Wijzigingen

Een hevige allergische reactie die kan leiden tot: {{Status| |mainauthor= [[Pim]]|coauthor= [[]]|controller= |supervisor= [[Pim]] |niveau= [[Handleiding#Niveau|Gevorderd]] |status= [[Aandoeningen:ShockHandleiding#Distributieve_shockStatus|Anafylactische shockConcept]]}}

===Inleiding Na contact met de lichaamsvreemde stof via de huid, mond of andere slijmvliezen treedt er een [[ontstekingsreactie]] op onderwerp===. Het immuunsysteem wordt geactiveerd en zet zijn cellen aan tot het produceren van stoffen verschillende stoffen die de ontstekingsreactie verder in gang zetten. Stoffen zoals [[histamine]] komen vrij in de bloedbaan en zorgen in het gehele lichaam voor het optreden van verschijnselen. Wat deze verschijnselen zijn hangt af van het weefsel waar de stoffen terecht komen. In de inleiding wordt huid zullen bijvoorbeeld de kleine vaten verwijden ([[vasodilatatie]]). Ook gaan de bloedvaten 'lekken', waardoor vocht (geen bloed, de bloedcellen blijven in de bloedbaan) in de weefsels komt en zwelling veroorzaakt. Ook kunnen reacties en zwelling optreden in de [[luchtwegen]], de [[longen]] en op andere plaatsen. Om een allergische reactie uit te lokken moet er sprake zijn van een [[allergeen]], een stof die bij een persoon met een allergie een allergische reactie opwekt. Dit kunnen zeer verschillende stoffen zijn, zoals voedsel, voedseltoevoegingen, medicijnen, insectengif (met name wespen en bijen), latex (rubber). Bekende voedingsallergenen zijn onder andere pinda,s noten, schaaldieren, sesam en sommige fruitsoorten. Ook latex (zoals gebruikt in handschoenen, kleding en (medische) producten) kan een korte introductie gegeven op het onderwerphevige reactie uitlokken. Sommige mensen zijn ook allergisch voor bepaalde medicijnen, zoals antibiotica.

Eerst volgt Na contact met de stof waarvoor het slachtoffer allergisch is treden er in verhalende vorm een beschrijving het lichaam diverse reacties op. Afhankelijk van de ernst van de bij dit letsel of ziektebeeld behorende allergie kan het slachtoffer [[allergische reactie|lichte klachten]] krijgen, waarbij alleen lokale (op de plaats van het contact) verschijnselen, klachten en symptomenontstaan. Dit wordt beschreven op de pagina [[allergische reactie]]. Bedenk dat Bij een klacht iets is wat het slachtoffer aan de hulpverlener kan vertellen, bijvoorbeeld: ik heb hoofdpijnernstige allergische reactie treedt een levensbedreigende situatie op,ik ben misselijk of ik heb waarbij ook een pijnlijke grote teen[[anafylactische shock]] kan optreden. Een symptoom is iets wat je als hulpverlener allergische reactie kan waarnemen lokaal beginnen en door zich vervolgens (direct, of na enige tijd) uitbreiden over het slachtoffer benoemd kan worden, bijvoorbeeldhele lichaam. Lokale klachten bij een '''lokale [[allergische reactie]]''': braken. Je kunt als hulpverlener waarnemen dat iemand gebraakt heeft. Een bleke huid * Jeuk op de plaats van het contact* Roodheid en zwelling* Soms pijn* Soms enkele galbulten rondom de plaats van het contact Wanneer echter een '''ernstige allergische reactie''' optreedt in het geval gehele lichaam, kunnen zeer uitgebreide en levensbedreigende klachten ontstaan. De plaats waar de klachten optreden is deels afhankelijk van shock zal de plaats waar het slachtoffer niet snel noemen als klacht, maar wordt wel door de hulpverlener waargenomenmet het allergeen in contact gekomen is. Dat wordt dan  Lichamelijke klachten bij een symptoom genoemd.ernstige allergische reactie:<br>* Jeuk over het gehele lichaamBeschrijf duidelijk welke vragen een hulpverlener moet stellen* Jeuk in de mond, keel en welke vragen belangrijke informatie kunnen opleveren over tong* Galbulten of rode uitslag* Tranende ogen, loopneus* Zwelling van de aard mond, keel en tong (bedreiging van het ziektebeeld.de [[luchtwegen]]!)* Benauwdheid, soms met piepende ademhaling<br><br>* Gierend geluid bij inademing ([[stridor]])Na * Druk of beklemmend gevoel op de symptomen borst* Duizeligheid* Misselijkheid, braken* Buikpijn, soms diarree* [[Anafylactische shock]]** Rode en klachten beschreven te hebbenwarme huid, worden deze overzichtelijk in een tabel geplaatstsoms droog, zodat ze in één oogopslag overzien kunnen worden.soms bezweet** Normale [[capillary refill]]** Bewustzijnsdaling** Snelle weke pols** Snelle ademhaling

{| class="wikitable"Een ernstige allergische reactie geeft een bedreiging van de luchtwegen, door zwelling luchtwegen en mond-keel holte. Dit geeft onder andere benauwdheid, een piepend geluid bij de inademing (soms ook bij uitademen, net als bij [[astma]]), de stem kan hees worden. Door het uittreden van vocht uit de vaten treedt vaak ook zwelling van het gelaat en nek op. Ook in en rond de mond treedt zwelling op, van onder andere lippen, tong en keel. Dit kan leiden tot een ernstige obstructie van de luchtwegen.|-Ook in de longen treden veranderingen op. De spieren rond de bronchien trekken samen, de slijmproductie neemt toe en het waardoor er vernauwing optreedt en het slachtoffer benauwd wordt. Vaak wordt er gehoest en heeft slachtoffer een beklemmend gevoel op de borst (niet aan het hart gerelateerd! Uitvragen !! Klachten !! Symptomen|-| Vraag 1 <br> Vraag 2 <br> Vraag 3 || Klacht 1 <br> Klacht 2 <br> Klacht 3 || Symptoom 1 <br> Symptoom 2 <br> Symptoom 3 <br> Symptoom 4 <br> Symptoom 5|}).

In deze sectie wordt beschreven hoe te handelen bij Bij een lokale allergische reactie zonder tekenen van ernstige allergie of shock:* Benader het beschreven letsel slachtoffer met de [[ABCDE-methodiek]]* Vraag of ziektebeeld. Ook hierbij eerst het slachtoffer bekend is met een tekst in verhalende vormernstige allergie, zo ja, waarbij eventueel wat achtergrondinformatie gegeven wordthandel dan als bij een ernstige allergische reactie. Daarna volgt wederom een schematisch overzicht * Koel zo nodig de plaats van de behandelingallergische reactie.* Stap één van de behandelingVerwijs het slachtoffer naar een [[huisarts]]. Bij een ernstige allergische reactie en/of [[anafylactische shock]]:* Stap twee van Benader het slachtoffer met de behandeling[[ABCDE-methodiek]].* Stap drie * Kijk specifiek naar tekenen van zwelling van de behandelingluchtwegen en tekenen van een [[anafylactische shock]].*Waarschuw zo snel mogelijk [[112]] en zeg dat het om een ernstige allergische reactie gaat.* Indien dit, dan datVraag of het slachtoffer bekend is met een allergie en of hij een [[EpiPen]] bij zich draagt.** Als De [[EpiPen]] wordt gebruikt indien sprake is van een ernstige allergische reactie of [[anafylactische shock]]. Dit betekent dater sprake is van zwelling van de slijmvliezen in mond, dan ditkeel of tong of van ernstige benauwdheid of tekenen van shock.* Stap vier Help het slachtoffer met het gebruiken van de behandeling[[EpiPen]], injecteer in het bovenbeen van het slachtoffer (zie [[EpiPen]].Zijn er dingen die echt * Leg een bewusteloos slachtoffer in de stabiele zijligging, zodat de luchtweg zo goed mogelijk vrij blijft en braaksel niet vergeten moeten worden of essentieel zijn? Dan kunnen ze nogmaals extra in een kader benoemd worden:de longen loopt.* Start zo nodig met [[reanimatie]].{| class="wikitable"|Een slachtoffer waarbij de [[EpiPen]] gebruikt is moet altijd naar het ziekenhuis! De werking van de [[EpiPen]] is maximaal 10-15 minuten en de zwelling kan terugkeren.! Essentieel====EpiPen====Anafylaxie is een levensbedreigende aandoening en adequate Eerste Hulp en snelle alarmering is van groot belang. In een aantal gevallen zal een slachtoffer bekend zijn met een allergie en van de arts medicijnen hiervoor hebben gekregen. Vaak dragen deze mensen een speciale injector waarmee eenvoudig [[adrenaline]] kan worden toegediend. Dit is de [[EpiPen]]® of [[Anapen]]®. Deze pen geeft bij injectie een gecontroleerde hoeveelheid van het hormoon [[adrenaline]] af. Adrenaline is een lichaamseigen hormoon dat bij injectie het been zorgt voor vaatvernauwing ([[vasoconstrictie]]) in de huid en daarmee behalve afname van de zwellingen in huid en longen, ook zorgt voor een (tijdelijke) verhoging van de [[bloeddruk]]. Het effect van deze injectie is snel merkbaar, vergeet niet:|binnen 2-| Om je 3 minuten, maar houdt maar ongeveer 15 minuten aan . Dat betekent dat soms een tweede injectie nodig is (met een nieuwe pen) in afwachting van de komst van de ambulance. Indien het slachtoffer niet meer in staat is zelf de injectie toe te melden voor de Eerste Hulp Wiki!|}dienen, dan kan dit door een eerstehulpverlener gedaan.

===Overzicht Eerste Hulp===Sommige thema's zijn erg uitgebreid en er kan veel verteld worden. Om het overzicht te bewaren Kijk op de pagina [[EpiPen]] voor beginnende én gevorderde Eerste Hulpverleners wordt een samenvatting van ieder onderwerp in onderstaand schema gezet:gebruiksinstructie.

! Koptekst !! Ziektebeeld 1 !! Ziektebeeld 2|-| '''Situatie''' || Wat is er aan de hand? || Hoe is de situatie?|-| '''Verschijnselen''' || Klacht 1 <br> Klacht 2 <br> Symptoom 1 <br> Symptoom 2|| Symptoom 1 <br> Symptoom 2 <br> Symptoom 3 <br>|-| '''Conclusie''' || Ziektebeeld 1 || Ziektebeeld 2Opmerking

| '''Handelen''' || Aanwijzing 1 In de 26ste druk van [[Het Oranje Kruis Boekje]] wordt uitdrukkelijk aangegeven dat het gebruik van de [[Epipen]] door eerstehulpverleners niet is toegestaan bij slachtoffers die zij niet kennen en van wie zij geen instructie hebben gekregen in het gebruik van de [[Epipen]].<brref> Aanwijzing 2 <br> Bel 112! <br> Aanwijzing 4 || Aanwijzing 1 <br> Aanwijzing 2 <br> Bel 112! Het Oranje Kruis Boekje, 26ste druk, H. van der Pols (Het Oranje Kruis, 2011) ISBN 978-90-06-92171-7<br/ref> Aanwijzing 4|-| '''Opmerkingen''' || Denk er aan om... || Doe vooral niet...

Wat doen professionele Professionele hulpverleners hebben bij dit letsel. Let op, beschrijf hier alleen wat een anafylactische reactie meer mogelijkheden om het slachtoffer te behandelen en de mogelijkheden zijnallergische reactie terug te dringen. Diepgaande uitleg van (voorbehouden) handelingen wordt niet op prijs gesteld.====Wat zijn Zij kunnen onder andere technieken====Beschrijf bijvoorbeeld welke andere technieken er mogelijk zijn[[adrenaline]] toedienen per injectie, of vroeger gebruikt werden. ==Ander ziektebeeld binnen dit ziektebeeld==Nog een ander ziektebeeld beschrijven dat past bij dit ziektebeeld of er een onderdeel van is? Bijvoorbeeld: Diabetes Mellitus is onderverdeeld in Hypoglycemie [[adrenaline]] en Hyperglycemie. Dat wordt dan met [[ventolin]] vernevelen om de Niveau 2 kop aangeduid. Voor zwelling in de onderverdeling zoals bovenstaand gebruikt men de Niveau 3 kopluchtwegen te doen afnemen en dienen daarnaast [[antihistaminica]] en [[cortidocsteroiden]] toe. 

AnafylaxieInleidingAnafylaxie (ana[[Categorie: tegenovergesteld en fylaxisWoordenlijst]][[Categorie: bescherming) is een doorgeschoten systemischeontstekingsreactie. De symptomen kunnen in veel orgaansystemen optreden, snel verlopen enlevensbedreigend zijn.PathofysiologieBij anafylaxie komen er antigenen in de bloedomloop terecht. Dit zorgt voor grootschalige activatie vanmestcellen en basofielen, twee typen ontstekingscellen. Deze cellen zetten vervolgens eenontstekingsmechanisme in gang, dat onder andere bestaat uit de afgifte van ontstekingsmediatoren alshistamine en tryptase.Door deze mediatoren neemt de permeabiliteit (doorgankelijkheid) van de vaatwand toe, waardoorvocht uit de circulatie lekt. Ook contraheren gladde spiercellen door deze ontstekingsreactie (in deluchtwegen) of ontspannen ze juist (in de bloedvaten).Uitlokkende factoren:· Voedsel: pinda’s, noten, schaaldieren, vis, melk, ei, sesam, voedseladditieven zijn bekendeallergenen· Gif van dieren: bijen- en wespensteken· Natuurlijk latex (in medische artikelen)· Medicatie· RöntgencontrastmediaSymptomen en klachtenDoordat anafylaxie een systemische reactie is, ontstaan er in het hele lichaam klachten.Airway en C-spine· Vernauwing van de larynx door oedeem en contractie van gladde spiercellen. Dit leidt tot:· Benauwdheid· Stridor (piepend geluid bij inademing)· Hese stem· Jeuk, beklemd gevoel in de halsBreathing· Contractie (vernauwen) van de lagere luchtwegen. Dit leidt tot]][[Categorie:· Benauwdheid· Hoesten· Beklemmend gevoel op de borst (echter geen angina pectoris)· PiepenCirculationDoor het lekken van vocht uit de bloedbaan en vasodilatatie daalt de bloeddruk. Slachtoffers komendaardoor in anafylactische shock. Zie daarvoor ook het hoofdstuk Circulation paragraaf Shock. Bij eenanafylactische shock is er, zoals bij alle vormen van shock, een snelle en weke pols. Echter blijft decapillaire refill normaal. Let op: deze patiënten worden meestal niet bleek, maar juist rood vanhuidskleur, de zogenaamde “warme shock”.Disability· Slachtoffers kunnen een gevoel van naderend onheil, doodsangst krijgen· Hoofdpijn en duizeligheid· Verwardheid5BOSA2 – Vaardigheden Acute Geneeskunde 135Overige klachten· Huid en slijmvliezen: roodheid, zwelling (met name van lippen en tong), galbulten, uitslag, jeuk· Gastro-intestinaal: misselijkheid, overgeven, diarree.HandelenEen slachtoffer met een anafylactische reactie kan hier mee bekend zijn. Deze personen dragen vaakeen autoinjector met adrenaline (Anapen®, EpiPen®) bij zich, waarmee automatisch de juiste doseringadrenaline intramusculair wordt toegediend. Deze pen kan door het slachtoffer worden gebruikt, of doorde hulpverlener als het slachtoffer niet meer in staat is het zelf te doen. Adrenaline zorgt voor periferevasoconstrictie en kan bronchospasmen opheffen. Hierdoor zal de bloeddruk verbeteren. Ook zorgt hetvoor een afname van de klachten in de airway en breathing. Na het toedienen van adrenaline moet hetslachtoffer nog steeds goed worden gemonitord. Adrenaline werkt ongeveer 10 minuten, daarna kunnende klachten terugkeren. Een tweede dosis kan nodig zijn.Naast het toedienen van adrenaline moet direct 112 worden gewaarschuwd, dat moet ook gebeuren alshet slachtoffer nog niet bekend is met anafylaxie. Als het slachtoffer moeite krijgt met ademhalen doorlarynxzwelling, kan de chinlift worden uitgevoerd. Als het slachtoffer in anafylaxtische shock raakt,kunnen de benen omhoog worden gelegd om meer bloed naar vitale organen te krijgen.]]