Harttamponade: verschil tussen versies

Uit Eerste Hulp Wiki
Ga naar: navigatie, zoeken
[gecontroleerde versie][gecontroleerde versie]
Regel 8: Regel 8:
 
}}
 
}}
  
{{Wikipedia}}
 
  
Een '''harttamponade''' is een klinisch beeld waarbij het [[hart]] door aanwezigheid van vloeistof in het [[hartzakje]] zich niet meer vol kan zuigen met bloed in de ontspanningsfase ([[diastole]]). Hierdoor neemt de pompfunctie van het hart sterk af ([[shock]]), waardoor de patiënt een extreem benauwd gevoel krijgt en meestal een paarsblauw aanlopend gezicht heeft door de extreme stuwing in de aderen naar het hart toe. Wordt het erg dan zal de patiënt eraan kunnen overlijden, soms binnen enkele minuten. De achterliggende oorzaken zijn divers: bloeding in het hartzakje (soms door een verwonding, zoals een messteek, soms door een ruptuur van de hartwand, meestal enige dagen na een infarct). Soms treedt er bij een ontsteking van het hartzakje vochtophoping op, b.v. wel eens bij de ziekte van Bornholm. En soms komt er vocht in het hartzakje door pericarditis carcinomatosa, uitzaaiing van vele kwaadaardige tumorcellen (kanker) binnen het hartzakje. Ook is het een complicatie na een hartoperatie.
+
Bij een '''harttamponade''' komt er vocht tussen de [[hartspier]] en het [[hartzakje]], waardoor de hartspier wordt belemmerd om te kunnen pompen. Dit vocht kan ontstaan na een verwonding van de hartspier, zoals een steekwond in de borstkas of door verscheuren van de hartspier als gevolg van een groot [[hartinfarct]]. Soms treedt een harttamponade op als gevolg van een ontsteking van het [[hartzakje]], of wel een [[pericarditis]]. Een harttamponade wordt soms ook na een hartoperatie gezien.
  
De behandeling is in eerste instantie symptomatisch: bij gevaarlijke graden van benauwdheid aftappen van het vocht uit het hartzakje en in tweede instantie oorzakelijk, door behandeling (indien mogelijk) van de onderliggende oorzaak. Bij een massale bloeding in het hartzakje komt hulp meestal te laat; bij kwaadaardige tumoren is oorzakelijke behandeling meestal niet meer mogelijk. Als de tamponade optreedt na een hartoperatie, is er meestal een heroperatie nodig.
+
Omdat door de opbouwende druk in het hartzakje de hartkamers zich in de rustfase van het hart ([[diastole]]) niet goed meer kunnen vullen wordt de hoeveelheid bloed die het hart kan wegpompen beperkt, het [[hartminuutvolume]] neemt af. Hierdoor daalt de bloeddruk in de slagaders en kan een [[obstructieve shock]] optreden. In de grote aders neemt de druk echter toe, omdat het bloed niet wordt weggepompt. Hierdoor zwellen de aders in de hals ([[halsvenen]]), ook wel [[gestuwde halsvenen]] genoemd.
 +
 
 +
====Symptomen====
 +
* [[Kortademigheid]]
 +
* [[Pijn op de borst]], soms een steekwond in de borstkas of bovenbuik
 +
* Tekenen van [[shock]]: bleekheid, zweten, trage [[capillary refill]]
 +
* [[Gestuwde halsvenen]]
 +
* Snelle [[hartfrequentie]], lage [[bloeddruk]]
 +
 
 +
====Eerste Hulp====
 +
De eerste hulp bij een slachtoffer met een harttamponade is beperkt tot het snel alarmeren en zo nodig starten met [[reanimatie]]. Een bewusteloos slachtoffer wordt in de [[stabiele zijligging]] gelegd.
 +
 
 +
* Benader het slachtoffer met de [[ABCDE-methodiek]]
 +
* Waarschuw zo snel mogelijk [[112]]
 +
 
 +
Indien niet snel wordt ingegrepen zal het slachtoffer aan de [[shock]] overlijden. In het ziekenhuis kan men proberen het vocht weg te zuigen en in een later stadium de schade aan het hartzakje en de hartspier te herstellen door middel van een hartoperatie.
  
 
[[Categorie:Woordenlijst]]
 
[[Categorie:Woordenlijst]]

Versie van 28 feb 2012 om 15:15

Auteur: Pim / Supervisor: Pim / Co-auteur: [[]] / Niveau: Gevorderd / Paginastatus: Incompleet. Laatste bewerking: Pim. Zie ook Handleiding.

Eerste Hulp Wiki zoekt schrijvers! Schrijf jij ook mee?


Bij een harttamponade komt er vocht tussen de hartspier en het hartzakje, waardoor de hartspier wordt belemmerd om te kunnen pompen. Dit vocht kan ontstaan na een verwonding van de hartspier, zoals een steekwond in de borstkas of door verscheuren van de hartspier als gevolg van een groot hartinfarct. Soms treedt een harttamponade op als gevolg van een ontsteking van het hartzakje, of wel een pericarditis. Een harttamponade wordt soms ook na een hartoperatie gezien.

Omdat door de opbouwende druk in het hartzakje de hartkamers zich in de rustfase van het hart (diastole) niet goed meer kunnen vullen wordt de hoeveelheid bloed die het hart kan wegpompen beperkt, het hartminuutvolume neemt af. Hierdoor daalt de bloeddruk in de slagaders en kan een obstructieve shock optreden. In de grote aders neemt de druk echter toe, omdat het bloed niet wordt weggepompt. Hierdoor zwellen de aders in de hals (halsvenen), ook wel gestuwde halsvenen genoemd.

Symptomen

Eerste Hulp

De eerste hulp bij een slachtoffer met een harttamponade is beperkt tot het snel alarmeren en zo nodig starten met reanimatie. Een bewusteloos slachtoffer wordt in de stabiele zijligging gelegd.

Indien niet snel wordt ingegrepen zal het slachtoffer aan de shock overlijden. In het ziekenhuis kan men proberen het vocht weg te zuigen en in een later stadium de schade aan het hartzakje en de hartspier te herstellen door middel van een hartoperatie.