58
bewerkingen
Wijzigingen
k
===Inleiding===
SchedelbasisfractuurPathofysiologieEen '''schedelbasisfractuur''' of '''schedelbasisbreuk''' is een [[botbreuk]] van de schedelbasis die ontstaat na een ernstig trauma.De schedelbasis is het deel van de schedel waarop de hersenen liggen en waardoor diverse zenuwen en bloedvaten de schedel verlaten of inkomen. De schedelbasis is een vrij relatief stevig en relatief moeilijk bot waarvoor veel geweldig nodig is om het te breken bot, dat zich onder de hersenen bevindt.Fracturen zijn De schedelbasisfractuur komt dan ook met name voor bij een teken van een [[hoogenergetisch ongevalsmechanisme en gaan meestalgepaard met ernstig letsel van trauma]] of wanneer grof geweld op het hersenweefselhoofd wordt uitgeoefend. Door de schedelbasis lopen tal van bloedvaten enzenuwen die kunnen beschadigen als Vaak is er behalve een fractuur optreedt. Hierdoor gaat een schedelbasisfractuurvaak samen met een ook sprake van ernstig [[hersenletsel]], zoals het [[epiduraal hematoom]] en [[hersenkneuzing]]. Ben er bij Er is behalve risico op hersenletsels door het [[ongevalsmechanisme]] ook een schedelbasisfractuur altijd verhoogd risico op bedacht datschedel(basis)fracturen vaak samengaan met bloedingen in de schedel en andere hersenletsels[[wervelletsel]].
Bij een fractuur van de voorste schedelbasis kan bloed en liquorvloed via de neus optreden en kan eenbrilhematoom ontstaan. Fracturen van de middelste schedelbasis kunnen leiden tot bloed en liquorvloedvia het oorDaarnaast is er hoofdpijn, een hematotympanum (bloed achter het trommelvlies)misselijkheid, braken en een aangezichtsparese door eenlaesie kunnen er tekenen zijn van bloedingen in de n. facialis in schedel, zoals het rotsbeen. Tevens kan hierbij een [[epiduraal hematoom bij het mastoïd ontstaan, datzichtbaar is achter het oor (battle sign)]]. De hematomen kunnen ook pas enkele uren na lekkage van hersenvocht is is vaak lastig te herkennen, het traumazichtbaar wordenis een heldere vloeistof die lijkt op water.Ook kan Vaak is er ook sprake zijn van onrust, misselijkheid en braken bloedverlies uit de neus of bewusteloosheid. Dezebewustzijnsstoornis kan van korte duur zijnuit de oren, maar kan ook pas na enige tijd optredenwaarbij het hersenvocht met het bloed vermengd is. Coma, wijd enlichtstijve pupil(len) en Cheyne-Stokes-ademhaling kunnen ook voorkomenEen bloeding uit de oren is altijd verdacht. Cheyne-Stokes-ademhalingEen neusbloeding is een afwisselend diepe ademhaling met tussenpozen van vrijwel volkomen ademstilstandechter lastiger.Figuur 7.3: Brilhematoom<br>Beschrijf duidelijk welke vragen Om te zien of er hersenvocht in het bloed aanwezig is kan men een hulpverlener moet stellen, gaasje pakken en welke vragen belangrijke informatie kunnen opleveren over de aard van het ziektebeeldhierop een druppel bloed leggen. Dit droogt in.<br><br>Na Indien rondom de symptomen en klachten beschreven te hebben, worden deze overzichtelijk in druppel bloed een tabel geplaatstgele kring ontstaat, zodat ze in één oogopslag overzien kunnen wordenhet zogenaamde '[[halo-sign]]' is er hersenvocht met bloed vermengd.
{| class="wikitable"|Het [[brilhematoom]] en [[Battle-! Uitvragen !! Klachten !! Symptomen|-| Vraag 1 <br> Vraag 2 <br> Vraag 3 || Klacht 1 <br> Klacht 2 <br> Klacht 3 || Symptoom 1 <br> Symptoom 2 <br> Symptoom 3 <br> Symptoom 4 <br> Symptoom 5|}sign]] worden vaak pas na enkele uren zichtbaar, ze zij niet direct na het trauma aanwezig.
HandelenBel 112 en laat * Benader het slachtoffer plat liggen en blijf volgens de vitale functies controleren. Bij bloed[[ABCDE- en liquorverliesmethodiek]]via het oor hoeft niet steriel afgedekt te worden, omdat zich * Schakel [[professionele hulp]] in de gehoorgang bloedstolsels vormen die* Laat het afsluiten. Verdere verwondingen kunnen voorzichtig afgedekt worden. Er mag niet gemanipuleerdslachtoffer liggen op de plaats waar hij ligtworden * Zorg voor [[immobilisatie van de nekwervelkolom]] met het hoofd daar er sprake kan zijn de [[Handgreep van begeleidend wervelletsel; Zäch]]* Bewaak de halswervelkolom dient[[vitale functies]]beschermd te worden. Dit kan manueel door * Leg het hoofd met twee handen aan beide zijden vast te (laten)houden.De schedelbasisfractuur wordt ontdekt slachtoffer alleen in het protocol bij Disability 1, waar men vaststelt dat er liquor ofbloed uit neus of oren komt. Na het vaststellen van de schedelbasisfractuur wordt een ambulancegebeld en gaat men uiteraard[[stabiele zijligging]] als hij braakt, indien draai het slachtoffer bij bewustzijn isdan uiterst voorzichtig op de zij, verder met het protocol.Bij coma handelen volgens het comaprotocolzonder de nek onnodig te draaien of te kantelen.
* Stap één van de behandeling* Stap twee van de behandeling* Stap drie van de behandeling** Indien dit, dan dat** Als dat, dan dit* Stap vier van de behandelingZijn er dingen die echt niet vergeten moeten worden of essentieel zijn? Dan kunnen ze nogmaals extra in een kader benoemd worden[[Categorie:Trauma]]{| class="wikitable"|-! Essentieel, vergeet niet[[Categorie:|Hoofd-| Om je aan te melden voor de Eerste Hulp Wiki!|} ===Overzicht Eerste Hulp===Sommige thema's zijn erg uitgebreid en er kan veel verteld worden. Om het overzicht te bewaren voor beginnende én gevorderde Eerste Hulpverleners wordt een samenvatting van ieder onderwerp in onderstaand schema gezet: {| class="wikitable"|-! Koptekst !! Ziektebeeld 1 !! Ziektebeeld 2|-| '''Situatie''' || Wat is er aan de hand? || Hoe is de situatie?|-| '''Verschijnselen''' || Klacht 1 <br> Klacht 2 <br> Symptoom 1 <br> Symptoom 2|| Symptoom 1 <br> Symptoom 2 <br> Symptoom 3 <br>|-| '''Conclusie''' || Ziektebeeld 1 || Ziektebeeld 2|-| '''Handelen''' || Aanwijzing 1 <br> Aanwijzing 2 <br> Bel 112! <br> Aanwijzing 4 || Aanwijzing 1 <br> Aanwijzing 2 <br> Bel 112! <br> Aanwijzing 4|-| '''Opmerkingen''' || Denk er aan om... || Doe vooral niet...|} Zoals in bovenstaand voorbeeld worden twee (of meerdere) ziektebeelden besproken. Soms is dat handig omdat ziektebeelden op elkaar lijken en het fijn is om in één schema de verschillen te zien. ===Achtergrondinformatie/Verdieping===Sommige onderwerpen lenen zich voor verdieping voor gevorderde hulpverleners. Hier kan achtergrond informatie besproken worden, maar bijvoorbeeld ook:====Professionele hulpverleners====Wat doen professionele hulpverleners bij dit letsel. Let op, beschrijf hier alleen wat de mogelijkheden zijn. Diepgaande uitleg van (voorbehouden) handelingen wordt niet op prijs gesteld.====Wat zijn andere technieken====Beschrijf bijvoorbeeld welke andere technieken er mogelijk zijn, of vroeger gebruikt werden. ==Ander ziektebeeld binnen dit ziektebeeld==Nog een ander ziektebeeld beschrijven dat past bij dit ziektebeeld of er een onderdeel van is? Bijvoorbeeld: Diabetes Mellitus is onderverdeeld in Hypoglycemie en Hyperglycemie. Dat wordt dan met de Niveau 2 kop aangeduid. Voor de onderverdeling zoals bovenstaand gebruikt men de Niveau 3 kop. HandelenBel 112 en laat het slachtoffer plat liggen en blijf de vitale functies controleren. Bij bloed- en liquorverliesvia het oor hoeft niet steriel afgedekt te worden, omdat zich in de gehoorgang bloedstolsels vormen diehet afsluiten. Verdere verwondingen kunnen voorzichtig afgedekt worden. Er mag niet gemanipuleerdworden met het hoofd daar er sprake kan zijn van begeleidend wervelletsel; de halswervelkolom dientbeschermd te worden. Dit kan manueel door het hoofd met twee handen aan beide zijden vast te (laten)houden.De schedelbasisfractuur wordt ontdekt in het protocol bij Disability 1, waar men vaststelt dat er liquor ofbloed uit neus of oren komt. Na het vaststellen van de schedelbasisfractuur wordt een ambulancegebeld en gaat men uiteraard, indien het slachtoffer bij bewustzijn is, verder met het protocol.Bij coma handelen volgens het comaprotocol._en_hersenletsel]]
→Symptomen en klachten
{{Status|
|mainauthor= [[Pim]]
|coauthor= [[]]
|controller=
|supervisor= [[Pim]]
|niveau= [[Handleiding#Niveau|Gevorderd]]
|status= [[Handleiding#Status|Concept]]
}}
===Symptomen en klachten===
De symptomen van een schedelbasisfractuur gaan vaak samen met die van andere [[hersenletsels]]. Afhankelijk van waar de fractuur in de schedelbasis zit treden specifieke symptomen op:
* In de voorste schedelgroeve: bloeduitstortingen rond de ogen (het [[brilhematoom]] of [[racoon eyes]]), lekkage van bloed en hersenvocht uit de neus (zie ook [[halo-sign]] en uitvalsverschijnselen van [[hersenzenuwen]] met stoornissen in het zien en de reuk als gevolg).
* In de middelste schedelgroeve: bloeduitstorting achter het oor (het [[Battle-sign]]), verlies bloed en hersenvocht uit het oor en uitvalsverschijnselen van [[hersenzenuwen]] met aangezichtsverlamming en stoornissen in het gehoor en evenwicht als gevolg.
Net zoals bij andere [[hersenletsels]] is er vaak [[bewusteloosheid]] als gevolg van de klap of bloedingen in het hoofd, hoofdpijn, onrust, misselijkheid en braken. Ook kan er een [[verschil in pupilgrootte]] optreden door afknelling van zenuwen of verhoogde druk in de schedel. Soms treedt er [[Cheyne-Stokes ademhaling]] op. [[Cheyne-Stokes ademhaling]] is een afwisselend diepe ademhaling met tussenpozen van vrijwel volkomen [[ademstilstand]].
===Handelen===
Het waarschuwen van [[professionele hulp]] is essentieel omdat er sprake is van een zeer ernstig [[hoofd- en hersenletsel]]. Het slachtoffer kan het beste plat worden neergelegd, waarbij men zorg draagt voor [[stabilisatie van de nek]] om verergering van eventuele [[wervelletsels]] te voorkomen.