Beroerte (CVA en TIA): verschil tussen versies

Uit Eerste Hulp Wiki
Ga naar: navigatie, zoeken
[gecontroleerde versie][gecontroleerde versie]
(Nieuwe pagina aangemaakt met 'Cerebrovasculaire accidenten Inleiding Cerebrovasculaire accidenten (CVA) of beroerten, zijn plotselinge verstoringen van de hersendoorbloeding, met een gestoorde hers...')
 
 
(19 tussenliggende versies door 2 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
Cerebrovasculaire accidenten
+
{{Status|
Inleiding
+
|mainauthor= [[Pim]]
Cerebrovasculaire accidenten (CVA) of beroerten, zijn plotselinge verstoringen van de
+
|coauthor= [[]]
hersendoorbloeding, met een gestoorde hersenfunctie als gevolg. Er is hier geen sprake van een
+
|controller=
trauma. Vooral mensen boven de 65 jaar worden door een CVA getroffen. CVA’s kunnen op grond van
+
|supervisor= [[Pim]]
ontstaansmechanisme worden onderverdeeld in onbloedig en bloedig.
+
|niveau= [[Handleiding#Niveau|Beginner/Gevorderd]]
Pathofysiologie
+
|status= [[Handleiding#Status|Concept]]
Onbloedig CVA:
+
}}
Ongeveer 80-85% van de slachtoffers wordt getroffen door een onbloedig CVA ofwel herseninfarct. Bij
+
 
een herseninfarct is er door afsluiting van een slagader een verminderde aanvoer van zuurstofrijk bloed
+
 
naar een specifiek deel van de hersenen. Afsluitingen kunnen onder andere worden veroorzaakt worden
+
{{LinkBox1|
door atherosclerose of een embolus (trombus) vanuit een atherosclerotische plaque vanuit de
+
|LinkCategorie= Algemeen
halsslagaders of door stolsols vanuit het hart als gevolg van atriumfibrilleren. Door de afsluiting zal een
+
|LinktitleOK= Beroerte
deel van de hersenen direct een tekort aan zuurstof krijgen (ischemie) en daardoor afsterven
+
|LinkOK= http://www.ehbo.nl/tips/beroerte/
(infarcering). Als gevolg hiervan kunnen uitvalsverschijnselen optreden, zoals bijvoorbeeld verminderde
+
|LinktitleRK=
functie van een lichaamsdeel of niet meer kunnen spreken. Indien bij een herseninfarct niet snel wordt
+
|LinkRK=
ingegrepen kan het geïnfarceerde gebied zich uitbreiden waardoor de schade toeneemt. Uitbreiding
+
}}
van schade kan worden voorkomen door het toepassen van trombolyse, echter moet trombolyse wel
+
 
binnen 3 uur plaatsvinden: uit onderzoek is gebleken dat indien er na 3 uur nog trombolyse plaatsvindt
+
 
de uitkomst slechter is. Vandaar dat snel handelen bij een CVA van groot belang is: time is brain!
+
Voor het '''cerebrovasculaire accident''' ofwel CVA zijn diverse lekentermen van toepassing, die niet altijd de lading dekken. Centraal staat dat een bloeding of zuurstoftekort in de hersenen zorgt voor uitvalsverschijnselen.
Soms gaan de symptomen vanzelf over en zijn deze binnen 24 uur volledig verdwenen, er is dan sprake
+
 
van een TIA (transient ischaemic attack).
+
Veel gebruikte termen zijn onder andere:
De oorzaken van een TIA zijn vergelijkbaar met die van het herseninfarct: de arterie is vernauwd of
+
*'''Beroerte''' of '''herseninfarct''', als gevolg van zuurstoftekort in de hersenen door afsluiting van een [[bloedvat]]. Dit wordt ook wel het 'onbloedig CVA' genoemd. De uitvalsverschijnselen van een CVA zijn blijvend.
afgesloten door een embolus waardoor zuurstoftekort optreedt. Ook een sterke bloeddrukdaling, door
+
* '''Transient Ischemic Attack''' ofwel TIA, waarbij kortdurend klachten (korter dan 24 uur, geheel herstellend) optreden door een tijdelijke afsluiting van een bloedvat in de hersenen.
bijvoorbeeld bloedverlies of een overdosering met antihypertensiva, kan de zuurstofvoorziening van de
+
*'''Hersenbloeding''', als gevolg van scheuren van een bloedvat in de hersenen, ook wel het 'bloedig CVA' genoemd.
hersenen doen tekortschieten. Een TIA zorgt voor tijdelijke ischemie en de symptomen zijn dan ook
+
 
kortdurend. Mensen die een TIA hebben gehad hebben een verhoogde kans op het krijgen van een
+
De term '''beroerte''' wordt in de volksmond voor zowel het bloedig als het onbloedig CVA gebruikt.
herseninfarct.
+
 
Bloedig CVA:
+
Daarnaast zijn er nog twee bijzondere categorieën van hersenbloedingen:
Bij 15-20% van de slachtoffers is sprake van een bloedig CVA ofwel hersenbloeding. Dit type CVA wordt
+
* Bloedingen in de [[schedel]] als gevolg van [[hoofd- en hersenletsel]]
veroorzaakt door het weglekken van bloed in de intracerebrale ruimte, waardoor omliggend weefsels
+
* De [[subarachnoïdale bloeding]] als gevolg van een [[aneurysma]] in de [[hersenen]]
wordt verdrukt en de aanvoer van zuurstofrijk bloed wordt beperkt. Voorbeelden hiervan zijn een
+
 
intracerebrale bloeding of een subarachnoïdale bloeding.
+
==Cerebrovasculaire accidenten==
Een intracerebrale bloeding is een bloeding in het parenchym van de hersenen, de oorzaken van deze
+
Met name ouderen worden getroffen door cerebrovasculaire accidenten (afgekort CVA) of beroertes, waarbij er een bloedvat als gevolg van een stolsel afgesloten raakt en de zuurstofvoorziening naar de hersenen wordt stilgelegd. Hierdoor treden uitvalsverschijnselen op, die een zeer gevarieerd patroon kunnen hebben. Een CVA kan on-bloedig zijn (het [[ischemie|ischemisch]] CVA) of bloedig.
bloedingen zijn zeer uiteenlopend. Voorbeelden van oorzaken zijn hypertensie, vaatafwijkingen en het
+
 
gebruik van antistollingsmedicatie.
+
Een herseninfarct (het on-bloedig CVA) komt verreweg het meeste voor en wordt veroorzaakt doordat een bloedstolsel een van de belangrijke slagaders naar de hersenen afsluit. Dit stolsel is meestal afkomstig uit het hart, waar bijvoorbeeld door boezemfibrilleren (een [[hartritmestoornis]]) stolsels kunnen ontstaan. Deze stolsels schieten los en komen vanuit de aorta via de  halsslagaders in de slagaders in de hersenen terecht. Ook kunnen stolsels ontstaan in de halsslagaders, waar zich [[atherosclerose|atherosclerotische]] veranderingen in de vaatwand plaatsvinden (vergelijkbaar met het [[hartinfarct]], vanwaar stolsels naar de hersenen schieten. De afsluiting van het vat heeft als direct gevolg dat de bloedtoevoer naar een specifiek delen van de hersenen wordt onderbroken. Er treedt [[ischemie]] op. Hierdoor sterft een deel van het hersenweefsel af ([[infarct|infarcering]]) en zal er functie verloren gaan. Dit is te merken aan verlamming van een bepaald deel van het lichaam, afhankelijk van welk deel van de hersenen beschadigd is geraakt. Dit proces kan ook kortdurend optreden, er is dan sprake van een tijdelijk zuurstoftekort, ofwel een TIA. Het stolsel lost dan op, waardoor er wel een zuurstoftekort optreedt, maar door het oplossen van het stolsel op tijd nieuwe zuurstof wordt aangevoerd en schade wordt voorkomen.
Subarachnoïdale bloedingen (SAB) zijn bloedingen in de subarachnoïdale ruimte, dit is de ruimte tussen
+
 
de pia mater en de arachnoidea. Vaak betreft het een slagaderlijke bloeding door een ruptuur van een
+
In een klein deel van de gevallen is er sprake van een bloeding in de hersenen. Dat kan veroorzaakt worden door een verzwakking van de vaatwand, als gevolg van aangeboren afwijkingen, afwijkingen door [[atherosclerose]]. Door de bloeding zal de doorvoer van bloed verminderen met het zelfde effect op het achterliggende hersenweefsel.
(aangeboren) aneurysma. In tegenstelling tot andere oorzaken van een CVA zijn de meeste slachtoffers
+
 
met een SAB tussen de 40 en 60 jaar oud.
+
Sommige mensen hebben een aangeboren afwijking aan de vaten waarbij een [[aneurysma]] in de slagaders aanwezig is. Indien deze zwakke plek 'knapt' spreekt men van een [[subarachnoïdale bloeding]] afgekort als [[SAB]]. Dit is een ernstig ziektebeeld waarbij het slachtoffer in korte tijd achteruit gaat en veel slachtoffers overlijden voor ze in het ziekenhuis aankomen.
Symptomen en klachten
+
 
De symptomen van een herseninfarct, een TIA en een intracerebrale bloeding lijken veel op elkaar en de
+
===Symptomen en klachten===
precieze oorzaak van de klacht is zonder aanvullend specialistisch onderzoek dan ook niet te bepalen.
+
In de praktijk is het niet mogelijk om het CVA en een TIA te onderscheiden. Hetzelfde geldt voor het bloedige en het on-bloedige CVA. Wel is het mogelijk om aan de hand van een aantal symptomen relatief snel te controleren of er een verdenking is op een beroerte. De meest voorkomende en meest opvallende symptomen zijn de uitval van een lichaamshelft. Dat kan de gehele lichaamshelft zijn, maar ook een deel, zoals alleen een arm. Dat is afhankelijk van welk deel van de hersenen is aangedaan. Soms is spreken niet meer goed mogelijk, of is het begrip van taal gestoord en zal het slachtoffer niet begrijpen wat de hulpverlener tegen hem zegt. Bij een bloeding is er vaak ook sprake van hoofdpijn, misselijkheid en braken. Ook kunnen, net als bij [[hersenletsel]] stoornissen in de vitale functies optreden, zoals veranderingen in de [[ademhaling]], de [[hartfrequentie]] en het [[bewustzijn]].
Wel is het mogelijk om de diagnose CVA te stellen. Mogelijke symptomen zijn:
+
 
· Halfzijdige verlamming van het gezicht of het lichaam (hemiparese), er kan bijvoorbeeld sprake
+
Symptomen van een beroerte of hersenbloeding op een rijtje:
zijn van een hangende mondhoek
+
* Uitvalsverschijnselen van armen of benen, meestal in 1 lichaamshelft
· Het niet meer begrijpen wat er gezegd wordt of niet meer kunnen spreken (afasie)
+
* Afhangende mondhoek, scheef gelaat of asymmetrisch gelaat
· Incontinentie
+
* Onvermogen om oog te kunnen sluiten of afhangend ooglid
· Hoofdpijn
+
* Spraakstoornissen
· Misselijkheid en braken
+
** Woorden niet goed uit kunnen spreken of spreken met een dubbele tong, moeite met spreken, stotteren (dysartrie)
5BOSA2 – Vaardigheden 116 Acute Geneeskunde
+
** Onsamenhangende zinnen zonder betekenis of moeite met het maken van goede zinsconstructies, goed begrip (motorische afasie)
· Onregelmatige ademhaling
+
** Niet begrijpen wat er gezegd wordt, vloeiende zinnen zonder correcte inhoud (sensorische afasie)
· Tragere pols
+
* Hoofdpijn, misselijkheid en soms braken (past meer bij hersenbloeding dan bij beroerte), denk ook aan [[SAB]]
· Stoornissen in het bewustzijn
+
* Verwardheid
· Nekstijfheid
+
* Dubbelzien, niet naar een bepaalde kant kunnen kijken, een deel van het beeld missen
Nekstijfheid, bewustzijnstoornissen, braken en hoofdpijn komen vaker voor bij slachtoffers met een
+
* Plotselinge doofheid
cerebrale bloeding.
+
 
Bij een TIA kunnen ook drop attacks voorkomen. Dit zijn aanvallen waarbij men plotseling door de benen
 
zakt, zonder dat er een aanleiding voor is, er zijn ook geen bewustzijnstoornissen. De klachten van een
 
TIA zijn tijdelijk en moeten binnen 24 uur weg zijn. Bij 75% van de slachtoffers zijn de klachten binnen
 
een uur weg. In de praktijk is het onderscheid tussen een CVA en een TIA niet te maken, beiden zijn een
 
indicatie om met spoed professionele hulp in te schakelen. Ook indien de klachten reeds verdwenen zijn
 
zal het slachtoffer door een arts gezien moeten worden, het risico op herhaling (en blijvende schade) is
 
immers groot!
 
 
Om de symptomen snel te kunnen herkennen kan gebruik worden gemaakt van de Be FAST-test.
 
Om de symptomen snel te kunnen herkennen kan gebruik worden gemaakt van de Be FAST-test.
Be Fast
+
'''Be Fast'''
Face: (gezicht): vraag het slachtoffer of hij zijn tanden kan laten zien en let hierbij op een eventueel
+
* '''Face: (gezicht):''' vraag het slachtoffer of hij zijn tanden kan laten zien en let hierbij op een eventueel scheve mond of een hangende mondhoek. Kijk ook naar hangende oogleden.
scheve mond of een hangende mondhoek. Kijk ook naar hangende oogleden.
+
* '''Arms (armen):''' vraag het slachtoffer om beide armen tegelijkertijd naar voren te strekken met de handpalm naar boven, de ogen te sluiten en de armen omhoog te houden. Kijk of een arm niet naar beneden zakt, rondzwalkt of wegdraait (proneert). De ogen moeten tijdens deze test gesloten blijven.
Arms (armen): vraag het slachtoffer om beide armen tegelijkertijd naar voren te strekken met de
+
* '''Speech: (spraak):''' let op veranderingen in het spreken, zoals niet meer goed uit de woorden kunnen komen of onduidelijk spreken. Vraag aan familie/omstanders of er iets veranderd is in de spraak.
handpalm naar boven, de ogen te sluiten en de armen omhoog te houden. Kijk of een arm niet naar
+
* '''Time: (tijd):''' vraag aan het slachtoffer of aan omstanders hoe lang de symptomen al bestaan.
beneden zakt, rondzwalkt of wegdraait (proneert). De ogen moeten tijdens deze test gesloten blijven.
+
 
Speech: (spraak): let op veranderingen in het spreken, zoals niet meer goed uit de woorden kunnen
 
komen of onduidelijk spreken. Vraag aan familie/omstanders of er iets veranderd is in de spraak.
 
Time: (tijd): vraag aan het slachtoffer of aan omstanders hoe lang de symptomen al bestaan.
 
 
Indien één of meer van de onderdelen van de Be FAST-test positief zijn dient men te denken aan een
 
Indien één of meer van de onderdelen van de Be FAST-test positief zijn dient men te denken aan een
 
CVA of TIA en dient zo snel mogelijk professionele hulp worden ingeschakeld!
 
CVA of TIA en dient zo snel mogelijk professionele hulp worden ingeschakeld!
Een subarachnoïdale bloeding (SAB) wordt gekenmerkt door zeer hevige ernstige hoofdpijn die binnen
+
<br><br>
enkele seconden ontstaat. Ook kan het slachtoffer misselijk worden en gaan braken. Door de druk van
+
Een [[subarachnoïdale bloeding]] ([[SAB]]) wordt gekenmerkt door zeer hevige ernstige hoofdpijn (‘the worst headache of your life’) die binnen enkele seconden ontstaat, vaak met misselijkheid en braken. Er is vaak bewustzijnsverlies. Soms heeft het slachtoffer een ‘knapje’ gevoeld in het hoofd. De symptomen van een SAB ontstaan over het algemeen veel sneller dan de symptomen bij een infarct of een intracerebrale bloeding. Vaak treden er stoornissen in de [[vitale functies]] op.
de bloeding op de hersenen kan het slachtoffer bewusteloos raken. Neurologische uitvalsverschijnselen
+
 
ziet men zelden bij een slachtoffer met een SAB. Soms heeft het slachtoffer een ‘knapje’ gevoeld in het
+
===Handelen===
hoofd. De symptomen van een SAB ontstaan over het algemeen veel sneller dan de symptomen bij een
+
Snelle herkenning en alarmering is essentieel. Hoe eerder het slachtoffer in het ziekenhuis, des te sneller kan men starten met behandeling en kan verlies van hersenweefsel en dus functie worden voorkomen.
infarct of een intracerebrale bloeding. Een SAB wordt ‘the worst headache of your life’ genoemd.
+
 
Voor zowel de symptomen van een herseninfarct en de intracerebrale bloeding als de symptomen van
+
* Benader het slachtoffer volgens de [[ABCDE-methodiek]]
een SAB geldt dat de ernst van de symptomen af hangt van de plaats en de grootte van de bloeding of
+
* Waarschuw 112 en zeg dat het mogelijk om een beroerte gaat
het infarct. Zo kan er uitval van de vitale functies ontstaan, wat direct kan leiden tot bewusteloosheid en
+
* Vermeld de uitkomst van de FAST-test en wanneer de klachten begonnen zijn
een hartstilstand.
+
 
Overzichtstabel symptomen CVA
+
[[Categorie:Woordenlijst]]
Herseninfarct, TIA en intracerebrale bloeding SAB
 
halfzijdige verlamming (hemiparese) of
 
verlamming van een arm of been
 
niet meer spreken of begrijpen wat er gezegd
 
wordt
 
incontinentie
 
misselijkheid en braken
 
hoofdpijn
 
onregelmatige ademhaling
 
bewustzijnsdaling/-verlies, verwardheid
 
plotselinge zeer ernstige hoofdpijn
 
misselijkheid en braken
 
bewusteloosheid
 
ademhalings-/circulatiestilstand
 
5BOSA2 – Vaardigheden Acute Geneeskunde 117
 
Handelen
 
Bij een CVA/TIA is het belangrijk dat het slachtoffer zo snel mogelijk wordt behandeld, zodat blijvende
 
hersenschade zoveel mogelijk wordt beperkt. Snelle herkenning is daarom belangrijk, wat met Be FAST
 
kan. Bij twijfel altijd uitgaan van een CVA/TIA/SAB. Als EHBO-er is het belangrijk om het slachtoffer
 
gerust te stellen en zo snel mogelijk professionele hulp te halen.
 
Be FAST wordt uitgevraagd in het protocol bij Disability 2. Na het vaststellen van een mogelijke CVA of
 
TIA waarschuwt men zo snel mogelijk een ambulance en gaat men uiteraard, indien het slachtoffer bij
 
bewustzijn is, verder met het protocol. Vaak kan waardevolle informatie worden uitgevraagd doormiddel
 
van SAMPLE in Exposure.
 
Handelen CVA
 
Uitvoeren protocol DRS.ABCD
 
Herseninfarct, TIA en intracerebrale bloeding SAB
 
Slachtoffer gerust stellen
 
ABC controleren en veiligstellen
 
Met spoed ambulance waarschuwen
 
ABC controleren en veilig stellen
 
Met spoed ambulance waarschuwen
 
Indeling (traumatisch) schedelHersenletsel
 
LTSHL
 
METHSL
 

Huidige versie van 6 dec 2012 om 15:32

Auteur: Pim / Supervisor: Pim / Co-auteur: [[]] / Niveau: Beginner/Gevorderd / Paginastatus: Concept. Laatste bewerking: Pim. Zie ook Handleiding.

Eerste Hulp Wiki zoekt schrijvers! Schrijf jij ook mee?


Snelle Eerste Hulp tips?
ehbo.nl
Beroerte


Voor het cerebrovasculaire accident ofwel CVA zijn diverse lekentermen van toepassing, die niet altijd de lading dekken. Centraal staat dat een bloeding of zuurstoftekort in de hersenen zorgt voor uitvalsverschijnselen.

Veel gebruikte termen zijn onder andere:

  • Beroerte of herseninfarct, als gevolg van zuurstoftekort in de hersenen door afsluiting van een bloedvat. Dit wordt ook wel het 'onbloedig CVA' genoemd. De uitvalsverschijnselen van een CVA zijn blijvend.
  • Transient Ischemic Attack ofwel TIA, waarbij kortdurend klachten (korter dan 24 uur, geheel herstellend) optreden door een tijdelijke afsluiting van een bloedvat in de hersenen.
  • Hersenbloeding, als gevolg van scheuren van een bloedvat in de hersenen, ook wel het 'bloedig CVA' genoemd.

De term beroerte wordt in de volksmond voor zowel het bloedig als het onbloedig CVA gebruikt.

Daarnaast zijn er nog twee bijzondere categorieën van hersenbloedingen:

Cerebrovasculaire accidenten

Met name ouderen worden getroffen door cerebrovasculaire accidenten (afgekort CVA) of beroertes, waarbij er een bloedvat als gevolg van een stolsel afgesloten raakt en de zuurstofvoorziening naar de hersenen wordt stilgelegd. Hierdoor treden uitvalsverschijnselen op, die een zeer gevarieerd patroon kunnen hebben. Een CVA kan on-bloedig zijn (het ischemisch CVA) of bloedig.

Een herseninfarct (het on-bloedig CVA) komt verreweg het meeste voor en wordt veroorzaakt doordat een bloedstolsel een van de belangrijke slagaders naar de hersenen afsluit. Dit stolsel is meestal afkomstig uit het hart, waar bijvoorbeeld door boezemfibrilleren (een hartritmestoornis) stolsels kunnen ontstaan. Deze stolsels schieten los en komen vanuit de aorta via de halsslagaders in de slagaders in de hersenen terecht. Ook kunnen stolsels ontstaan in de halsslagaders, waar zich atherosclerotische veranderingen in de vaatwand plaatsvinden (vergelijkbaar met het hartinfarct, vanwaar stolsels naar de hersenen schieten. De afsluiting van het vat heeft als direct gevolg dat de bloedtoevoer naar een specifiek delen van de hersenen wordt onderbroken. Er treedt ischemie op. Hierdoor sterft een deel van het hersenweefsel af (infarcering) en zal er functie verloren gaan. Dit is te merken aan verlamming van een bepaald deel van het lichaam, afhankelijk van welk deel van de hersenen beschadigd is geraakt. Dit proces kan ook kortdurend optreden, er is dan sprake van een tijdelijk zuurstoftekort, ofwel een TIA. Het stolsel lost dan op, waardoor er wel een zuurstoftekort optreedt, maar door het oplossen van het stolsel op tijd nieuwe zuurstof wordt aangevoerd en schade wordt voorkomen.

In een klein deel van de gevallen is er sprake van een bloeding in de hersenen. Dat kan veroorzaakt worden door een verzwakking van de vaatwand, als gevolg van aangeboren afwijkingen, afwijkingen door atherosclerose. Door de bloeding zal de doorvoer van bloed verminderen met het zelfde effect op het achterliggende hersenweefsel.

Sommige mensen hebben een aangeboren afwijking aan de vaten waarbij een aneurysma in de slagaders aanwezig is. Indien deze zwakke plek 'knapt' spreekt men van een subarachnoïdale bloeding afgekort als SAB. Dit is een ernstig ziektebeeld waarbij het slachtoffer in korte tijd achteruit gaat en veel slachtoffers overlijden voor ze in het ziekenhuis aankomen.

Symptomen en klachten

In de praktijk is het niet mogelijk om het CVA en een TIA te onderscheiden. Hetzelfde geldt voor het bloedige en het on-bloedige CVA. Wel is het mogelijk om aan de hand van een aantal symptomen relatief snel te controleren of er een verdenking is op een beroerte. De meest voorkomende en meest opvallende symptomen zijn de uitval van een lichaamshelft. Dat kan de gehele lichaamshelft zijn, maar ook een deel, zoals alleen een arm. Dat is afhankelijk van welk deel van de hersenen is aangedaan. Soms is spreken niet meer goed mogelijk, of is het begrip van taal gestoord en zal het slachtoffer niet begrijpen wat de hulpverlener tegen hem zegt. Bij een bloeding is er vaak ook sprake van hoofdpijn, misselijkheid en braken. Ook kunnen, net als bij hersenletsel stoornissen in de vitale functies optreden, zoals veranderingen in de ademhaling, de hartfrequentie en het bewustzijn.

Symptomen van een beroerte of hersenbloeding op een rijtje:

  • Uitvalsverschijnselen van armen of benen, meestal in 1 lichaamshelft
  • Afhangende mondhoek, scheef gelaat of asymmetrisch gelaat
  • Onvermogen om oog te kunnen sluiten of afhangend ooglid
  • Spraakstoornissen
    • Woorden niet goed uit kunnen spreken of spreken met een dubbele tong, moeite met spreken, stotteren (dysartrie)
    • Onsamenhangende zinnen zonder betekenis of moeite met het maken van goede zinsconstructies, goed begrip (motorische afasie)
    • Niet begrijpen wat er gezegd wordt, vloeiende zinnen zonder correcte inhoud (sensorische afasie)
  • Hoofdpijn, misselijkheid en soms braken (past meer bij hersenbloeding dan bij beroerte), denk ook aan SAB
  • Verwardheid
  • Dubbelzien, niet naar een bepaalde kant kunnen kijken, een deel van het beeld missen
  • Plotselinge doofheid

Om de symptomen snel te kunnen herkennen kan gebruik worden gemaakt van de Be FAST-test. Be Fast

  • Face: (gezicht): vraag het slachtoffer of hij zijn tanden kan laten zien en let hierbij op een eventueel scheve mond of een hangende mondhoek. Kijk ook naar hangende oogleden.
  • Arms (armen): vraag het slachtoffer om beide armen tegelijkertijd naar voren te strekken met de handpalm naar boven, de ogen te sluiten en de armen omhoog te houden. Kijk of een arm niet naar beneden zakt, rondzwalkt of wegdraait (proneert). De ogen moeten tijdens deze test gesloten blijven.
  • Speech: (spraak): let op veranderingen in het spreken, zoals niet meer goed uit de woorden kunnen komen of onduidelijk spreken. Vraag aan familie/omstanders of er iets veranderd is in de spraak.
  • Time: (tijd): vraag aan het slachtoffer of aan omstanders hoe lang de symptomen al bestaan.

Indien één of meer van de onderdelen van de Be FAST-test positief zijn dient men te denken aan een CVA of TIA en dient zo snel mogelijk professionele hulp worden ingeschakeld!

Een subarachnoïdale bloeding (SAB) wordt gekenmerkt door zeer hevige ernstige hoofdpijn (‘the worst headache of your life’) die binnen enkele seconden ontstaat, vaak met misselijkheid en braken. Er is vaak bewustzijnsverlies. Soms heeft het slachtoffer een ‘knapje’ gevoeld in het hoofd. De symptomen van een SAB ontstaan over het algemeen veel sneller dan de symptomen bij een infarct of een intracerebrale bloeding. Vaak treden er stoornissen in de vitale functies op.

Handelen

Snelle herkenning en alarmering is essentieel. Hoe eerder het slachtoffer in het ziekenhuis, des te sneller kan men starten met behandeling en kan verlies van hersenweefsel en dus functie worden voorkomen.

  • Benader het slachtoffer volgens de ABCDE-methodiek
  • Waarschuw 112 en zeg dat het mogelijk om een beroerte gaat
  • Vermeld de uitkomst van de FAST-test en wanneer de klachten begonnen zijn