{{LinkBox1| |LinkCategorie= Algemeen|LinktitleOK= Insectenbeet|LinkOK= http://www.ehbo.nl/tips/insectenbeet/|LinktitleRK= |LinkRK= }} '''Insectensteken''' komen veelvuldig voor en worden meest veroorzaakt door muggen, mieren, wespen, bijen en hommels. Voor informatie over tekenbeten zie [[Tekenbeet]] . De meeste insecten (met uitzondering van muggen) steken uit zelfverdediging. Wespen kunnen meerdere keren steken; bijen slechts 1 keer, daarom zullen deze ook niet snel steken. Bij een steek wordt een kleine hoeveelheid gif via het steekapparaat (de angel) in het lichaam gepompt. Alleen vrouwtjes-insecten kunnen steken. De angel is oorspronkelijk ontwikkeld als legboor om eitjes te leggen, maar is later doorontwikkeld tot angel met gifklieren. Op de plaats van de steek ontstaat een [[ontstekingsreactie]] die gekenmerkt wordt door roodheid, zwelling, warm en pijn. Vaak is er ook sprake van jeuk.
Een muggensteek is doorgaans niet direct pijnlijk, maar zal na enige tijd een jeukende bult veroorzaken. Bijen- en wespensteken daarentegen worden direct gevolgd door pijn en vaak jeuk. Bij een bijensteek blijft de angel achter waarna de bij overlijdt, bij wespen is dit niet het geval en zij kunnen dan ook meer dan eens steken. De achtergebleven angel van een bij zal gif blijven afgeven bij de insteekplaats, zeker wanneer het gifpompje nog aanwezig is. Het is dus belangrijk om de angel er zo snel mogelijk uit te halen. Op de steekplaats treedt roodheid, pijn en zwelling van de huid op, vaak met jeuk.
==Allergische reactie/ anafalactische shock==
Sommige mensen zijn overgevoelig voor een insectenbeet. Dit kan zich uiten in een wat ernstigere reactie tot aan een [[Aandoeningen:Shock#anafylactische shock|anafylactische shock]] . Mensen die bekend zijn met ernstige overgevoeligheid hebben vaak een pompje bij zich met adrenaline (Epi-pen®[[EpiPen]]®). Door het injecteren van adrenaline wordt een shock verminderd of voorkomen. het injecteren van medicijnen in het lichaam is in principe [[voorbehouden handeling]], maar kan in dit geval een levensreddende handeling zijn. De Epi-pen® [[EpiPen]]® is een autoinjector, dit wil zeggen dat het een voorgevulde spuit is met een automatisch injectiemechanisme voor éénmalig gebruik, die eenvoudig door niet medici gebruikt kan worden.
Voor de gebruikersinstructie zie [http://www.anafylaxis.nl/Videos/epipen.swf Epi-pen]of zie de pagina over de [[EpiPen]].
Belangrijk: Het gebruik van de Epi-pen® stopt de anafylactische reactie niet. Het slachtoffer moet dus zo snel mogelijk naar het ziekenhuis, bel hiervoor 112 en zeg dat het om een anafylactische reactie gaat. Houd tot de aankomst van de ambulance het slachtoffer goed in de gaten en controleer de [[vitale functies]].
{| class="wikitable"
|-
! Opmerking
|-
| In de 26ste druk van [[Het Oranje Kruis Boekje]] wordt uitdrukkelijk aangegeven dat het gebruik van de [[Epipen]] door eerstehulpverleners niet is toegestaan bij slachtoffers die zij niet kennen en van wie zij geen instructie hebben gekregen in het gebruik van de [[Epipen]].<ref>Het Oranje Kruis Boekje, 26ste druk, H. van der Pols (Het Oranje Kruis, 2011) ISBN 978-90-06-92171-7</ref>
In Nederland valt het gebruik van de [[EpiPen]] eigenlijk buiten de Eerste Hulpverlening en is voorbehouden aan het slachtoffer zelf of hiertoe geïnstrueerde mantelzorgers (bv. van jonge kinderen), die volgens voorbeschreven handelingen Eerste Hulp kunnen geven. De mantelzorgers zijn dus van te voren geinstrueerd over wanneer de [[EpiPen]] te gebruiken, wie te waarschuwen (ouders/huisarts/ziekenhuis) en wat te melden bij alarmering. <ref>Dit is overeenkomstig EFAM 2011 (in afwijking van de IFRC-richtlijnen 2011, p. 22).