Inleiding in de ABCDE methode: verschil tussen versies

Uit Eerste Hulp Wiki
Ga naar: navigatie, zoeken
[gecontroleerde versie][gecontroleerde versie]
 
(16 tussenliggende versies door 4 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
−
In de traumazorg is het al jaren gebruikelijk dat een slachtoffer volgens een vaste aanpak wordt
+
{{Status|
−
benaderd, om een zo goed mogelijk beeld van de toestand van het slachtoffer te krijgen.
+
|mainauthor= [[Pim]]
−
Omdat er bij een ongevalsituatie vaak erg veel stress en chaos is, biedt het protocol houvast aan de
+
|supervisor= [[Pim]]
−
aanwezige hulpverlener bij zijn benadering van het slachtoffer.
+
|coauthor= [[]]
−
In de loop van deze cursus is een protocol ontwikkeld dat dicht ligt bij het Advanced Trauma Life
+
|controller=
−
Support-protocol (ATLS), zoals dat door de ambulancedienst en op de spoedeisende hulp gebruikt
+
|niveau= [[Handleiding#Niveau|Gevorderd]]
−
wordt. Het ATLS protocol wordt later in dit hoofdstuk besproken.
+
|status= [[Handleiding#Status|Concept]]
−
Waarom een protocol voor de EHBO?
+
}}
−
Een acute gebeurtenis, zoals een ongeval of het plotseling ineenzakken van een slachtoffer is voor
 
−
zowel omstanders als hulpverleners zeer stressvol. In korte tijd moet veel gebeuren en vaak raken
 
−
hulpverleners door alle chaos in de war en vergeten bepaalde zaken uit te vragen. Het protocol (wordt
 
−
ook wel ‘rijtje’) genoemd, is een handig hulpmiddel om op terug te vallen en geeft houvast bij de
 
−
evaluatie van een slachtoffer. Ook in de EHBO blijkt dit een belangrijke waarde te hebben. Dankzij een
 
−
protocol is het mogelijk om problemen snel te vinden, de juiste hulp in te schakelen en problemen te
 
−
behandelen. In de cursus Vaardigheden Acute Geneeskunde wordt gebruik gemaakt van een
 
−
aangepaste versie van het ATLS-protocol. In de rest van dit hoofdstuk wordt de werking van dit protocol
 
−
verder uitgelegd.
 
  
  
−
Hoe werkt een protocol?
+
De '''ABCDE-methodiek''' ook wel '''het ABCDE''' genoemd, is een gestructureerde methode om een slachtoffer te benaderen tijdens een hulpverlening. In de ABCDE wordt achtereenvolgens gekeken naar:
−
Een protocol is een gestructureerd algoritme om vitale functies bij een slachtoffer na te lopen en om
+
* '''Airway''': de [[luchtwegen]] en de [[nekwervelkolom]]
−
letsels in kaart te brengen. Een belangrijke regel die we in acht nemen bij het volgen van een protocol
+
* '''Breathing''': de [[ademhaling]] en de [[ventilatie]]
−
is: ‘Treat First what Kills First’, wat inhoudt dat wat hoger in het protocol staat voor alles gaat wat er na
+
* '''Circulation''': [[actief bloedverlies]] en de [[circulatie]]
−
komt. Een voorbeeld:
+
* '''Disability''': het [[bewustzijn]] en de [[neurologische functies]]
−
5BOSA2 – Vaardigheden Acute Geneeskunde 29
+
* '''Exposure''': de [[lichaamstemperatuur]] en het verdere onderzoek: [[Secondary survey]]
−
Een EHBO-er komt bij een slachtoffer dat een obstructie in de luchtweg heeft doordat een aardappel in
+
 
−
de luchtpijp is geschoten. Volgens het ABCDE protocol is dit een probleem in de Airway, want de
+
====Oorsprong van de ABCDE-methodiek====
−
luchtweg is niet vrij. Voordat verder wordt gegaan met Breathing, moet eerst de stoornis in de Airway
+
Bij de opvang van traumaslachtoffers wordt al jaren gebruik gemaakt van het [[ATLS]] of [[Advanced Trauma Life Support]] protocol. Een slachtoffer wordt volgens een vaste aanpak [[Benadering in de Eerste Hulp|benaderd]], zijn [[vitale functies]] gecontroleerd en onderzocht op levensbedreigende aandoeningen en behandeld. Het protocol biedt een gestructureerde methode om zoveel mogelijk informatie te verzamelen over de toestand van het slachtoffer en vooral niets te missen. Daarnaast is de methodiek gebaseerd op het adagium: 'treat first what kills first'. Ofwel: behandel hetgeen dat het meest levensbedreigend is het eerste, voordat men verder gaat met de volgende stap in het ABCDE. Ook in de Eerste Hulp wordt doorgaans met een vaste [[Benadering in de Eerste Hulp|benadering]] van slachtoffers gewerkt. De ene cursus doet dat impliciet, zoals het [[Oranje Kruis]], maar vele andere cursussen gebruiken daarvoor een aangepaste versie van het ABCDE dat in de [[ATLS]] ontwikkeld is.
−
worden opgeheven. Pas als de luchtweg vrij is wordt er gekeken naar de ademhaling.
+
 
−
Zoals uit bovenstaand voorbeeld blijkt, mag er pas naar een volgende stap in het protocol gegaan
+
Op deze wiki geven wij een overzicht van de ABCDE-methodiek, dat is aangepast voor eerstehulpverleners.
−
worden als alle stoornissen in de huidige stap zijn opgeheven en deze veiliggesteld is.
+
 
−
Meestal wordt een protocol weergegeven in een beslisschema, waarin de
+
====Waarom een vaste methodiek voor de EHBO?====
−
essentie van een protocol wordt weergegeven. Rechts van deze tekst is
+
Eerste Hulpverleners bouwen doorgaans weinig ervaring op met slachtoffers die ernstig gewond zijn of plotseling ernstig ziek zijn. Hierdoor treedt in deze situaties vaak veel stress op en raakt men even kwijt wat te doen. De ABCDE-methodiek biedt in die situatie houvast. Volgens een vast stramien worden een aantal punten nagelopen en men kan, als men het even niet meer weet, terugvallen op de methodiek. De kans dat ernstige letsels gemist worden is kleiner en men zal deze letsels in de juiste volgorde behandelen doordat de methodiek is gebaseerd op het "treat first what kills first" principe. Daarnaast wordt de methodiek wereldwijd gebruikt en ontstaat er dus een eenduidige hulpverlening, waar de professionele hulpverlener snel de hulpverlening over kan nemen van de EHBO'er en er snel informatie uitgewisseld kan worden over de situatie van het slachtoffer.
−
een opzet weergegeven van een dergelijk beslisschema. Het grote blok
+
 
−
met een dikke zwarte rand geeft een onderdeel van het protocol weer,
+
==ABCDE-methodiek voor de Eerste Hulp==
−
zoals bijvoorbeeld Breathing. Het kleine rechthoekige blok geeft een
+
Deze wiki gebruikt een aangepaste versie van de ABCDE-methodiek die door [[professionele hulpverleners]] wordt gebruikt. De onderzoeken en handelingen zijn aangepast aan het niveau van de eerstehulpverlener. Opgemerkt moet worden dat we hier een uitgebreid overzicht geven, waarbij het onderzoek door sommige eerstehulpverleners beperkter gebruikt zal worden dan hier beschreven. Wanneer een bepaalde handeling behoort tot het niveau van de (ver)gevorderde hulpverlener wordt dit aangegeven.
−
opdracht weer, zoals ‘Controleer de ademhaling’. Zodra deze opdracht is
+
 
−
uitgevoerd, volgt men de peil naar het volgende punt in het schema, in dit
+
Centrale principes in de ABCDE-methodiek zijn:
−
geval een ruit, die een vraag of voorwaarde weergeeft. Vanaf deze ruit zijn
+
* '''Treat first what kills first''': behandel de meest levensbedreidende aandoeningen het eerste, volg het ABCDE en ga pas verder naar de volgende stap als alle stoornissen binnen een onderdeel behandeld zijn.
−
twee of meer wegen mogelijk, afhankelijk van het antwoord op de vraag of
+
* '''Do no further harm''': maak de toestand van het slachtoffer niet erger dan het is. Doe geen dingen die je niet kunt en voer geen onnodige handelingen uit.
−
voorwaarde.
+
 
−
Een rechthoekvorm met een golvende lijn geeft een verwijzing naar een
+
Achtereenvolgens worden behandeld:
−
subprotocol waarin bijvoorbeeld een aantal afwegingen worden gemaakt
+
* '''[[Danger]]''': het kortstondig analyseren van de situatie op [[gevaar]] en het kortstondig nagaan van het [[ongevalsmechanisme]].
−
voor een bepaalde aandoening. Wanneer het protocol je langs een
+
* '''[[Response]]''': het kortstondig controleren van het [[bewustzijn]] door het aanspreken van het slachtoffer.
−
dergelijk subprotocol leidt, word je gevraagd om die aandoeningen aan
+
* '''[[Shout for help]]''': het vroegtijdig inschakelen van extra hulp.
−
de hand van je kennis of een subprotocol te overwegen. In de meeste
+
* '''[[Airway and C-Spine]]''': het controleren en vrijmaken van de [[luchtweg]] en nagaan of er sprake kan zijn van [[nekwervelletsel]].
−
gevallen verwijst een pijl van een subprotocol weer terug naar het
+
* '''[[Breathing]]''': het controleren van de [[ademhaling]] en het herkennen en behandelen van stoornissen in de ademhaling.
−
DRS.ABCDE protocol, zodat je verder kunt op het punt waar je het
+
* '''[[Circulation and bleeding control]]''': het stelpen van [[actief bloedverlies]] en het herkennen en behandelen van stoornissen in de [[circulatie]].
−
protocol verliet.
+
* '''[[Disability]]''': het controleren van het [[bewustzijn]] en het herkennen en behandelen van stoornissen in het [[bewustzijn]].
−
5BOSA2 – Vaardigheden 30 Acute Geneeskunde
+
* '''[[Exposure and secondary survey]]''': voorkomen van [[onderkoeling]], uitgebreide [[anamnese]] en het uitvoeren van een [[top-teen onderzoek]].
 +
 
 +
Daarnaast wordt een overzicht gegeven van de [[uitvoering van de ABCDE methode]].
 +
 
 +
Start met de ABCDE-methodiek, ga naar [[Danger]].
 +
 
 +
==Bronvermeldingen==
 +
Op deze pagina wordt onder andere gebruik gemaakt van de volgende bronnen:<ref name="atls">ATLS: Advanced Trauma Life Support Program for Doctors, 8th Edition, American College of Surgeons (American College of Surgeons, Chicago, 2008) ISBN 978-1-880696-31-6</ref><ref name="acutegnk">Acute Geneeskunde, zesde druk, Thijs et al. (Elsevier 2005) ISBN 90-352-2754-9</ref><ref name="medicals">Acute Medical Emergencies, The Practical Approach, Second Edition, Advanced Life Support Group (Wiley-Blackwell 2010) ISBN 978-0-7279-1854-3</ref><ref name=phtls>De Nederlandse Uitgave van Prehospital Trauma Life Support, NAEMT, Tweede druk (Elsevier Gezondheidszorg 2007) ISBN 978-0-323-03331-2</ref>
 +
 
 +
<references />
 +
 
 +
[[Categorie:ABCDE]]

Huidige versie van 28 feb 2012 om 17:55

Auteur: Pim / Supervisor: Pim / Co-auteur: [[]] / Niveau: Gevorderd / Paginastatus: Concept. Laatste bewerking: Pim. Zie ook Handleiding.

Eerste Hulp Wiki zoekt schrijvers! Schrijf jij ook mee?


De ABCDE-methodiek ook wel het ABCDE genoemd, is een gestructureerde methode om een slachtoffer te benaderen tijdens een hulpverlening. In de ABCDE wordt achtereenvolgens gekeken naar:

Oorsprong van de ABCDE-methodiek

Bij de opvang van traumaslachtoffers wordt al jaren gebruik gemaakt van het ATLS of Advanced Trauma Life Support protocol. Een slachtoffer wordt volgens een vaste aanpak benaderd, zijn vitale functies gecontroleerd en onderzocht op levensbedreigende aandoeningen en behandeld. Het protocol biedt een gestructureerde methode om zoveel mogelijk informatie te verzamelen over de toestand van het slachtoffer en vooral niets te missen. Daarnaast is de methodiek gebaseerd op het adagium: 'treat first what kills first'. Ofwel: behandel hetgeen dat het meest levensbedreigend is het eerste, voordat men verder gaat met de volgende stap in het ABCDE. Ook in de Eerste Hulp wordt doorgaans met een vaste benadering van slachtoffers gewerkt. De ene cursus doet dat impliciet, zoals het Oranje Kruis, maar vele andere cursussen gebruiken daarvoor een aangepaste versie van het ABCDE dat in de ATLS ontwikkeld is.

Op deze wiki geven wij een overzicht van de ABCDE-methodiek, dat is aangepast voor eerstehulpverleners.

Waarom een vaste methodiek voor de EHBO?

Eerste Hulpverleners bouwen doorgaans weinig ervaring op met slachtoffers die ernstig gewond zijn of plotseling ernstig ziek zijn. Hierdoor treedt in deze situaties vaak veel stress op en raakt men even kwijt wat te doen. De ABCDE-methodiek biedt in die situatie houvast. Volgens een vast stramien worden een aantal punten nagelopen en men kan, als men het even niet meer weet, terugvallen op de methodiek. De kans dat ernstige letsels gemist worden is kleiner en men zal deze letsels in de juiste volgorde behandelen doordat de methodiek is gebaseerd op het "treat first what kills first" principe. Daarnaast wordt de methodiek wereldwijd gebruikt en ontstaat er dus een eenduidige hulpverlening, waar de professionele hulpverlener snel de hulpverlening over kan nemen van de EHBO'er en er snel informatie uitgewisseld kan worden over de situatie van het slachtoffer.

ABCDE-methodiek voor de Eerste Hulp

Deze wiki gebruikt een aangepaste versie van de ABCDE-methodiek die door professionele hulpverleners wordt gebruikt. De onderzoeken en handelingen zijn aangepast aan het niveau van de eerstehulpverlener. Opgemerkt moet worden dat we hier een uitgebreid overzicht geven, waarbij het onderzoek door sommige eerstehulpverleners beperkter gebruikt zal worden dan hier beschreven. Wanneer een bepaalde handeling behoort tot het niveau van de (ver)gevorderde hulpverlener wordt dit aangegeven.

Centrale principes in de ABCDE-methodiek zijn:

  • Treat first what kills first: behandel de meest levensbedreidende aandoeningen het eerste, volg het ABCDE en ga pas verder naar de volgende stap als alle stoornissen binnen een onderdeel behandeld zijn.
  • Do no further harm: maak de toestand van het slachtoffer niet erger dan het is. Doe geen dingen die je niet kunt en voer geen onnodige handelingen uit.

Achtereenvolgens worden behandeld:

Daarnaast wordt een overzicht gegeven van de uitvoering van de ABCDE methode.

Start met de ABCDE-methodiek, ga naar Danger.

Bronvermeldingen

Op deze pagina wordt onder andere gebruik gemaakt van de volgende bronnen:[1][2][3][4]

  1. ↑ ATLS: Advanced Trauma Life Support Program for Doctors, 8th Edition, American College of Surgeons (American College of Surgeons, Chicago, 2008) ISBN 978-1-880696-31-6
  2. ↑ Acute Geneeskunde, zesde druk, Thijs et al. (Elsevier 2005) ISBN 90-352-2754-9
  3. ↑ Acute Medical Emergencies, The Practical Approach, Second Edition, Advanced Life Support Group (Wiley-Blackwell 2010) ISBN 978-0-7279-1854-3
  4. ↑ De Nederlandse Uitgave van Prehospital Trauma Life Support, NAEMT, Tweede druk (Elsevier Gezondheidszorg 2007) ISBN 978-0-323-03331-2
Overgenomen van "http://www.eerstehulpwiki.nl/wiki/index.php?title=Inleiding_in_de_ABCDE_methode&oldid=5171"