Schedelbasis fractuur
Subduraal hematoom
Pathofysiologie
Een subduraal hematoom is gelokaliseerd tussen de dura mater en de arachnoïdea. In het algemeen is
er sprake van een veneuze bloeding door verscheuring van venen die aan het oppervlak van het
hersenparenchym lopen. Er wordt aangenomen dat er altijd een schedeltrauma aan vooraf is gegaan, al
was het maar het stoten van het hoofd tegen een kastje of iets dergelijks. Lang niet altijd is er dan ook
sprake van een schedelfractuur. De klachten kunnen acuut ontstaan (bij ernstige letsels) of geleidelijk
(sub-acuut door een trivialer ongevalsmechanisme), en kunnen het gevolg zijn van het hematoom zelf,
maar ook van de ontstekingsreactie die volgt op de bloeding. Anders dan bij een epiduraal hematoom is
er vaak een bijkomende contusie van het hersenparenchym. Het is deze hersencontusie die uiteindelijk
de prognose bepaald. Net als bij het epiduraal hematoom kan verplaatsing van hersenweefsel ontstaan
en inklemming. Door de kneuzing en het oedeem is het positieve effect van een ontlastende operatie
geringer dan bij een epiduraal hematoom.
Symptomen
Er kan sprake zijn van een wisselend bewustzijn, slaperigheid of cognitieve veranderingen. Ook kan er
door de contusie sprake zijn van coma en kan aan de kant van het hematoom de pupil wijd en lichtstijf
worden en aan de contralaterale zijde verlamming van de lichaamshelft optreden.
Bij plotselinge achteruitgang van neurologische of cognitieve functies bij ouderen moet altijd aan een
subduraal hematoom gedacht worden, zeker bij het gebruik van bloedverdunnende medicijnen. Het
ongeval is dan in sommige gevallen al meer dan een dag eerder voorgevallen. Het klassieke voorbeeld
van een sub-acuut subduraal hematoom is de bejaarde die het hoofd aan een kastje heeft gestoten
(minimaal trauma) en in de loop van de dag of enkele dagen steeds suffer wordt.
Handelen
Het subduraal hematoom wordt uitgevraagd in het protocol bij Disability 1. Na het vaststellen van het
subduraal hematoom belt men direct 112 en gaat men uiteraard, indien het slachtoffer bij bewustzijn is,
verder met het protocol. Het is van groot belang om de vitale functies te blijven controleren en deze
veilig te stellen. Indien het slachtoffer in coma raakt, start dan met het protocol voor slachtoffers buiten
bewustzijn.
Houdt er bij trauma altijd rekening mee dat er meerdere hersenletsels aanwezig kunnen zijn en dat er
een verhoogd risico is op schedel en wervelletsel.