Cookies help us deliver our services. By using our services, you agree to our use of cookies.

Wijzigingen

Hoogteziekte

1.419 bytes toegevoegd, 21 mrt 2021 12:03
Preventie
{{Status|
|mainauthor= [[Pim]] |coauthor= [[]]|controller=
|supervisor= [[Pim]]
|niveau= [[Handleiding#Niveau|Gevorderd/Expert]]
}}
'''Hoogteziekte''', '''bergenziekte''' of in het Engels '''Mountain-sickness''' of '''altitude sickness''' is een aandoening die in landen met bergen hoger dan 3500 meter kan optreden en zodoende in Nederland niet voorkomt. Nederlandse reizigers kunnen er echter wel last van krijgen.
'''Hoogteziekte ontstaat tijdens (snelle) beklimming van ''', '''bergenziekte''' of in het Engels '''Acute Mountain-Sickness''' of '''altitude sickness''' is een aandoening die in landen met bergen en hoger dan 3000 meter kan optreden bij hoogtes vanaf 2500 meter. Tot een hoogte van ongeveer 6000 meter treedt hoogteziekte alleen op bij klimmers die gevoelig zijn voor hoogteziekte of en zodoende in Nederland niet voldoende geacclimatiseerd zijnvoorkomt. Boven de 6000 meter zullen klimmers steeds enkele dagen naar een lager gelegen deel Nederlandse reizigers kunnen er in hooggelegen berggebieden echter wel last van de berg moeten gaan om te acclimatiseren voordat ze opnieuw stijgen. Op grotere hoogtes kan zelfs een goed geacclimatiseerd persoon slechts enkele dagen verblijvenkrijgen.
Hoogteziekte ontstaat doordat tijdens (snelle) beklimming van bergen en kan optreden bij stijging iedere 5500 hoogtes vanaf 2500 meter de luchtdruk halveert waardoor ook de concentratie van zuurstof in de omgevingslucht afneemt. Bij iedere inademing komt hierdoor minder [[zuurstof]] in de longen en het [[bloed]] terecht, zonder dat daarbij de concentratie Tot een hoogte van [[koolstofdioxide]] stijgt. Doordat de ademprikkel in de hersenen ongeveer 6000 meter treedt hoogteziekte alleen op bij klimmers die gevoelig zijn voor hoogteziekte of niet wordt aangestuurd door de [[zuurstof]]concentratie in het bloed, maar door de stijging van de [[koolstofdioxide]]voldoende geacclimatiseerd zijn. Omdat Boven de concentratie van [[koolstofdioxide niet veranderd reageren de hersenen eerste instantie niet op het [[zuurstoftekort]]. Door te acclimatiseren 6000 meter zullen (wennen aan ook ervaren) klimmers steeds enkele dagen naar een nieuwe omgeving) kan lager gelegen deel van de capaciteit van het lichaam berg moeten gaan om zuurstof op te nemen worden vergrootacclimatiseren voordat ze opnieuw stijgen. Het lichaam reageert op het zuurstoftekort door aanmaak van extra rode bloedcellen als gevolg van afgifte van het hormoon [[erytropoëtine]] in de nieren, dat wordt uitgescheiden als gevolg van chronisch [[zuurstoftekort]]. Het effect hiervan duurt echter enkele weken. Wanneer het lichaam goed is aangepast Op grotere hoogtes kan men zelfs een goed op de geacclimatiseerde hoogte geacclimatiseerd persoon slechts enkele dagen verblijven. Voor hoogtes boven de 6000 meter geldt dit echter niet en is acclimatisering niet meer voldoende mogelijk, men zal dan regelmatig moeten afdalen naar lager gelegen gebieden. Boven de 9000 meter kan men niet in leven blijven.
Hoogteziekte ontstaat doordat bij stijging iedere 5500 meter de luchtdruk halveert waardoor ook de concentratie van zuurstof in de omgevingslucht afneemt. Bij iedere inademing komt hierdoor minder [[zuurstof]] in de longen en het [[bloed]] terecht, zonder dat daarbij de concentratie van [[koolstofdioxide]] stijgt. In eerste instantie zal de lage zuurstofconcentratie aanleiding geven tot het toenemen van de ademfrequentie, er ontstaat een soort [[hyperventilatie]]. De [[ademprikkel]] in de hersenen niet wordt aangestuurd door de [[zuurstof]]concentratie in het bloed, maar door de stijging van de [[koolstofdioxide]]. Omdat de concentratie van [[koolstofdioxide]] in het bloed niet veranderd en zelfs door de 'hyperventilatie' daalt, reageren de hersenen eerste instantie niet op het [[zuurstoftekort]] en wordt de ademhaling zelfs weer wat afgeremd. Hierdoor treedt alsnog [[zuurstoftekort]] op.  Door te acclimatiseren (wennen aan een nieuwe omgeving) kan het optreden van dit zuurstoftekort (deels) worden tegengegaan. Het ademcentrum in de hersenen went aan de lagere concentratie [[koolstofdioxide]] en zal nu wel geprikkeld worden door de lage zuurstofconcentratie waardoor de ademhaling weer iets versneld. Daarnaast reageert het lichaam op het [[zuurstoftekort]] door aanmaak van extra [[rode bloedcellen]] als gevolg van afgifte van het hormoon erytropoëtine in de [[nieren]], dat wordt uitgescheiden als gevolg van chronisch [[zuurstoftekort]]. Een verhoogd aantal rode bloedcellen leidt tot verbetering van de zuurstoftransport capaciteit van het bloed, onder andere door stijging van het [[hemoglobine]]-gehalte. Het effect hiervan duurt echter enkele weken. Wanneer het lichaam goed is aangepast kan men goed op de geacclimatiseerde hoogte verblijven. Voor hoogtes boven de 6000 meter geldt dit echter niet en is acclimatisering niet meer voldoende mogelijk, men zal dan regelmatig moeten afdalen naar lager gelegen gebieden. Boven de 9000 meter kan men niet in leven blijven. Iedereen kan hoogteziekte krijgen, ook wanneer men goed geacclimatiseerd is. Zelfs dragers die regelmatig een klim maken kunnen hoogteziekte krijgen en hieraan overlijden.
====Milde symptomen====
* [[Bewusteloosheid]]
Ernstige symptomen van hoogteziekte zijn levensbedreigend en wanneer niet tijdig wordt ingegrepen kan het slachtoffer snel overlijden. Met name hersen- en long[[oedeem]] kan tot levensbedreigende situaties leiden. In Europa komen deze ernstige vormen van hoogteziekte niet voor. ====Eerste Hulp====
De beste therapie is afdalen naar een laagere hoogte. Vaak heeft een afdaling van 500 tot 1000 meter al effect en verdwijnen de symptomen in de loop van enkele dagen.
====Preventie====
Ter voorkoming van de verschijnselen van hoogteziekte kan men gebruik maken van het medicijn Diamox (werkzame stof Acetazolamide), het heeft een gunstig effect op de snelheid van acclimatiseren. Diamox werkt echter niet direct waardoor afdalen noodzakelijk blijft indien er verschijnselen bestaan.
Meer informatie:
<br>
http://www.hoogteziekte.nl
<br>
http://www.hoogteziekte.info/
<br>
https://nkbv.nl/kenniscentrum/hoogteziekte.html#
<br>
Wikipedia: http://nl.wikipedia.org/wiki/Hoogteziekte
==Bronvermeldingen==Op deze pagina wordt onder andere gebruik gemaakt van de volgende bronnen:<ref name="survmed">Survival Medicine, C. Motz (Uitgeverij Elmar 2006) ISBN 90-389-1678-7</ref><ref>http://nl.wikipedia.org/wiki/Hoogteziekte</ref><ref>http://www.hoogteziekte.info/</ref> <references /> [[Categorie:Woordenlijst]][[Categorie:Survival medicineWilderness First Aid]]