Automatische controleur, bot, bureaucraat, developer, redacteur, nuke, eindredacteur, toezichthouder, beheerder
5.533
bewerkingen
Wijzigingen
geen bewerkingssamenvatting
Jaarlijks melden zich ruim 35.000 mensen met brandwonden bij de huisarts en worden 13.000 mensen op [[Spoedeisende Hulp]] of in het [[ziekenhuis]] behandeld als gevolg van [[thermische letsels]]. Ongeveer 1700 mensen worden opgenomen in algemene ziekenhuizen en 600 mensen worden opgenomen en behandeld in een van de drie brandwondencentra in ons land.<ref name="bwc">Cursusboek 'Cursus Brandwondbehandeling', Brandwondencentrum Beverwijk 2012</ref> Nederland kent drie gespecialiseerde brandwondencentra, namelijk Beverwijk, Rotterdam en Groningen. In deze speciale ziekenhuizen zijn gespecialiseerde artsen en medisch personeel werkzaam op het gebied van brandwondenzorg. Er is veel ervaring met de acute opvang van brandwondenslachtoffers, maar ook met de behandelingen die op lange termijn nodig zijn en met nazorg.
Het grootste deel van de verbrandingen vindt plaats in de thuissituatie (ruim 80%), daarnaast vindt ongeveer 10% plaats in recreatiegebieden en de overige 10% in het verkeer, op het werk en in de industrie.<ref name="bwc"/> In 40% van de gevallen zijn de slachtoffers kinderen tussen de 0 en 14 jaar oud. <ref name="okinstr">Handleiding Instructeurs Eerste Hulp, bij 26ste druk, 2e oplage (Het Oranje Kruis, 2011)</ref>
===Ernst van brandwonden===
Er zijn ook een aantal andere factoren die bijdragen aan de ernst van een verbranding. Deze factoren maken dat de uitkomst van een brandwond slechter kan zijn.
* '''Totaal verbrand lichaamsoppervlak (TVOTVLO)''': de oppervlakte van het verbrande gebied bepaald mede de ernst van de brandwond uitgedrukt in het percentage van het totale lichaamsoppervlak. In het Engels wordt ook wel gesproken over 'Total Burned Surface Area' of 'TBSA'. Het totaal verbrand lichaamsoppervlak wordt bepaald door het gebied dat tweede- en/of derdegraads verband is. Eerstegraads verbrandingen tellen ''niet'' mee! Grotere oppervlakten geven een grotere kans op vochtverlies en daardoor [[shock]]. Voor de bepaling van de oppervlakte van het verbrande gebied gebruikt men de [[regel van negen]] of de 1%-regel. Zie ook hieronder.
* '''Diepte of gradatie''': de diepte van de brandwond is van grote invloed op de kans op spontane genezing en de noodzaak om het slachtoffer eventueel door te sturen naar een [[arts]]. Zie hieronder
* '''Lokatie''': de plaats van de verbranding kan maken dat er grotere kans is op functionele of cosmetische beperkingen als gevolg van littekenvorming. Gebieden waarin dit van belang kan zijn, zijn onder andere gewrichten, gelaat en geslachtsdelen. Daarnaast is een circulaire verbranding, waarbij de brandwond rondom een ledemaat, de nek, borstkas of buik zit gevaarlijk omdat de doorbloeding in gevaar kan komen.
===Inschatten van het verbrande gebied===
[[Bestand:Regelvannegen.png|200px|thumb|right|[[Regel van negen]].]]
Zie ook: de [[regel van negen]].
''Niet hollen, maar rollen!''
<br>
Indien het slachtoffer nog in brand staat, dient het eerst geblust te worden. Denk hierbij aan je eigen veiligheid! Gebruik een [[branddeken]] (denk aan het [[branddeken#schoorsteeneffect|schoorsteeneffect]]!)of rol het slachtoffer over de grond en druk de vlammen uit met een niet-brandbaar stuk kleding.
''Eerst water, de rest komt later!''
Ongeacht het type brandwond, is koelen de allereerste en meest belangrijke stap bij de behandeling van brandwonden. Koelen voorkomt verergering van de brandwond. Koelen gebeurt bij voorkeur met lauw-warm stromend kraanwater, maar indien dat niet voorhanden is is iedere vorm van water, ook slootwater, geoorloofd. Er wordt tenminste 10 minuten gekoeld, waarbij de tijd geobserveerd wordt. Het water waarmee gekoeld wordt mag niet te koud zijn, en moet een aangename temperatuur voor het slachtoffer hebben. Koelen met te koud water of ijs kan leiden tot [[onderkoeling]] van het slachtoffer en leidt tot verminderde warmteafgifte uit de huid als gevolgen van het samentrekken van de bloedvaatjes in de huid ([[vasoconstrictie]]<ref name="bwc"/>Cursusboek 'Brandwondbehandeling', Brandwondencentrum Beverwijk (Rode Kruis Ziekenhuis Beverwijk, 2012)</ref> Hierdoor kan de brandwond verergeren. Met name bij kinderen en bejaarden dient men extra alert op [[onderkoeling]] te zijn. Onthoudt 'koel de brandwond, niet het slachtoffer'.
Koelen is zinvol tot 3 uur na het ontstaan van de brandwonden.<ref name="bwc" /> Verwijder alle sieraden rond vingers, polsen, enkels en de nek om bij eventuele zwelling afknelling van het lichaamsdeel te voorkomen. Eventueel wordt over vastzittende kleding heen gekoeld.
Indien er sprake is van grote, ernstige brandwonden wordt tijdens het koelen al [[112|professionele hulp]] ingeschakeld.
Na het koelen wordt de afweging gemaakt of de brandwond door de eerstehulpverlener zelf behandeld kan worden, of dat deze door een arts gezien moet worden. Doorverwijzing naar een arts is noodzakelijk in de volgende gevallen:
* Alle tweede- en derdegraads verbrandingen<ref name="OK">Het Oranje Kruis Boekje, 26ste druk, H. van der Pols (Het Oranje Kruis, 2011) ISBN 978-90-06-92171-7</ref><ref name="okinstr"/>
* De oppervlakte van de verbrande huid is meer dan 2-3% 2e of 3e graads (zie [[regel van negen]])
* [[Inhalatietrauma|Luchtwegverbrandingen]] (waarschuw 112!)
* Verbranding door een [[elektriciteitsletsel]] of bliksem
* [[Chemische verbrandingen]]
* Brandwonden Tweede- en derdegraads brandwonden over functionele gebieden (gelaat, handen, genitaliën, gewrichten)
* Circulaire brandwonden aan hals, borstkas en ledematen
* Brandwonden bij kinderen of bejaarden
Overname uit: VAG/EHBO 2006-2007
==Bronvermelding==
<references/>
[[Categorie:Woordenlijst]][[Categorie:Thermische letsels]]
