordt er gehoest en heeft slachtoffer een beklemmend gevoel op de borst (niet aan het hart gerelateerd!).
In de huid treedt vaatverwijding op met als gevolg dat de huid rood en warm wordt en zwelt. Vaak is er uitslag met galbulten. De gehele huid jeukt. De vaatverwijding zorgt voor een daling van de bloeddruk en een verminderde cicurlatie: een [[Aandoeningen:Shock#Distributieve_shock|anafylactische shock]]. In tegenstelling tot andere typen shock is de huid rood in plaats van bleek en koud. Daarnaast blijft de [[capillary refill]] normaal. Er is wel sprake van een snelle en weke pols.
Als gevolg van veranderingen in de circulatie en een daling van de bloeddruk zal het slachtoffer duizelig worden, licht in het hoofd en soms hoofdpijn hebben.
Ook in andere orgaansystemen treden symptomen op, zo zal het maagdarmstelsel reageren met diarree, misselijkheid en braken.
===Handelen===
In deze sectie wordt beschreven hoe te handelen bij Bij een lokale allergische reactie zonder tekenen van ernstige allergie of shock:* Benader het beschreven letsel slachtoffer met de [[ABCDE-methodiek]]* Vraag of ziektebeeld. Ook hierbij eerst het slachtoffer bekend is met een tekst in verhalende vormernstige allergie, zo ja, waarbij eventueel wat achtergrondinformatie gegeven wordthandel dan als bij een ernstige allergische reactie. Daarna volgt wederom een schematisch overzicht * Koel zo nodig de plaats van de behandelingallergische reactie.* Stap één van de behandelingVerwijs het slachtoffer naar een [[huisarts]]. Bij een ernstige allergische reactie en/of [[anafylactische shock]]:* Stap twee van Benader het slachtoffer met de behandeling[[ABCDE-methodiek]].* Stap drie * Kijk specifiek naar tekenen van zwelling van de behandelingluchtwegen en tekenen van een [[anafylactische shock]].*Waarschuw zo snel mogelijk [[112]] en zeg dat het om een ernstige allergische reactie gaat.* Indien dit, dan datVraag of het slachtoffer bekend is met een allergie en of hij een [[EpiPen]] bij zich draagt.** Als De [[EpiPen]] wordt gebruikt indien sprake is van een ernstige allergische reactie of [[anafylactische shock]]. Dit betekent dater sprake is van zwelling van de slijmvliezen in mond, dan ditkeel of tong of van ernstige benauwdheid of tekenen van shock.* Stap vier Help het slachtoffer met het gebruiken van de behandeling[[EpiPen]], injecteer in het bovenbeen van het slachtoffer (zie [[EpiPen]].Zijn er dingen die echt * Leg een bewusteloos slachtoffer in de stabiele zijligging, zodat de luchtweg zo goed mogelijk vrij blijft en braaksel niet vergeten moeten worden of essentieel zijn? Dan kunnen ze nogmaals extra in een kader benoemd worden:de longen loopt.* Start zo nodig met [[reanimatie]].{| class="wikitable"|Een slachtoffer waarbij de [[EpiPen]] gebruikt is moet altijd naar het ziekenhuis! De werking van de [[EpiPen]] is maximaal 10-15 minuten en de zwelling kan terugkeren.! Essentieel====EpiPen====Anafylaxie is een levensbedreigende aandoening en adequate Eerste Hulp en snelle alarmering is van groot belang. In een aantal gevallen zal een slachtoffer bekend zijn met een allergie en van de arts medicijnen hiervoor hebben gekregen. Vaak dragen deze mensen een speciale injector waarmee eenvoudig [[adrenaline]] kan worden toegediend. Dit is de [[EpiPen]]® of [[Anapen]]®. Deze pen geeft bij injectie een gecontroleerde hoeveelheid van het hormoon [[adrenaline]] af. Adrenaline is een lichaamseigen hormoon dat bij injectie het been zorgt voor vaatvernauwing ([[vasoconstrictie]]) in de huid en daarmee behalve afname van de zwellingen in huid en longen, ook zorgt voor een (tijdelijke) verhoging van de [[bloeddruk]]. Het effect van deze injectie is snel merkbaar, vergeet niet:|binnen 2-| Om je 3 minuten, maar houdt maar ongeveer 15 minuten aan . Dat betekent dat soms een tweede injectie nodig is (met een nieuwe pen) in afwachting van de komst van de ambulance. Indien het slachtoffer niet meer in staat is zelf de injectie toe te melden voor de Eerste Hulp Wiki!|}dienen, dan kan dit door een eerstehulpverlener gedaan.
===Overzicht Eerste Hulp===Sommige thema's zijn erg uitgebreid en er kan veel verteld worden. Om het overzicht te bewaren Kijk op de pagina [[EpiPen]] voor beginnende én gevorderde Eerste Hulpverleners wordt een samenvatting van ieder onderwerp in onderstaand schema gezet:gebruiksinstructie.
{| class="wikitable"
|-
! Koptekst !! Ziektebeeld 1 !! Ziektebeeld 2|-| '''Situatie''' || Wat is er aan de hand? || Hoe is de situatie?|-| '''Verschijnselen''' || Klacht 1 <br> Klacht 2 <br> Symptoom 1 <br> Symptoom 2|| Symptoom 1 <br> Symptoom 2 <br> Symptoom 3 <br>|-| '''Conclusie''' || Ziektebeeld 1 || Ziektebeeld 2|-| '''Handelen''' || Aanwijzing 1 <br> Aanwijzing 2 <br> Bel 112! <br> Aanwijzing 4 || Aanwijzing 1 <br> Aanwijzing 2 <br> Bel 112! <br> Aanwijzing 4Opmerking
|-
| '''Opmerkingen''' || Denk er aan om... || Doe vooral In de 26ste druk van [[Het Oranje Kruis Boekje]] wordt uitdrukkelijk aangegeven dat het gebruik van de [[Epipen]] door eerstehulpverleners niet is toegestaan bij slachtoffers die zij nietkennen en van wie zij geen instructie hebben gekregen in het gebruik van de [[Epipen]].<ref>Het Oranje Kruis Boekje, 26ste druk, H..van der Pols (Het Oranje Kruis, 2011) ISBN 978-90-06-92171-7</ref>
|}
Zoals in bovenstaand voorbeeld worden twee (of meerdere) ziektebeelden besproken. Soms is dat handig omdat ziektebeelden op elkaar lijken en het fijn is om in één schema de verschillen te zien.===Achtergrondinformatie/Verdieping===
===Achtergrondinformatie/Verdieping===
Sommige onderwerpen lenen zich voor verdieping voor gevorderde hulpverleners. Hier kan achtergrond informatie besproken worden, maar bijvoorbeeld ook:
====Professionele hulpverleners====
Wat doen professionele Professionele hulpverleners hebben bij dit letsel. Let op, beschrijf hier alleen wat een anafylactische reactie meer mogelijkheden om het slachtoffer te behandelen en de mogelijkheden zijnallergische reactie terug te dringen. Diepgaande uitleg van (voorbehouden) handelingen wordt niet op prijs gesteld.====Wat zijn Zij kunnen onder andere technieken====Beschrijf bijvoorbeeld welke andere technieken er mogelijk zijn[[adrenaline]] toedienen per injectie, of vroeger gebruikt werden. ==Ander ziektebeeld binnen dit ziektebeeld==Nog een ander ziektebeeld beschrijven dat past bij dit ziektebeeld of er een onderdeel van is? Bijvoorbeeld: Diabetes Mellitus is onderverdeeld in Hypoglycemie [[adrenaline]] en Hyperglycemie. Dat wordt dan met [[ventolin]] vernevelen om de Niveau 2 kop aangeduid. Voor zwelling in de onderverdeling zoals bovenstaand gebruikt men de Niveau 3 kopluchtwegen te doen afnemen en dienen daarnaast [[antihistaminica]] en [[cortidocsteroiden]] toe.   
Symptomen en klachten==Bronvermelding==Op deze pagina wordt gebruik gemaakt van de onderstaande bronnen:<ref name="HOKB">Het Oranje Kruis Boekje, 26ste druk, H. van der Pols (Het Oranje Kruis, 2011) ISBN 978-90-06-92171-7</ref><ref name="okih">Handleiding Instructeurs Eerste Hulp, bij 26ste druk, 2e oplage (Het Oranje Kruis, 2011)</ref><references />
HandelenEen slachtoffer met een anafylactische reactie kan hier mee bekend zijn. Deze personen dragen vaakeen autoinjector met adrenaline (Anapen®, EpiPen®) bij zich, waarmee automatisch de juiste doseringadrenaline intramusculair wordt toegediend. Deze pen kan door het slachtoffer worden gebruikt, of doorde hulpverlener als het slachtoffer niet meer in staat is het zelf te doen. Adrenaline zorgt voor periferevasoconstrictie en kan bronchospasmen opheffen. Hierdoor zal de bloeddruk verbeteren. Ook zorgt hetvoor een afname van de klachten in de airway en breathing. Na het toedienen van adrenaline moet hetslachtoffer nog steeds goed worden gemonitord. Adrenaline werkt ongeveer 10 minuten, daarna kunnende klachten terugkeren. Een tweede dosis kan nodig zijn.Naast het toedienen van adrenaline moet direct 112 worden gewaarschuwd, dat moet ook gebeuren alshet slachtoffer nog niet bekend is met anafylaxie. Als het slachtoffer moeite krijgt met ademhalen doorlarynxzwelling, kan de chinlift worden uitgevoerd. Als het slachtoffer in anafylaxtische shock raakt,kunnen de benen omhoog worden gelegd om meer bloed naar vitale organen te krijgen.[[Categorie:Woordenlijst]][[Categorie:Airway]][[Categorie:Circulation]]

Navigatiemenu