Uitvoering van de ABCDE methode: verschil tussen versies

Uit Eerste Hulp Wiki
Ga naar: navigatie, zoeken
[gecontroleerde versie][gecontroleerde versie]
Regel 9: Regel 9:
  
 
==Danger==
 
==Danger==
 
+
* Let op gevaar
 +
* Observeer de ongevalssituatie en kijk naar:
 +
** Instortingsgevaar
 +
** Brand- of explosiegevaar
 +
** Aanwezigheid van giftige gassen
 +
** Onveilige verkeerssituatie
 +
* Ga kortstondig het ongevalsmechanisme na
 
==Response==
 
==Response==
 
+
* Observeer de reactie van het slachtoffer bij de benadering
 +
* Spreek het slachtoffer luid en duidelijk aan
 +
** Stel je voor aan het slachtoffer en vraag naar zijn naam
 +
** Vraag kortstondig uit wat er gebeurd is en wat zijn klachten zijn
 +
* Bij geen reactie: schud voorzichtig aan  beide schouders
 
==Shout for help==
 
==Shout for help==
 +
* Vraag een omstander of collega om bij je te blijven
  
 
==Airway==
 
==Airway==
Regel 20: Regel 31:
 
** Luister naar bijgeluiden bij de ademhaling
 
** Luister naar bijgeluiden bij de ademhaling
 
** Kijk of er bloed, braaksel of andere vreemde voorwerpen in de mondkeelholte aanwezig zijn.
 
** Kijk of er bloed, braaksel of andere vreemde voorwerpen in de mondkeelholte aanwezig zijn.
 +
** Kijk of er letsels van het aangezicht zijn die de luchtweg kunnen bedreigen
 +
* Vraag het slachtoffer of hij iets in de mond heeft
 +
 +
===Alarmsymptomen===
  
 +
 
===Handelingen===
 
===Handelingen===
 
* Indien er geen vrije luchtweg is, maak de luchtweg vrij door middel van:
 
* Indien er geen vrije luchtweg is, maak de luchtweg vrij door middel van:
 
** Verwijder losse voorwerpen uit de mond
 
** Verwijder losse voorwerpen uit de mond
 +
* Indien het slachtoffer bewusteloos is, maak de luchtweg vrij doormiddel van de:
 
** De [[chinlift]]
 
** De [[chinlift]]
 
** De [[jaw-thrust]]
 
** De [[jaw-thrust]]
 
** De [[stabiele zijligging]] (niet bij trauma!)
 
** De [[stabiele zijligging]] (niet bij trauma!)
 +
* Indien er sprake is van een volledige luchtwegbellemering:
 +
** Geef 5 slagen tussen de schouderbladen, gevolgd door 5 maal de [[Heimlich]] manoeuvre
  
===Alarmsymptomen===
 
  
 
===Opmerkingen===
 
===Opmerkingen===
Een pratend slachtoffer heeft in principe een vrije luchtweg. Een bewusteloos slachtoffer heeft in principe een bedreigde luchtweg door verslapping van de tongspieren.
+
Een pratend slachtoffer heeft in principe een vrije luchtweg. Een bewusteloos slachtoffer heeft in principe een bedreigde luchtweg door verslapping van de tongspieren. Aangezichtletsels en allergische reacties kunnen een ernstige bedreiging vormen voor de luchtweg.
 +
 
 
==Breathing==
 
==Breathing==
 
===Onderzoek===
 
===Onderzoek===
Regel 42: Regel 61:
 
===Alarmsymptomen===
 
===Alarmsymptomen===
 
* Een ademfrequentie onder de 12 of boven de 20
 
* Een ademfrequentie onder de 12 of boven de 20
 +
* Afwezigheid van ademhaling
 
* Cyanose
 
* Cyanose
 
* Een scheve of verschoven trachea
 
* Een scheve of verschoven trachea
* Een opgezwollen thoraxhelft die niet of slecht meedoet met de ademhaling  
+
* Een opgezwollen thoraxhelft die niet of slecht meedoet met de ademhaling
 +
* Een zuigende borstwond
  
 
===Handelingen===
 
===Handelingen===
 
+
* Indien het slachtoffer acuut benauwd is:
 +
** Laat hem in een [[halfzittende houding]] recht op zitten
 +
* Indien er geen ademhaling aanwezig is:
 +
** Controleer of de luchtweg goed vrijgemaakt is met de [[chinlift]]
 +
** Start [[reanimatie]]
  
 
==Circulation==
 
==Circulation==
 +
===Onderzoek===
 
* Kijk naar [[ernstige bloedingen]]: een melding van al het aanwezige (actieve) bloedverlies.
 
* Kijk naar [[ernstige bloedingen]]: een melding van al het aanwezige (actieve) bloedverlies.
 
* Beoordeel de [[hartfrequentie]]: Deze hoort tussen de 60-80 slagen per minuut te liggen.  
 
* Beoordeel de [[hartfrequentie]]: Deze hoort tussen de 60-80 slagen per minuut te liggen.  
Regel 56: Regel 82:
 
* Beoordeel de kleur van de huid: een bleke kleur in het gelaat en van de slijmvliezen is een uiting van shock. Kijk of het slachtoffer zweet.
 
* Beoordeel de kleur van de huid: een bleke kleur in het gelaat en van de slijmvliezen is een uiting van shock. Kijk of het slachtoffer zweet.
 
* Beoordeel de [[capillary refill]]: deze moet binnen 2 seconden weer geheel terug zijn.
 
* Beoordeel de [[capillary refill]]: deze moet binnen 2 seconden weer geheel terug zijn.
 +
 +
===Alarmsymptomen===
 +
* Een hartfrequentie boven de 120 of onder de 60 (hoewel sommige gezonde mensen een rustfrequentie van 50 kunnen hebben)
 +
* Ernstig bloedverlies
 +
* Tekenen van [[shock]]
 +
* Vertraagde [[capillary refill]]
 +
* Afwezigheid van een pols of bloeddruk
  
 
===Handelingen===
 
===Handelingen===
Regel 62: Regel 95:
 
* Indien er tekenen zijn van [[shock]], probeer de oorzaak weg te nemen en volg de aanwijzingen bij [[shock]].
 
* Indien er tekenen zijn van [[shock]], probeer de oorzaak weg te nemen en volg de aanwijzingen bij [[shock]].
  
===Alarmsymptomen===
 
Een hartfrequentie boven de 120 of onder de 60 (hoewel sommige gezonde mensen een rustfrequentie van 50 kunnen hebben)
 
Een bloeddruk onder de 90 mmHg systolisch of boven de 160 mmHg systolisch in combinatie met een verminderd bewustzijn (dit kan wijzen op ernstige hersenschade, zoals bloedingen)
 
Afwezigheid van een pols of bloeddruk
 
  
 
==Disability==
 
==Disability==
  
 
===Controles===
 
===Controles===
Het bewustzijn, aangegeven met de AVPU methode.
+
* Controleer het bewustzijn met de [[AVPU methode]]
Disability De AVPU is als het goed is al bepaald tijdens het aanspreken. Zo niet, bepaal deze alsnog.
+
* Kijk of er aanwijzingen zijn voor wervelletsel of een dwarslaesie
 +
* Kijk of er aanwijzingen zijn voor een [[CVA/TIA]] met de [[BeFast]]-test
 +
* Kijk of er aanwijzingen zijn voor andere oorzaken van stoornissen in het bewustzijn
  
 
===Alarmsymptomen===
 
===Alarmsymptomen===
 
Afwezig of dalend bewustzijn
 
Afwezig of dalend bewustzijn
Tekenen van een (dreigende) dwarslaesie Bij het meten van een alarmsymptoom is het belangrijk niet in paniek te raken, maar meteen te waarschuwen en zo mogelijk zelf de eerste levensreddende handelingen uit te voeren.
+
Tekenen van een (dreigende) dwarslaesie  
 
 
 
===Handelen===
 
===Handelen===
  
Regel 83: Regel 113:
 
==Secondairy survey==
 
==Secondairy survey==
  
5- En ten slotte… Noteer en meldt de bevindingen! Een voorbeeld van een ABCD toestand van een gezond slachtoffer is: “Dit goed aanspreekbare en alerte slachtoffer heeft een vrije, onbedreigde luchtweg zonder bijgeluiden, met een trachea die midline staat en beide thoraxhelften die goed meekomen, een ademfrequentie van 15 met een saturatie van 99% waarbij goed doorgeademd wordt, en een regelmatige, krachtige pols van 75 per minuut met een bloeddruk van 120 over 80, zonder aanwezigheid van bloedingen.”
+
 
 
 
 
 
 
 
Samenvatting van de ABCD(E) - vitale functies In deze samenvatting op 1 A4‟tje staan alle normale waarden, de afwijkingen en mogelijke behandelingen (schuin gedrukt) van de ABC en D letsels. A - airway Functie: luchtweg, nodig om zuurstofrijke lucht in de longen te krijgen en koolzuurgas (CO2) kwijt te raken. Normaal: Vrij, zonder bijgeluiden Aandoeningen: -Obstructie door de tong bij bewusteloosheid → Kinlift/jawthrust/mayo tube/intubatie -Obstructie door een object → Verwijderen object/tracheotomie -Verbranding van de luchtwegen → Intubatie/toedienen zuurstof -Aspiratie (verslikking) in vocht (bloed, braaksel) → Wegzuigen vloeistof B - breathing Functie: Lucht van buiten naar binnen en andersom transporteren, bloed voorzien van zuurstof en zuiveren van CO2. Normaal: Frequentie tussen 10 en 20, beide thoraxhelften gelijk opkomen en dalen, saturatie tussen de 95-100%, geen cyanose, geen gebruik van hulpademhalingsspieren, trachea midline. Aandoeningen: -Respiratoire insufficiëntie (desaturatie/tachypnoe) → extra zuurstof toedienen/intubatie -Apneu (ademstilstand) → Beademing/intubatie -Hyperventilatie → Ademoefeningen (Let op, niet alle patiënten met een tachypnoe hebben een hyperventilatie. Pas op respiratoire insufficiëntie!) C - circulation Functie: Zuurstofrijk bloed naar de weefsels en CO2/zuurstofarm bloed naar de longen brengen. Normaal: Regelmatige hartfrequentie tussen de 60-100, systolische bloeddruk rond de 120 maar in ieder geval boven de 90, geen bleke of koude vingers, geen tekenen van bloedverlies. Aandoeningen: -Shock → Infusietherapie, bloedverlies stoppen -Tachycardie (pijn, bloedverlies) → Infusietherapie, pijnstilling -Afwezige circulatie → Indien omstandigheden het toelaten: reanimatie -Uitwendige bloeding → Stelpen -Inwendige bloeding → Infusietherapie en zo snel mogelijk naar ziekenhuis vervoeren D - disability Functie: Normaal menselijk functioneren mogelijk maken. Normaal: Alert, EMV-score van 15. Geen uitval of tintelingen. Aandoeningen : -Bewustzijnsdaling → Controleren ABC en pupillen, eventueel meten glucose  
 
Samenvatting van de ABCD(E) - vitale functies In deze samenvatting op 1 A4‟tje staan alle normale waarden, de afwijkingen en mogelijke behandelingen (schuin gedrukt) van de ABC en D letsels. A - airway Functie: luchtweg, nodig om zuurstofrijke lucht in de longen te krijgen en koolzuurgas (CO2) kwijt te raken. Normaal: Vrij, zonder bijgeluiden Aandoeningen: -Obstructie door de tong bij bewusteloosheid → Kinlift/jawthrust/mayo tube/intubatie -Obstructie door een object → Verwijderen object/tracheotomie -Verbranding van de luchtwegen → Intubatie/toedienen zuurstof -Aspiratie (verslikking) in vocht (bloed, braaksel) → Wegzuigen vloeistof B - breathing Functie: Lucht van buiten naar binnen en andersom transporteren, bloed voorzien van zuurstof en zuiveren van CO2. Normaal: Frequentie tussen 10 en 20, beide thoraxhelften gelijk opkomen en dalen, saturatie tussen de 95-100%, geen cyanose, geen gebruik van hulpademhalingsspieren, trachea midline. Aandoeningen: -Respiratoire insufficiëntie (desaturatie/tachypnoe) → extra zuurstof toedienen/intubatie -Apneu (ademstilstand) → Beademing/intubatie -Hyperventilatie → Ademoefeningen (Let op, niet alle patiënten met een tachypnoe hebben een hyperventilatie. Pas op respiratoire insufficiëntie!) C - circulation Functie: Zuurstofrijk bloed naar de weefsels en CO2/zuurstofarm bloed naar de longen brengen. Normaal: Regelmatige hartfrequentie tussen de 60-100, systolische bloeddruk rond de 120 maar in ieder geval boven de 90, geen bleke of koude vingers, geen tekenen van bloedverlies. Aandoeningen: -Shock → Infusietherapie, bloedverlies stoppen -Tachycardie (pijn, bloedverlies) → Infusietherapie, pijnstilling -Afwezige circulatie → Indien omstandigheden het toelaten: reanimatie -Uitwendige bloeding → Stelpen -Inwendige bloeding → Infusietherapie en zo snel mogelijk naar ziekenhuis vervoeren D - disability Functie: Normaal menselijk functioneren mogelijk maken. Normaal: Alert, EMV-score van 15. Geen uitval of tintelingen. Aandoeningen : -Bewustzijnsdaling → Controleren ABC en pupillen, eventueel meten glucose  
 
-Tekenen van ruggenmergletsel → Immobiliseren15  
 
-Tekenen van ruggenmergletsel → Immobiliseren15  
 
DEEL 2  
 
DEEL 2  
 
ALS assistentie
 
ALS assistentie

Versie van 13 mei 2011 om 04:53

Auteur: Auteur:Daan Weerheijm / Supervisor: Supervisor:Pim de Ruijter / Co-auteur: {{{coauthor}}} / Niveau: Gevorderd / Paginastatus: Onbewerkt. Laatste bewerking: Pim. Zie ook Handleiding.

Eerste Hulp Wiki zoekt schrijvers! Schrijf jij ook mee?

De uitvoering van het ABCDE protocol:

Danger

  • Let op gevaar
  • Observeer de ongevalssituatie en kijk naar:
    • Instortingsgevaar
    • Brand- of explosiegevaar
    • Aanwezigheid van giftige gassen
    • Onveilige verkeerssituatie
  • Ga kortstondig het ongevalsmechanisme na

Response

  • Observeer de reactie van het slachtoffer bij de benadering
  • Spreek het slachtoffer luid en duidelijk aan
    • Stel je voor aan het slachtoffer en vraag naar zijn naam
    • Vraag kortstondig uit wat er gebeurd is en wat zijn klachten zijn
  • Bij geen reactie: schud voorzichtig aan beide schouders

Shout for help

  • Vraag een omstander of collega om bij je te blijven

Airway

Onderzoek

  • Controleer of er een vrije luchtweg is en kijk naar tekenen van een luchtwegbelemmering:
    • Voel of er een luchtstroom is bij mond of neus
    • Luister naar bijgeluiden bij de ademhaling
    • Kijk of er bloed, braaksel of andere vreemde voorwerpen in de mondkeelholte aanwezig zijn.
    • Kijk of er letsels van het aangezicht zijn die de luchtweg kunnen bedreigen
  • Vraag het slachtoffer of hij iets in de mond heeft

Alarmsymptomen

Handelingen

  • Indien er geen vrije luchtweg is, maak de luchtweg vrij door middel van:
    • Verwijder losse voorwerpen uit de mond
  • Indien het slachtoffer bewusteloos is, maak de luchtweg vrij doormiddel van de:
  • Indien er sprake is van een volledige luchtwegbellemering:
    • Geef 5 slagen tussen de schouderbladen, gevolgd door 5 maal de Heimlich manoeuvre


Opmerkingen

Een pratend slachtoffer heeft in principe een vrije luchtweg. Een bewusteloos slachtoffer heeft in principe een bedreigde luchtweg door verslapping van de tongspieren. Aangezichtletsels en allergische reacties kunnen een ernstige bedreiging vormen voor de luchtweg.

Breathing

Onderzoek

  • Beoordeel de ademfrequentie: normaal tussen 12 en 20 keer per minuut
  • Beoordeel de diepte van ademhalingen: een oppervlakkige ademhaling kan passen bij een pijnlijke buik(abdomen) of borstkas, of ernstige hersenschade.
  • Kijk naar de kleur van het slachtoffer: cyanose wijst op een zuurstoftekort door een insufficiënte ademhaling.
  • Beoordeel de symmetrie van de borstkas door de kijken en te voelen: komen beide thoraxhelften goed en gelijkmatig omhoog? Het achterblijven van een thoraxhelft kan op ribfracturen of een pneumothorax wijzen.
  • Beoordeel de positie van de luchtpijp (trachea): staat deze netjes in het midden van de keel? Deze hoort midline te staan, dus in het midden. Een verschoven trachea wijst op een spanningspneumothorax.

Alarmsymptomen

  • Een ademfrequentie onder de 12 of boven de 20
  • Afwezigheid van ademhaling
  • Cyanose
  • Een scheve of verschoven trachea
  • Een opgezwollen thoraxhelft die niet of slecht meedoet met de ademhaling
  • Een zuigende borstwond

Handelingen

  • Indien het slachtoffer acuut benauwd is:
  • Indien er geen ademhaling aanwezig is:

Circulation

Onderzoek

  • Kijk naar ernstige bloedingen: een melding van al het aanwezige (actieve) bloedverlies.
  • Beoordeel de hartfrequentie: Deze hoort tussen de 60-80 slagen per minuut te liggen.
  • Beoordeel de regelmaat (hartritme): het hartritme hoort regelmatig te zijn. Een plotselinge pauze tussen de hartslagen, extra slagen of een volledig irregulair ritme is afwijkend.
  • Beoordeel de vulling/kracht: een zwakke, snelle pols is een belangrijke waarschuwing voor hypotensie en shock
  • Beoordeel de kleur van de huid: een bleke kleur in het gelaat en van de slijmvliezen is een uiting van shock. Kijk of het slachtoffer zweet.
  • Beoordeel de capillary refill: deze moet binnen 2 seconden weer geheel terug zijn.

Alarmsymptomen

  • Een hartfrequentie boven de 120 of onder de 60 (hoewel sommige gezonde mensen een rustfrequentie van 50 kunnen hebben)
  • Ernstig bloedverlies
  • Tekenen van shock
  • Vertraagde capillary refill
  • Afwezigheid van een pols of bloeddruk

Handelingen

  • Stelp ernstige uitwendige bloedingen door druk op de wond of het aanleggen van een wonddrukverband.
  • Indien er geen circulatie aanwezig is, start reanimatie.
  • Indien er tekenen zijn van shock, probeer de oorzaak weg te nemen en volg de aanwijzingen bij shock.


Disability

Controles

  • Controleer het bewustzijn met de AVPU methode
  • Kijk of er aanwijzingen zijn voor wervelletsel of een dwarslaesie
  • Kijk of er aanwijzingen zijn voor een CVA/TIA met de BeFast-test
  • Kijk of er aanwijzingen zijn voor andere oorzaken van stoornissen in het bewustzijn

Alarmsymptomen

Afwezig of dalend bewustzijn Tekenen van een (dreigende) dwarslaesie

Handelen

Exposure

Secondairy survey

Samenvatting van de ABCD(E) - vitale functies In deze samenvatting op 1 A4‟tje staan alle normale waarden, de afwijkingen en mogelijke behandelingen (schuin gedrukt) van de ABC en D letsels. A - airway Functie: luchtweg, nodig om zuurstofrijke lucht in de longen te krijgen en koolzuurgas (CO2) kwijt te raken. Normaal: Vrij, zonder bijgeluiden Aandoeningen: -Obstructie door de tong bij bewusteloosheid → Kinlift/jawthrust/mayo tube/intubatie -Obstructie door een object → Verwijderen object/tracheotomie -Verbranding van de luchtwegen → Intubatie/toedienen zuurstof -Aspiratie (verslikking) in vocht (bloed, braaksel) → Wegzuigen vloeistof B - breathing Functie: Lucht van buiten naar binnen en andersom transporteren, bloed voorzien van zuurstof en zuiveren van CO2. Normaal: Frequentie tussen 10 en 20, beide thoraxhelften gelijk opkomen en dalen, saturatie tussen de 95-100%, geen cyanose, geen gebruik van hulpademhalingsspieren, trachea midline. Aandoeningen: -Respiratoire insufficiëntie (desaturatie/tachypnoe) → extra zuurstof toedienen/intubatie -Apneu (ademstilstand) → Beademing/intubatie -Hyperventilatie → Ademoefeningen (Let op, niet alle patiënten met een tachypnoe hebben een hyperventilatie. Pas op respiratoire insufficiëntie!) C - circulation Functie: Zuurstofrijk bloed naar de weefsels en CO2/zuurstofarm bloed naar de longen brengen. Normaal: Regelmatige hartfrequentie tussen de 60-100, systolische bloeddruk rond de 120 maar in ieder geval boven de 90, geen bleke of koude vingers, geen tekenen van bloedverlies. Aandoeningen: -Shock → Infusietherapie, bloedverlies stoppen -Tachycardie (pijn, bloedverlies) → Infusietherapie, pijnstilling -Afwezige circulatie → Indien omstandigheden het toelaten: reanimatie -Uitwendige bloeding → Stelpen -Inwendige bloeding → Infusietherapie en zo snel mogelijk naar ziekenhuis vervoeren D - disability Functie: Normaal menselijk functioneren mogelijk maken. Normaal: Alert, EMV-score van 15. Geen uitval of tintelingen. Aandoeningen : -Bewustzijnsdaling → Controleren ABC en pupillen, eventueel meten glucose -Tekenen van ruggenmergletsel → Immobiliseren15 DEEL 2 ALS assistentie